Landschap en grondsoorten

Aan het eind van deze les heb je geleerd over:

- stuwwallengebied

- dekzandlandschap

- rivierenlandschap

- zeekleipolders

- veenpolders en ~koloniën

Ken je de termen:

- stuwwal - dekzand

- grind - zand

- silt - klei

- löss - leem (keileem)

- reliëf

1 / 31

Slide 1: Slide

AardrijkskundeBasisschoolGroep 7,8

This lesson contains 31 slides, with text slides and 11 videos.

Lesson duration is: 60 min

Items in this lesson

Aan het eind van deze les heb je geleerd over:

- stuwwallengebied

- dekzandlandschap

- rivierenlandschap

- zeekleipolders

- veenpolders en ~koloniën

Ken je de termen:

- stuwwal - dekzand

- grind - zand

- silt - klei

- löss - leem (keileem)

- reliëf

Slide 1 - Slide

Slide 2 - Video

Door wie werden de hunebedden gemaakt?

Rendierjagers
Drenthen
Hunebedbouwers
Zwerfkeibouwers

Slide 3 - Slide

Stuwwallengebied

Slide 4 - Slide

Slide 5 - Video

Ik denk dat een stuwwal ...

... een muur is, die water tegenhoudt
... een heuvel is, gemaakt door mensen
... een heuvel is, ontstaan door het wegduwen van de aarde door een gletsjer
... een berg is, waar water vanaf stuwt.

Slide 6 - Slide

Slide 7 - Video

Een stuwwal is ...

... een muur is, die water tegenhoudt
... een heuvel is, gemaakt door mensen
... een heuvel is, ontstaan door het wegduwen van de aarde door een gletsjer
... een berg is, waar water vanaf stuwt.

Slide 8 - Slide

Slide 9 - Video

Wat is zand?

Zand is zacht, hard, los en korrelig materiaal en een van de meest voorkomende natuurlijke stoffen op aarde.

Zand bestaat uit zeer kleine stukjes steen, zandkorrels, die in grootte variëren tussen 63 micrometer en 2 millimeter.

Als de korrels kleiner dan 63 micrometer zijn heet de grondsoort silt;

bij korrels groter dan 2 millimeter spreekt men van grind.

Slide 10 - Slide

Wat is leem?

Leem is een grondsoort die voornamelijk bestaat uit silt. Dit is net iets fijner dan zand.

In Drenthe ligt keileem, redelijk ondiep in de grond. Een mengsel van keien, grind, zand en leem In grote delen van Zuid-Limburg ligt een leemlaag aan de oppervlakte, die is afgezet door de wind (dit noem je eolisch). Deze afzettingen worden löss genoemd (bestaat vooral uit silt) en zijn gevormd tijdens zeer koude periodes, toen er weinig vegetatie (begroeiing van flora:bomen/struiken/e.d.) was en de wind vrij spel had.

Slide 11 - Slide

Dekzandlandschap

Slide 12 - Slide

Slide 13 - Video

Ik denk dat dekzand ...

... zand is wat door mensen neergelegd is
... een ander woord voor duinen is
... zand is waar geen planten op kunnen groeien
... zand is wat door de wind werd verplaatst

Slide 14 - Slide

Slide 15 - Video

Reliëf

De hoogtes en laagtes in een landschap.

Reliëf heeft verschillende oorzaken (endogene en exogene factoren)

Endogene krachten zijn krachten vanuit de aarde zelf: aardbevingen, vulkanisme

Exogene krachten zijn krachten die van buitenaf op het reliëf inwerken zoals zwaartekracht, zonnestraling, wind, water, ijs en getijden.

Slide 16 - Slide

Slide 17 - Video

Ik weet dat dekzand ...

... zand is wat door mensen neergelegd is
... een ander woord voor duinen is
... zand is waar geen planten op kunnen groeien
... zand is wat door de wind werd verplaatst

Slide 18 - Slide

Rivierenlandschap

Slide 19 - Slide

Slide 20 - Video

Weet je nog??

Reliëf

Slide 21 - Slide

Slide 22 - Video

Klei

Klei is een gesteente wat door exogene krachten (ijs, wind, water) op deze plek is gekomen.

Het is kleiner dan zand en zijn eigenlijk plaatjes in plaats van korreltjes. Hierdoor blijven mineralen en grondwater hangen en is de grond erg vruchtbaar. Maar het nadeel is dat water ook erg slecht weggaat en het gebied drassig kan zijn.

Slide 23 - Slide

Slide 24 - Video

Denkvraag

Wat zou een groot verschil kunnen zijn in de kleigrond in de oeverwallen (hoog gebied) en de kleigrond in de kommen (laag gebied). Beargumenteer je antwoord.

Slide 25 - Slide

Slide 26 - Video

Veenpolders en ~koloniën

Haal nu zelf de belangrijkste punten uit de volgende film.

Denkvraag: waarom sprak men over veenkoloniën?

(Kijk de film tot 8:17, keer daarna terug naar deze les.)

Slide 27 - Slide

www.npo.nl

Slide 28 - Link

Heb je de volgende punten uit de film gehaald?

Veen is een natte, sponsachtige grondsoort. Gevormd door afgestorven planten in moerassen en later bewaard gebleven onder natte, zuurstofarme omstandigheden.
De eerste bewoners leefden in plaggenhutten (gemaakt van heideplaggen)
Gedroogd veen (afgestoken in blokken) heet turf.

Slide 29 - Slide

Turf werd verkocht en voor het snel afvoeren van het turf werden kanalen en zijkanalen gegraven.
Het achterdiep is een kanaal achter de hoofdweg langs waarop de kleinere zijkanalen uitkwamen.
Afgegraven veengronden werden daarna gebruikt voor landbouw

Slide 30 - Slide

Feitje:

Laagveen is veen dat gevormd is onder het grondwaterpeil en rijk aan voedingsstoffen voor vegetatie.
Hoogeveen is veen dat gevormd is door regenwater en is erg voedselarm. Welke soort zouden we in Drenthe meer hebben?

Slide 31 - Slide