Les 1 Brandwonden, bijtwonden, tetanus

• Zorg en Welzijn
• Praktijkonderwijs
• Leerjaar 2

Les 2.1.1 2023-2024

Herhaling:

Brandwonden

Bijtwonden

Tetanus

 I. Bosma, A. van Werven & V. Holtrust

Wat gaan we doen vandaag?

• Uitleg periode 2.1
• Leerdoelen opstellen a.d.h.v. vorig jaar + miniproeve
• Herhaling onderwerpen: Brandwonden, (bijt)wonden en       tetanus
• Casussen oefenen
• Huiswerk volgende week 

Periode 2.1

- 2 lesuren per week (1,5 uur)

- 8 weken les 

- Afsluiting periode in week 46 d.m.v. combinatietoets AFP/TRG

- Overzichtskaart staat op Cum Laude

- Kom voorbereid naar de les

Duidelijke uitleg over de overzichtskaart op Cum Laude:

Voorbereiding: inlezen op het onderwerp en met gerichte vragen de les in komen

casus schrijven over het onderwerp. 

In leerjaar 2 wordt dit écht van je verwacht!

Na de les maak je de bijbehorende Medilect oefenmodule - sla je certificaat op in een apart bestandje - voorwaarde om deel te mogen nemen aan de toets. 

Leerdoel

Aan de hand van de triage lessen van DA1 en je miniproeve ga je voor deze periode minimaal een leerdoel opstellen.

Waar wil/moet jij verder in groeien wat het voeren van triage gesprekken betreft? 

Omschrijf dit zo duidelijk en concreet mogelijk - je levert dit in bij je docent

Dit leerdoel kan ook in de BPV worden ingezet

Eind P1.4 dit ook gedaan - pak dit er eventueel nog weer bij

(Bijt)wonden en tetanus & brandwonden

Wond

Weke vragen ga je als eerste stellen wanneer er iemand belt over een wond?

EERST ABCDE inventariseren

- Hoe ontstaan?

- Wanneer?

- Kunt u de wond omschrijven? - hoe lang, hoe groot, hoe diep, waar zit de wond, hoe zien de randen er uit, is het een vieze wond?

- Bloedt de wond nog? - hoe erg?

Wat is een U1 urgentie bij een wond?

1. Zenuwletsel vermoed
2. Ischemie vermoed
3. Beet van een giftig dier
4. Hevig arterieel bloedverlies

Hoe vraag je dit uit?

- zenuwletsel --> beweging, gevoel

- ischemie --> kleur en temperatuur

- arterieel bloedverlies --> spuit het er uit? is het te stelpen? welke kleur? 

Hoe kun je het beste handelen bij hevig bloedverlies?

1. Platliggen, verwonde lichaamsdeel omhoog houden, druk geven op/rond de wond , geef patiënt iets te drinken
2. Rechtop zitten, verwonde lichaamsdeel omhoog houden, geen druk op/rond de wond geven
3. Rechtop zitten, verwonde lichaamsdeel in normale stand houden, druk geven op/rond wond
4. Platliggen, verwonde lichaamsdeel omhoog houden, druk geven op/rond de wond, geef patiënt niets te drinken

Altijd platleggen en verwonde lichaamsdeel/extremiteit omhoog houden

Wel druk geven (indien mogelijk) op/rond de wond om het te stoppen. Evt. corpus alienum NIET verwijderen

Patiënt mag niet eten/drinken i.v.m. mogelijke shock 

Yassina is werkzaam als groepswerker in de gehandicaptenzorg. Zij is zojuist door een cliënt hard in haar arm gebeten, het is echt door de huid heen... Welk beleid zet je in?

1. U2, ze moet binnen een uur gezien worden
2. U3, ze moet binnen enkele uren gezien worden
3. U5, je kunt haar advies geven
4. U1, je belt direct de ambulance voor Yassina

Een bijtwond (behalve van een giftig dier) is een U3 urgentie. 

Bijtwonden geven grote kans op infectie. Hierin wordt geen onderscheid gemaakt tussen een mens of dier. 

zelf alvast enkele minuten de wond spoelen met lauwwarm water (niet te lang, dan wordt de huid week...)Geen biotex/jodium/alcohol/zeep gebruiken

Indicatie voor tetanus (en via GGD kijken naar Hepatitis etc) 

Joep van 12 is gebeten door een hond, hij heeft als kind het rijksvaccinatieprogramma doorlopen. Moet hij nu nog een tetanusprik?

