Medische beeldvorming

• Zorg en Welzijn
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Medische beeldvorming

periode 2

soorten beeldvorming

soorten beeldvorming

• Röntgen
• Echo
• MRI
• CT
• Nucleaire geneeskunde
• scopie
• cameracapsule

koppeling met de zorg(havo)

beroepen in de medische beeldvorming

(gespecialiseerd) radiodiagnostisch laborant

radioloog

medisch beeldvormings- en bestralingsdeskundige (MBB'er)

medisch technoloog

Opleiding hbo medisch beeldvormende & radiotherapeutische technieken

Wat kun je na de opleiding?

Na de opleiding MBRT ga je aan de slag met radioactieve stoffen, röntgen- en bestralingsapparatuur. Ook help je om diagnoses te stellen en patiënten beter te maken. Als medisch beeldvormings- en bestralingsdeskundige (MBB'er) wil je niks anders dan de best mogelijke behandeling geven aan patiënten. De perfecte combinatie vanuit zowel een medische als technologische invalshoek.

Toelatingseis: toegang met alle profielen met wiskunde A of B

hbo biomedische technologie

Wat kun je na je opleiding

Afstellen, verbeteren, bedenken en ontwikkelen van technische apparatuur bv voor medische beeldvorming

Toelatingseis

N-profiel met natuurkunde of NLT

koppeling met de lessen op vrijdag

Stukje techniek, gekoppeld met toepassing in praktijkvoorbeelden, gekoppeld met ethiek

soorten beeldvorming

• Echo--> geluidsgolven
• Röntgen--> straling
• MRI--> magnetische golven
• CT--> straling
• Nucleaire geneeskunde--> radioactief verval

Echografie

Echografie

Echografie (echo) wordt gebruikt om tijdens de zwangerschap de baby te controleren

Geluidsgolven die terugkaatsen in het lichaam worden omgezet in bewegende beelden.

Straling

eigenschappen van straling

• soorten straling
• Bron
• Waarnemen
• Doorlaten en absorberen
• effecten van straling

Straling en licht

In het hoofdstuk licht hebben we het gehad over de zichtbare straling. Deze zichtbare straling bestaat uit het spectrum, alle kleuren van de regenboog. 

De niet-zichtbare straling kunnen we dus niet zien, maar wel bewijzen. Daar gaat dit hoofdstuk over. 

Straling

Als er straling op een voorwerp valt kan het worden weerkaatst, doorgelaten, of geabsorbeerd. 

Effect:

Als de straling wordt weerkaatst kan het warmte afgeven of stoffen kapot maken. Dat kapot maken noemen we het ioniserend effect. 

vb UV straling van zon op kleuren

Straling waarnemen

Alleen licht straling kun je waarnemen. van rood tot violet.

Alle andere stralingen zijn voor mensen onzichtbaar.

Er zijn wel apparaten ontwikkeld om straling te zien / meten.

vb. infrarood camera

Verschillende dieren kunnen wel meerdere stralingen zien.

Soorten straling

• zichtbaar licht
• Uv straling
• IR straling
• Microgolven
• Röntgenstraling

Rontgenstraling

Rontgen

In 1894 nam Wilhelm Rontgen de eerste rontgenfoto van de hand van zijn vrouw. Tegenwoordig maken we nog steeds gebruik van deze techniek om naar beenderen te kijken. 

Röntgenfoto maken

Een rontgenfoto wordt gemaakt door rontgenstraling door een lichaamsdeel van een patient te stralen. De beenderen absorberen deze straling, de rest van de straling wordt doorgelaten en zorgen voor een schaduw. Hierna wordt de foto in negatief gezet (zwart wordt wit en wit wordt zwart), waardoor je de beenderen als wit ziet. En de achtergrond zwart. 

röntgenapparaat

Betekenis van de symbolen:

K = kathode (negatieve pool)

A = anode (positieve pool)

Ua = anodespanning (buisspanning)

Uh = kathodeverwarmingsspanning (gloeispanning)

X = röntgenstraling

C = waterkoeling

Win = waterinlaat

Wout = wateruitlaat

Straling meten

Straling breidt zich vanuit het middelpunt uit. 

