5.4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 2

Startopdracht

Ga naar het Teamskanaal geschiedenis --> bestanden en download 5.4 (mavo en havo)

Lees deze tekst eerst 5 minuten

Van goud naar zilver

P. Veenendaal

Paragraaf 5.4

Schrift, boek en laptop op tafel (dicht)

Programma

• Leerdoelen
• Voorkennis
• Uitleg 5.4 + filmpje
• Zelfstandig werken 5.4 Afsluiting
• Film Michiel de Ruyter

Leerdoelen

• Ik kan de strijd tussen de staatsgezinden en oranjegezinden uitleggen
• Ik kan uitleggen waarom Engeland en Frankrijk met de Republiek in oorlog raken
• Ik kan uitleggen waarom de oorlogen van de Republiek leiden tot een vermindering van het succes van de handel

Voorkennis

1. Je mocht in de Republiek denken en zeggen wat je wilde zolang het maar niet over religie ging
2. De Republiek was een erg tolerant land 
3. Een ander woord voor stadsbestuurders is regenten

Voorkennis

1. De Driehoekshandel was een handelssysteem tussen Nederland, west-Afrika en Amerika
2. De hoofddoelstelling van de WIC was de driehoekshandel
3. De WIC en de VOC zijn beide multinationals

Voorkennis

1. Na de val van Antwerpen in 1585 werd Amsterdam de nieuwe stapelmarkt
2. Het meeste geld verdiende de Republiek met de VOC
3. Om het risico van de VOC boottochten te verkleinen, verkochten de bestuurders aandelen 

Wie is eigenlijk de baas in de Republiek? (5.4.1)

• Na Vrede  van Münster 1648: stadhouder Willem II
• Grote ambities, maar overlijdt in 1650
• Willem II had staatsgreep gedaan: Staten-Generaal boos
• Oranjegezinden vs Staatsgezinden 
• constant conflict: wie heeft de macht
• 1650-1672: eerste stadhouderloze tijdperk

Koele diplomatie en hete handelsoorlogen (5.4.2)

• De Republiek was anders dan buurlanden Engeland en Frankrijk (geen koning en puur handelsland)
• Acte van navigatie: alleen schepen in havens welkom met producten uit eigen land: ongunstig voor De Republiek!
• Eerste Engelse zeeoorlog (1652-1654)
• Johan de Witt (raadspensionaris) sloot in 1654 vrede met Engeland

Koele diplomatie en hete handelsoorlogen (5.4.2)

• Kort daarna toch Tweede Engelse zeeoorlog (1665): Michiel de Ruyter. Na enkele jaren weer vrede  
• Tegelijkertijd: bezetting Zuidelijke Nederlanden door Frankrijk en hoge belastingen op Nederlandse handel
• Conclusie: Engeland grote vloot en Frankrijk groot landleger. Beide hadden de Republiek als vijand

Zelfstandig werken

Mavo: Teams kanaal geschiedenis --> bestanden --> 5.4 maken

Havo en VWO: eigen leerroute Tijdvoorgeschiedenis 5.4

HW: af voor 10-03

Leerdoelen

• Ik kan de strijd tussen de staatsgezinden en oranjegezinden uitleggen
• Ik kan uitleggen waarom Engeland en Frankrijk met de Republiek in oorlog raken
• Ik kan uitleggen waarom de oorlogen van de Republiek leiden tot een vermindering van het succes van de handel