Fictie - Show, don't tell

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Nederlandsch

Fictie

+ 

Creatief schrijven

Na deze les:

- heb je geleerd kenmerken, gevoelens van personages te herkennen in fictie

- kun je die kenmerken en gevoelens vergelijken met je eigen creatie en deze herschrijven in je eigen schrijfstijl

- vorm je je een mening over de schrijfstijl van een schrijver

- en kun je die mening in je eigen woorden onderbouwen 

Personage beschrijven

Lichamelijke kenmerken:

Emre zet zijn fiets tegen de muur en kijkt om zich heen. Hij is dertien jaar, maar hij lijkt jonger. Hij is mager. Gebruind. Een muggenbult op zijn voorhoofd. Zwart haar, door zijn moeder zo goed mogelijk kort geknipt. Een wipneus en grote, reebruine ogen.

Personage beschrijven

Gedragskenmerken:

Dit is Tom. Tom kan niet rekenen. Dat vindt hij niet erg, want hij kan heel goed op zijn handen lopen en waterijsjes met zijn voortanden afschrapen. Als hij zijn zin niet krijgt, gaat hij stampvoetend door het leven. Voor z'n oma doet Tom alles, zoals boodschappen halen, helpen met stofzuigen en de planten water geven. Z'n oma is het enige familielid aan wie Tom een vakantiekaartje stuurt.

Personage beschrijven

Historie:

Toen Shayla vier jaar was, heeft zij een ernstig ongeluk overleefd. Het scheelde weinig, of ze zou niet meer hebben geleefd. Bovendien is haar gezicht behoorlijk beschadigd. "Uw dochter heeft zeer veel geluk gehad." zei de cosmetisch chirurg. "Ik heb haar ogen en neus kunnen plaatsen, zoals voor het ongeluk. Echter zal zij moeten leren leven met de deuk in haar rechterwang." 

Variatie in woordgebruik

Dit hebben jullie geoefend met jullie schrijfopdrachten.

Omschrijf : jongen

Omschrijf: meisje

Omschrijf: fobieën

Waarom is 'fobie' lastiger te omschrijven dan 'jongen' of 'meisje'?

Omschrijf:
een leuke gebeurtenis

Show, don't tell

Laat je lezer zien wat er gebeurt, zonder het te vertellen

Dus niet:

• Sue was angstig.
  

Beetje jammer dit :(

Wat een dooddoener, pfff

Ja, ...en???

Maar wel:

Een traan liep langs haar wang. Sue slikte, maar haar keel bleef dichtgeknepen. Haar ogen flitsten heen en weer, zoekend naar een uitweg. Ze zat bibberend in de hoek en verwachtte dat er ieder moment iets kon gebeuren.

Dit laat iets te raden over!

Waarom Show don't tell?

In plaats van dat je iets mededeelt (Sue is ziek), laat je de lezer zelf iets ervaren (Sue's maaginhoud  belandde klotsend en tegen haar wil in het toilet.) 

Je zintuigen worden 

geprikkeld 

(horen en zien)

• Hij vermoedde dat ze hem bedroog.

• Toen ze even naar de keuken was, greep hij direct haar telefoon en zocht haar sms’jes op. Waren er onbekende mannennamen bij?
  

boeit niet!

Hey! Dit valt onder gedragskenmerken, toch? 

Dit is inderdaad spannender om te lezen.

Dus:

            prikkelen van zintuigen

                                                               

                                                               uitbeelden van                                                                           lichaamstaal

Nu jullie!

Je kunt dit niet fout doen. 

De bedoeling is dat je het zelf ervaart.

Herschrijf de zin, zonder het woord 'verveling' te gebruiken.
Hij verveelde zich.

Hij verveelde zich.

• Hij hoorde de klok eindeloos tikken, maar wist niet meer hoe lang de tijd al duurde. De stilte van het huis drukte zijn schouders naar beneden. Hoe lang zouden opa en oma nog slapen? Zijn boek had hij uit. Buiten liep een man gebogen tegen de wind in. Hij keek naar zijn nagels.

Nergens wordt het woord verveling genoemd :)

Nog eentje:
Ik was verdrietig en woedend tegelijk.

Ik was verdrietig en woedend tegelijk.

​Ik zat met mijn armen rond mijn benen op de stoeprand voor het huis. Mijn ogen prikten en door de tranen heen kon ik de fietsen, die aan de overkant van de weg tegen een boom stonden, nog net van elkaar onderscheiden. Ik hoorde mijn bloed in mijn oren suizen en mijn hart haalde de bpm’s van een technoplaat. Langzaam veranderden mijn handen, die zich om m’n knieën hadden gevouwen, in een set vuisten die in mijn gedachte allang op het hoofd van Thomas waren neergestreken. De nare smaak die zijn opmerkingen over mijn gehandicapte zusje in mijn mond hadden achtergelaten, mixte zich langzaam met de resten alcohol en bittergarnituur die tussen mijn tanden kleefden. Het werd een giftige cocktail die me bijna deed kokhalzen. Ik was klaar met zijn gladde gelhoofd en zijn nog gladdere praatjes. Ik zal Thomas eens laten voelen hoe het is om gehandicapt te zijn!

Opdracht Show, don't tell

1. Kies een bladzijde uit je leesboek. Maak er een goede foto van en upload deze naar Classroom.

2. Zoek minimaal drie lichamelijke kenmerken van mensen, dieren of dingen. 

     Zoek minimaal twee gedragingen van mensen of dieren. Onderstreep deze.

3. Herschrijf jouw bevindingen naar jouw eigen stijl. Maak goed gebruik van Show, don't tell.

4. Upload je aangepaste werk  naar Classroom. Zo heb je een 'before/after'.

onderstrepen kun je natuurlijk fysiek of digitaal doen

FAQ: Show, don't tell

- Mag ik ook de hele bladzijde in mijn eigen stijl herschrijven? Tuurlijk!

- Als ik nou geen vijf kenmerken kan vinden? Dan zoek je een andere bladzijde :)

Succes :)