Het komt  altijd uit een bron vandaan.

Vlak bij de bron is de straling het sterkst. Hoe verder je van het middelpunt weggaat, hoe minder sterk de straling wordt.

Effecten van straling

Straling bevat energie => stralingsenergie

Straling kan:

         - worden omgezet in warmte

                         => verwarming

          - stoffen afbreken

                         => UV straling, kleuren kapot maken

          - moleculen kapot maken

                         => Ioniseren straling (röntgenstraling) ook UV straling.

MRI

Magnetic resonance imaging

MRI-scan

                                                                                  Dilay & Selina

Hoe werkt de MRI-scan?

In de magneet beweegt waterstof als een kleine magneet in de tunnel (magnetisch veld). 

Het werkt in dezelfde richting of precies de tegenovergestelde richting, dit heet de spin, die kan worden omgeslagen door elektromagnetische straling. 

Na het wegvallen van die straling draait de richting van de spin weer terug. 

Tijdens het terugdraaien zendt de spin een lichtdeeltje (foton) uit. 

De MRI-scanner weet daardoor precies hoeveel waterstofatomen er op welke plek zitten. 

I

Spin

Magnetic Resonance Imaging (MRI)

- Ons lichaam bestaat ongeveer uit 63 % water

- MRI machines gebruiken waterstof atomen.

- De waterstof atomen gedragen zich als kleine magneetjes, die een noord en zuidpool

- De atomen in ons lichaam bewegen alle richtingen op

Hoe werkt de MRI-scan?

• De MRI is in de basis een grote magneet
  
• De patiënt ligt in de scanner waar een magnetisch veld wordt gecreëerd.
  
• De magnetische kracht zorgt er voor dat de kern van de waterstof atomen in lijn gaan liggen, parallel aan het magneetveld (of juist dwars)
  
• Elektromagnetische straling (radio golven) worden uitgezonden door de machine
  
• De kern wordt bloodgesteld aan de een puls elektormagnetische straling
  
• Het atoom kan omklappen van lage naar hoge energie.
  
• Wanneer de ‘aangeslagen’ kern weer naar de gronstoestand vervalt wordt er een foton uitgezonden.
  
• Die straling wordt gemeten en verwerkt tot een 3-dimensionaal plaatje dat bijvoorbeeld het waterstofgehalte van de weefsels van de patiënt aangeeft

Voorwaarden

De scan werkt natuurlijk met een sterke magneet, daarom mag de patiënt ook geen metaal dragen (denk aan bijv sieraden). 

Sommige mensen vinden het niet prettig om in de buis te liggen, in de scan hoor je vaak ratelende geluiden. Daarom mogen (sommige) patiënten naar muziek luisteren voor afleiding. 

Geluid MRI

CT-scan/PET-scan

computer tomografie

CT-scan

• gebaseerd op röntgenstraling
• ronddraaiende "donut"
• 3-D beeld
• Mbv computer in plakjes opgedeeld
• Gebruik van contrastvloeistof
• door contrastvloeistof ook zachte weefsels in beeld
• Veel röntgenstraling in korte tijd

PET-scan 

PET-SCAN = POSITRON EMISSIE TOMOGRAFIE

• Met behulp van een radioactieve stof kijken hoe weefsels of organen werken (kanker of ontstekingen)
• Glucose met een radioactieve stof eraan vast. Glucose wordt gebruikt, radioactieve stof vervalt en zendt een deeltje uit dat opgevangen kan worden.
• Tumorweefsel en ontstekingsweefsel gebruikt meer glucose dan ander weefsel

• De CT-scan maakt de beelden van de PET-scan duidelijker

PET scan