3.7 Grammatica les 2 - 1BK

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

• Werkboek A en etui (pen/potlood.) op de hoek van je tafel.
• Laptop op de hoek van je tafel

3.7  Grammatica

• Hoofdstuktoets maandag 29 januari
    - lezen
    - woorden
    - grammatica
    - spelling

Hoofdstuk 3

• hoe je het onderwerp (O) in een zin vindt
  
• hoe het lijdend voorwerp (lv) in een zin vindt

3.7 Grammatica

In deze paragraaf leer je:

• De persoonsvorm (pv)
  
• Is altijd een werkwoord, je gebruikt de vraagproef of tijdproef
  
  
• Het werkwoordelijk gezegde (wg)
  
• De pv + alle andere werkwoorden in de zin
  
  
• Het onderwerp (O)
  
• Stel de vraag : wie of wat vraag + het wg?

3.7 Grammatica - herhaling

Hoe vind je ook al weer/wat weet je nog over:

• De pv, het ond, het wg zijn zinsdelen
  
• De zinsdelen zet je tussen zinsdeelstrepen |
  
• Zinsdelen kan je verschuiven in de zin.
  
  
• Bijvoorbeeld
   | De oude man | heeft | op zijn gitaar | gespeeld. |
   | Op zijn gitaar | heeft | de oude man | gespeeld. |

3.7 Grammatica - herhaling

Hoe zat het ook al weer met zinsdelen?

Het werkwoordelijke gezegde (wg) bestaat uit alle werkwoorden in de zin.

Het wg bestaat dus uit: de pv + alle andere werkwoorden.

Bijvoorbeeld:
                 wg                               wg
   | Jesse | gaat | zijn huiswerk |maken.| 

3.7 Grammatica

Leertekst Onderwerp (O) blz. 172

Het onderwerp (O) en het werkwoordelijk gezegde (wg) horen bij elkaar.

Je vindt het onderwerp door te vragen :
  wie (of wat) + werkwoordelijke gezegde?

Bijvoorbeeld: 

                 wg                               wg
   | Jesse | gaat | zijn huiswerk |maken.| 

Wie gaat maken?  Antwoord Jesse.    Jesse is het onderwerp (O)

3.7 Grammatica

Leertekst Onderwerp (O) blz. 172

Het lijdend voorwerp (lv) in een zin doet niet veel, er wordt door het onderwerp iets meegedaan. Het is eigenlijk altijd een 'ding'.

Je vindt het lijdend voorwerp (lv) door te vragen :
  wat (of wie) + werkwoordelijke gezegde + onderwerp?

Bijvoorbeeld: 

                 O              wg                                   
   | de timmerman | maakt| een mooie kast | 

Wat maakt de timmerman?  Antwoord:  een mooie kast = lijdend voorwerp

3.7 Grammatica

Leertekst Lijdend voorwerp (lv) blz. 174

1. Onderstreep de persoonsvorm (pv)

2. Zoek het werkwoordelijke gezegde (wg)

3. Zet wg boven de pv en de wg

4. Zoek het onderwerp (O) 

5. Zet O boven het onderwerp.

6. Zoek het lijdend voorwerp 

7. Zet lv boven het lijdend voorwerp

8. Zet de pv, het wg, het onderwerp (o) en het lv tussen zinsdeelstrepen |

Klaar? maak de woordenzoeker op de achterkant

3.7 Grammatica

Opdracht op werkblad, samen oefenen

      O        wg                    lv

1. | Irene | maakt | altijd | mooie foto's.| 

                                    wg      O              lv                     wg        

2. | Op koningsdag | heeft | Reza | zijn schaatsen | verkocht.| 

         O        wg             lv

3. | Sylvia | pakte | de verkeerde fiets | uit het fietsenrek.|

                      wg      O                                    lv                   wg

4. | Gisteren | heb | ik | in het zwembad | onze mentor | gezien.
                                                wg    O            wg 

5. | Op het drukke kruispunt | is | een man | gevallen.

