5.2 Voelen, ruiken en proeven

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

      Voelen, ruiken en proeven

Wat is een prikkel?

Hoe noemen we de prikkel waar een zintuig speciaal gevoelig voor is?

1. Zintuigelijke prikkel
2. Zintuigelijke impuls
3. Drempelwaarde
4. Adequate prikkel

De kleinste prikkelsterkte die nog een impuls veroorzaakt in een zintuig noemt men:

1. Prikkeldrempel
2. Impulsdrempel
3. Drempelwaarde
4. Adequate prikkel

Vraag van vandaag

Wat is de meest stinkende bloem?

Wat is de sterkst ruikende kaas?

Wat is het meest stinkende fruit?

Bloem: Rafflesia arnoldii

Fruit: Duran

Kaas: Vieux Boulogne

Lesdoel

Je kunt benoemen hoe je verschillende geuren ruiken en smaken proeft

Je kunt de bouw en functies van de huid beschrijven

Het reukzintuig

Boven in de neusholte de reukzintuigcellen met reukharen

Geurstof in de lucht is de prikkel

De smaakzintuigen

In het oppervlak van de tong

Groefjes -Smaakknopjes - smaakzintuigcellen. 

Zoet

Zout

Zuur

Bitter

Umami (hartig, E621)

Werkt samen met reukzintuig

De huid

Opperhuid

Bestaat uit twee delen

Hoornlaag

Dode cellen

Bescherming tegen:

• Beschadiging 
• Ziekteverwekkers 
• Uitdroging

Kiemlaag

Levende cellen 

Onderste deel deelt -> nieuwe cellen komen erbij. 

Verhoornen -> hoornstof 

Lederhuid en onderhuidse bindweefsel

Warmte-, koude-, druk- en tastzintuigen

- Zweetklieren: produceren zweet

- Haarzakje: uitstulping van de kiemlaag in de lederhuid. groeien van de haren. 

- Talgklieren: vettig, houdt de haren en hoornlaag soepel.

Bindweefsel: vetopslag en isolerende laag (warmteverlies tegengaan). 

Zintuigen in de huid

Tastzintuigen: reageren op lichte aanrakingen van de huid. Tastknopjes. Ruw, glad.

Drukzintuigen: dieper in de huid. Regelen bv. kracht waarmee je iets vastpakt. 

Warmtezintuigen: Reageren als je huid in aanraking komt met iets dat warmer is dan je huid.

Koudezintuigen: Reageren als je huid in aanraking komt met iets dat kouder is dan je huid. 

Pijnpunten: komen overal in je lichaam voor. 

Brandwonden

• Een brandwond is een beschadiging van de huid. 
• Brandwonden worden veroorzaakt door: warmte, een chemische stof of elektriciteit. 
• Niet alle brandwonden zijn even erg. Bij de ergste brandwonden zijn de pijnpunten en de kiemlaag beschadigd. 
• Op de beschadigde plek kan je geen pijn meer voelen. 
• De beschadigde plek kan niet meer herstellen.

Aan het werk

Sluit Lesson-up nog niet af

5.2 Voelen, ruiken en proeven

Keuze 1: Opdracht 1,2,3,4, 6 en 8

Keuze 2: Opdracht 1,6,7,8,9 en 10

De eerste 7 minuten werk je alleen, de 2de 7 minuten mag je rustig overleggen.

Welke zintuigen liggen dieper in de huid? De tastzintuigen of de drukzintuigen?

1. Tastzintuigen
2. Drukzintuigen
3. Allebei even diep

Wanneer je verkouden bent en je neus verstopt zit, kun je voedsel smakeloos vinden. Waardoor komt dit?

1. Bij een verkoudheid worden geen impulsen vanuit de zintuigen naar de hersenen doorgegeven
2. Je smaakpapillen zijn niet meer actief bij een verkoudheid. Daardoor proef je niet meer goed.
3. Met een verstopte neus ruik je niet goed. Daardoor proef je bepaalde smaken niet meer.

Welke twee organen werken nauw met elkaar samen bij het proeven van eten en drinken?

1. Gezichtszintuig en reukzintuig
2. Reukzintuig en gehoorzintuig
3. Gehoorzintuig en smaakzintuig
4. Smaakzintuig en reukzintuig

Je pakt je koude fietsstuur vast.
Welke zintuigen reageren zodra je jouw koude fietsstuur vast pakt?

1. drukzintuig + koudezintuig
2. koudezintuig + warmtezintuig
3. tastzintuig + koudezintuig
4. warmtezintuig + drukzintuig

Combineer de prikkel(s) met het juiste zintuig(en).

Warmtezintuig

Koudezintuig

Tastzintuig

Pijnzintuig

Hoge temperatuur

Lage temperatuur

Vorm en structuur

Pijn

Welk zintuig bevindt zich NIET in de huid?

1. Warmtezintuig
2. Tastzintuig
3. Pijnzintuig
4. Lichtzintuig