1. Ja, hij heeft 1 (herhalings)prik nodig
2. Ja, hij moet opnieuw volledig gevaccineerd worden (4 prikken)
3. Nee hij heeft niets nodig

Wanneer je als kind gevaccineerd bent met DTP ben je t/m je 19e jaar volledig beschermd tegen tetanus 

Marie is 6 jaar. Ze heeft een lelijke bijtwond opgelopen en dus een indicatie voor tetanus; wat doe je?

1. Niets, ze zit in het vaccinatieprogramma, dus dit wordt vanzelf opgepakt
2. Niets, ze is voldoende beschermd
3. Je zet gelijk zelf een tetanusvaccinatie
4. Je neemt contact op met de JGZ om haar vaccinatie te vervroegen

tot 9 jarige leeftijd ben je nog niet VOLLEDIG beschermd. 

Haar vaccinatie zal dus vervroegd moeten worden. Dit regel je bij de JGZ

Hoeveel prikken krijgt iemand die niet volledig gevaccineerd is tegen tetanus en dit nu wel nodig heeft?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

4 injecties op 3 momenten

1e keer (z.s.m. na verwonding) 1x TIG en 1x TOX in stereoprik

2e keer 1x TOX (1 maand later)

3e keer 1x TOX (6 maanden na 2e keer) 

ABCDE vraag

Wat zou je in kunnen zetten als ABCDE vraag bij een casus over een verbranding/brandwond? Kun je dit toelichten? 

D- reactie AVPU – bewustzijn checken 

A/B – ademhaling normaal? Kortademig/benauwd/geluiden bij ademhaling? Rook ingeademd? 

E – omgeving veilig?

Wanneer er een groot oppervlak van de huid (niet eerstegraads) verbrand is (kind > 5% en volwassene >10%) geeft dit urgentie U1 - levensbedreigend. Waarom? Wat is het gevaar?

Kans op shock, door vochtverlies, sepsis en multi-orgaanfalen

Licht deze afbeelding toe - regel van 9

Regel van negen om de grootte van verbrand oppervlak in te schatten - dit is van belang voor je urgentiebepaling

Je kunt daarnaast ook vergelijken met een 2 euro muntstuk (dit wordt meestal ingezet voor blaren) of met een handpalm  (met aaneengesloten vingers - 1 handpalm is gelijk aan 1% - dit betreft dan wel de handpalm van de persoon die de brandwond heeft...) 

Anja de Groot (26 jaar) heeft net hete thee over haar onderarm gekregen, zij heeft een brandwond groter dan een 2-euromuntstuk, de huid is rood.
Wat wordt je beleid?

1. een U3 omdat het groter is dan een 2 euromuntstuk
2. een U2, omdat het circulair is
3. een U5 je kunt advies geven
4. U4 je laat haar voor de zekerheid even komen.

er staat in de casus niets vermeld over blaren - wanneer er blaren zijn groter dan een 2 euro muntstuk dan is het een U3

er is geen afwijkende kleur, het is niet circulair, geen gevaarlijke stof, niet aan handen, voeten, gewricht, gezicht, geslachtsdeel of perineum dus je kunt hier zelfstandig advies geven i.c.m. een duidelijk vangnet

Kleding verwijderen - minstens 10 minuten onder lauw stromend water koelen

meestal treedt genezing binnen een week op

Paracetamol bij pijn

Wanneer je een U5-zelfzorgadvies hebt gegeven voor een kleine brandwond - wat is dan je vangnet/contactadvies?

Pijn, ontstekingsverschijnselen, twijfel over de genezing, wanneer er na 2 weken geen genezing is. 

Ook bij het alsnog ontstaan van blaren.

Zijn er nog vragen over deze onderwerpen?

Casus oefenen!!

- Wie durft? (iedereen komt aan de beurt)

- Maak je leerdoel duidelijk

- Schrijf mee in SOEP

- Feedback vanuit de klas - dus iedereen let goed op!

Huiswerk 

- Maak de Medilect oefenmodules: Brandwond én wond trauma beet

- Bereid de volgende onderwerpen goed voor (boek én thuisarts.nl):

• Huidklachten; allergische reactie, urticaria, insectenbeet, anafylaxie, eikenprocessierups 

• Schrijf 2 casussen over deze onderwerpen en neem deze mee naar de les