Herhaling grammatica & formuleren

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Vorige les

Contaminatie

Pleonasme

Tautologie

Samentrekking

Vandaag

Herhaling grammatica (om de samentrekking te kunnen controleren)

Samentrekking controleren

Beknopte bijzin (?)

Redekundig ontleden

1. pv: tijdproef/ getalproef

2. gez: wg: het ow doet iets/ ng: het ow is iets

3. ow: wie/ wat + gez?

4. lv: wie/ wat + gez + ow?

5. mv: aan/ voor wie + gez + ow + (lv)?

6. bwb: waar, wanneer, wie, waarom etc. 

Ontleed de zin helemaal: Bij aanhoudende vorst zal het ijs over enkele dagen begaanbaar zijn.

Ontleed de zin helemaal: Wegens Valentijn had ze hem een uitgebreid diner gegeven.

Samentrekking controleren

1. Dezelfde functie

2. Dezelfde betekenis

3. Hetzelfde getal

Samentrekking controleren

Tijn was met prachtige cijfers geslaagd en daardoor erg vrolijk.

De spelcomputer was afgeprijsd en heb ik toen maar gekocht.

1. Fout
2. Goed

Nadine zette haar tas op de grond en haar helm op.

1. Fout
2. Goed

De lerares heeft jouw telefoon gepakt en in haar bureaula gelegd.

1. Fout
2. Goed

Hoofd- en bijzinnen

Een samengestelde zin kan op twee manieren worden samengesteld: 

Nevenschikkend: Hz + hz

Onderschikkend: Bz + hz (of Hz +bz)

Hoofd- en bijzinnen

In de hoofdzin staan pv en ow naast elkaar.

In de bijzin kan er iets tussen pv en ow in staan.

We kijken erg uit naar de sneeuw, omdat we dan een sneeuwballengevecht kunnen houden. 

Noteer het eerste en laatste woord van de bijzin: Wat Maarten in de vitrine van de bakker ziet, wil hij graag eten.

Beknopte bijzin

In een normale bijzin staan een pv en een ow.

In de beknopte bijzin ontbreken de pv en het ow.

Beknopte bijzinnen

Beknopte bijzinnen kan je op drie manieren herkennen:

1. de zin heeft een voltooid deelwoord;
2. de zin heeft een onvoltooid deelwoord;
3. of de zin heeft een combinatie van te + infinitief.

Beknopte bijzinnen

Voorbeelden:

1. Afgeleid door mijn zusje, kon ik de les niet meer goed volgen.
2. Dansend kwam hij de les binnen.
3. De vrienden spraken af niks te spoilen over Wie is de mol?.

Noteer het eerste en laatste woord van de bijzin: Ingmar vreest een verkeerde conclusie getrokken te hebben.

Noteer het eerste en laatste woord van de bijzin: Miauwend kwam het kleine katje uit het mandje.

Beknopte bijzin controleren

Het weggelaten onderwerp moet hetzelfde zijn als in de hoofdzin.

Na uren gezond te hebben, kwamen de rode bultjes tevoorschijn. 

Om vroeg op vakantie te kunnen gaan, vertrok de helikopter van de president al om 7 uur.

1. Fout
2. Goed

Lopend door het hete woestijnzand kregen de de zwaarbeladen ezels al snel dorst.

1. Fout
2. Goed

De thee inschenkend brak het handvat van de theepot.

1. Fout
2. Goed