Voorlichting Dyslexie - Marthe van der Haest

Voorlichting Dyslexie

12-03-2025

Hou je in de klas rekening met ......
Dyslexie?

010

Hoe groot is het probleem Dyslexie?

010

Lesdoelen

•  Docenten motiveren om een inclusieve leeromgeving te creëren.
• Reflecteren op de eigen lespraktijk en verbeterpunten signaleren.
• Uitleggen wat dyslexie is en welke impact het heeft op lezen en leren.
• Signaleren van dyslexie bij leerlingen van verschillende leeftijden.

Wat roept deze video bij je op?

Dyslexie

Dys= beperkt in het Grieks

Lexis= woord (in het Grieks

Wat is dyslexie?

•  Dyslexie is een specifieke leerstoornis die leidt tot problemen met lezen, spellen en schrijven.
• Het is een neurologische aandoening, waarbij taalverwerking in de hersenen anders verloopt (Shaywitz, 2020).
• Komt voor bij 3-10% van de bevolking en heeft geen verband met intelligentie (Snowling & Hulme, 2021).

Is dyslexie erfelijk en aangeboren?

Dyslexie is  aangeboren en erfelijk. Een kind die één ouder heeft met dyslexie, heeft 40 tot 50% om ook dyslexie te krijgen en een kind met twee ouders die dyslexie hebben heeft 80% kans om dyslexie te krijgen.

Misvattingen

Dyslexie betekent dat iemand dom is."

• Niet waar, dyslectische leerlingen kunnen zeer intelligent zijn.

Dyslexie gaat over letters omdraaien."

• Niet waar, het gaat vooral om klank-tekenkoppeling en automatisering.

Welke wet beschermt dyslectische studenten?

1. Wet op passend onderwijs
2. Wet op de privacy
3. Wet op de arbeidsovereenkomst
4. Wet gelijke behandeling

Wet en regelgeving

• Wet Passend Onderwijs (2014) → Zorgplicht voor ondersteuning.
• WGBH/CZ (Wet gelijke behandeling handicap/chronische ziekte) → Recht op redelijke aanpassingen.
• CvTE-richtlijnen (2022) → Recht op extra tijd en compenserende hulpmiddelen bij examens.

Ervaren dyslexie

www.expertisecentrum-dyslexie.nl

Hoe voelde dit?

Welke emoties/frustraties kwamen naar boven?

Wat betekent dit voor leerlingen in de klas?

Symptomen Dyslexie Centraal

• Vreemde taal leren
  
• Aandacht en concentratie
  
• Plannen en organiseren
  
• Ernstige (sociaal)-emotionele problemen

• Problemen technisch lezen
• Problemen begrijpend lezen
• Problemen met spelling
• Problemen met schrijven
• Problemen mondelinge taal

Screeningtools

Drie-minuten toets

Doel: Meet snelheid en nauwkeurigheid van technisch lezen.

Wat meet het? Leerlingen lezen zo snel mogelijk woorden van oplopende moeilijkheidsgraad.

Waarom relevant? Kan worden ingezet als een eerste signaleringstool binnen de klas.

Dyslexie Screening Test (DST)

Doel: Vroegtijdig signaleren van dyslexie bij kinderen en jongeren (6-16 jaar).

Wat meet het? Fonologisch bewustzijn, snelheid van woordherkenning, werkgeheugen en motorische vaardigheden.

Waarom relevant? Docenten kunnen de resultaten gebruiken om leerlingen door te verwijzen voor verder onderzoek.

Dyslexie screening -EMT

• Doel: Vaststellen van de leestempo en nauwkeurigheid.
• Wat meet het? Hoeveel woorden correct gelezen worden in één minuut.
• Waarom relevant? Kan helpen bij het in kaart brengen van hardnekkige leesproblemen en bij het meten van de effectiviteit van interventies.

Facilliteiten

• Scholen zijn wettelijk verplicht om ondersteuning te bieden:
• Extra toetstijd en alternatieve toetsvormen
• Digitale hulpmiddelen zoals voorleessoftware
• Aangepaste werkbladen (witruimte, korte zinnen, grotere letters)
• Begeleiding en lotgenotencontact

Pedagogische middelen

•  Zelfvertrouwen en motivatie vergroten → Focus op groei-mindset (Dweck, 2006).
• Structuur en voorspelbaarheid bieden → Gebruik van checklists en duidelijke instructies.
• Verminderen van lees- en schrijfdruk → Mondelinge toetsopties en samenvattingen in mindmaps.

Didactische middelen

Multisensorieel leren (Orton-Gillingham-methode) → Combineren van horen, zien, voelen en bewegen.

Expliciete directe instructie (EDI) → Gestructureerd aanleren van taalregels.

Gebruik van kleuren en pictogrammen → Klankgroepen en spellingpatronen visueel ondersteunen.

Digitale hulpmiddelen → Kurzweil, ClaroRead, ReadSpeaker of Sprint

Intervisie

Opdracht

Casus: Een leerling worstelt met lezen en spelling, heeft moeite met toetsen en raakt snel gefrustreerd.

Vraag: Hoe herken je of dit dyslexie is en welke aanpassingen bied je?

 Discussie in groepjes + korte presentatie

Intervisie

5 stappen intervisie

Uitwisselen in je groepje

• Wat betekent dyslexie in de lessen voor jou?
  
• Welke faciliteiten zijn er binnen de school?
  
• Hoe beinvloed dyslexie jouw leerling in de les?
• Wat gaat er goed op onze school omtrent dyslexie
• Wat zijn ontwikkelpunten omtrent dyslexie

Ik weet nu wat filosoferen is

Ik weet nu wat dyslexie is!

😒🙁😐🙂😃

Is je beeld van dyslexie veranderd na de informatie uit deze les en intervisie?

😒🙁😐🙂😃

Wat hebben jullie geleerd over dyslexie?

Wat zou je nog graag willen weten over dyslexie?

Het leerrendement van deze les dyslexie is hoog.

Volledig mee eens

Eens, maar met opmerkingen

Neutraal, geen sterke mening

Oneens, laag leerrendement

Er moet nog een les gegeven worden over diverse leermethoden.

Absoluut mee eens

Eens, maar niet urgent

Neutraal, geen voorkeur

Oneens, huidige methoden zijn effectief

Beschrijf de les dyslexie in drie kernwoorden

Wat pas je morgen toe in de les?