13.5

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

13.5

Het autonome zenuwstelsel

Leerdoelen

Na vandaag kan je:

- Beschrijven hoe het zenuwstelsel is opgebouwd met betrekking tot de functie

Waardoor is de grijze stof grijs?

1. Kleur van de myeline
2. Kleur van de cellichamen van neuronen
3. Kleur van de gliacellen
4. Kleur van weefselvocht

Grijze en witte stof

Grijze stof: cellichamen van neuronen

Witte stof: uitlopers met myeline (14.2)

Hersenen

- Grijze stof aan buitenkant

- Witte stof aan binnenkant

Ruggenmerg

- Grijze stof aan binnenkant

- Witte stof aan buitenkant

Ruggenmerg

Ruggenmerg

Aan ruggenmerg zitten zenuwen

- Aanvoerende zenuwen (sensorische zenuw) naar ruggenmerg toe aan rugzijde. 

- Via schakelcellen verspreiding in centrale zenuwstelsel.

- Afvoerende zenuwen (motorische zenuw) vanaf ruggenmerg aan buikzijde.

Spinale ganglion = verdikking bij aanvoerend deel

= cellichamen van neuronen bij elkaar

Welke cellichamen zitten in het spinale ganglion?

1. Sensorische zenuwcellen
2. Motorische zenuwcellen
3. Schakelcellen

Indeling van de hersenen

Op basis van ligging: cellichamen in hersenen en ruggenmerg of vlak daarbuiten

Of

Op basis van functie: welke rol spelen verschillende delen van het zenuwstelsel

Functies van het zenuwstelsel

Animale zenuwstelsel: actief bij bewuste activiteit

Autonoom zenuwstelsel: automatische processen

- parasympatisch: actief bij rust

- orthosympatisch: actief bij inspanning

Animaal zenuwstelsel

Bewuste acties

Vb. Ergens naar toe lopen

Eten in je mond stoppen

--> verwerken van zintuigelijke informatie en dat koppelen aan het spierstelsel

Autonoom zenuwstelsel

Orthosympatisch: verbonden met grensstreng

vb. snellere hartslag, remmen van vertering

(hypothalamus belangrijk voor dit deel)

Parasympatisch: verbonden met zwervende zenuw vb. stimuleren vertering, spieren in rust

Organen zijn dus op 2 manieren aan te sturen: dubbele innervatie

Parasympatisch vs orthosympatisch

Binas 88L

https://biologiepagina.nl/Flashfiles/Ispring/indelingzenuwstelsel.htm

Aan het werk

Par 13.5

Opdracht 1 t/m 8

Stencil is voor morgen!