3.7 Grammatica

Antwoorden werkblad lijdend vorm

                        wg        O                  wg       

6. | Wanneer | heeft | Danny | jou | gebeld?
                     O                             wg        lv                wg

7. | James Bozeman uit Florida | heeft | veel geluk | gehad. |

                        wg      O           lv

8. | Vorig jaar | won | hij  | tien miljoen dollar | in de loterij.|

                            wg         O  

9. | Deze week |  won | James | weer! |

                 wg         O            lv                          wg

10. | Nu  | had | de man | een miljoen dollar | gewonnen. |

3.7 Grammatica

Antwoorden werkblad lijdend vorm

- Ga naar Max Talent, oefen daar met de woordentrainer

- Ga naar Max Talent, oefen bij hoofdstuk 3 bij Grammatica,
  Test Jezelf

Voorbereiden voor de toets

• Ik heb de neiging om steeds het verkeerde
   lokaal in te lopen.
• iets doen zonder er bij na te denken

3.5 - Woorden geleerd 

Wat is de betekenis van het onderstreepte woord? 

• Het kost mij moeite om op tijd aanwezig
   te zijn.
• het vraagt veel inspanning

3.5 - Woorden geleerd 

Wat is de betekenis van het onderstreepte woord? 

• De acteur wil graag mensen enthousiast
   maken om ook te gaan acteren.
• inspireren

3.5 - Woorden geleerd 

Welk woord hoort bij de onderstreepte betekenis? 

• extreem 
• gewoon

3.5 - Woorden geleerd 

Wat is de tegenstelling van het woord:

• gespannen
• ontspannen, relaxed

3.5 - Woorden geleerd 

Wat is de tegenstelling van het woord:

- opdracht 13 op bladzijde 162-163

Huiswerk bespreken

1.7 Grammatica - tijdproef pv

Stappenplan tijdproef pv

De pv vind je met de tijdproef pv:

Voorbeeld

 

 

 

1	Zet de zin in een andere tijd: van de tegenwoordige tijd (tt) naar de verleden tijd (vt) of van de verleden tijd (vt) naar de tegenwoordige tijd (tt).	Op het sportveld spelen drie jongens met elkaar. Tijdproef pv: Op het speelveld speelden drie jongens met elkaar
2	Het woord dat verandert, is de pv.	spelen is de pv

1.7 Grammatica - herhalen

Hoe vind je ook al weer:

• Het lijdend voorwerp (lv)
• Je stelt de vraag: Wat + ond + wg?
   
• De zinsdelen
• De pv, het ond, het wg en het lv zijn zinsdelen
• De zinsdelen zet je tussen zinsdeelstrepen |
• De overige zinsdelen gaan over plaats, tijd, hoe

1.7 Grammatica

Leertekst: Persoonsvorm 

Je herkent de persoonsvorm zo:

• het is bijna altijd één woord;

• het is een vorm van het werkwoord;

• hij staat in het enkelvoud of in het meervoud (dans – dansen);

• hij staat in de tegenwoordige tijd (tt) of in de verleden tijd (vt) (dans – danste).

- Lees de 25 nieuwe woorden op blz. 221

- Oefen 10 minuten met je buurman/vrouw.
   Van welke woorden ken je de betekenis
   wel/een beetje/helemaal niet?

Vandaag 3.7 Grammatica

• vóórkomen
  - voor de deur komen: een taxi laten voorkomen.
  - voor de rechter komen: de zaak komt maandag voor.
  - vóór iemand komen: ze kwam honderd meter voor.
  - gebeuren: zoiets komt meer voor.
  - aanwezig zijn: komen hier wolven voor?

3.5 - Verschil tussen vóórkomen en voorkómen

• voorkómen
  - zorgen dat iets niet gebeurt (verhinderen); wij
   voorkomen dat de  dieren de weg op lopen.

Sommige woorden betekenen het tegenovergstelde van elkaar. Je noemt dat een tegenstelling. 

Bijvoorbeeld:

warm <->  koud     geven <-> nemen       groot  <-> klein

rijk <-> arm            boven <-> onder         breed <->  smal

Soms heeft een woord meer dan één betekenis:

licht <->  donker             licht <->  zwaar

nauw <-> breed              nauw <-> los

3.5 Leertekst tegenstelling blz. 228

Sommige woorden krijgen een tegengestelde betekenis door er een voorvoegsel of achtervoegsel aan te plakken: 

Bijvoorbeeld 

Het voorvoegsel on- en anti- betekent niet of tegen

herkenbaar <->  onherkenbaar     opvallen <-> onopvallend

antigriepprik  => een prik tegen de griep

antislipmat     => een mat tegen het uitglijden

Het achtervoegsel -loos betekent zonder.

kansloos  => zonder kansen               hopeloos  - zonder hoop

3.5 Leertekst tegenstelling blz. 228

- Maak opdracht 11, 17 en 19 op 226, 228 en 229

- Ga naar Max Talent, oefen daar met de woordentrainer

Vandaag 3.5 Woorden