christelijke liturgie

De christelijke liturgie

liturgie = eredienst

rond het altaar in de kerk

oorspronkelijk was de eredienst bedoeld voor priesters, monniken en andere geestelijken 

Waarom verandert de eredienst als er er steeds meer kathedralen worden gebouwd in de steden?

eredienst in een kathedraal

niet alleen geestelijken wonen de dienst bij, steeds meer gewone burgers (leken) doen mee

De eredienst moet daarom aantrekkelijker, niet alleen maar Latijnse teksten en oude rituelen

aantrekkelijk?

aanpassing van de muziek

invoering van het lithurgisch drama

plek waar het altaar staat in de kerk

het (midden)schip, hier zitten de burgers (de leken)

Noem 3 kenmerken van Gregoriaanse kerkmuziek.

wat volgt is een interview met Herman Finkers en zijn Gregoriaanse mis

bijgevoegd vanwege potentiële examen mogelijkheden

kerkmuziek vanaf de 12de eeuw

de verstaanbaarheid wordt minder belangrijk, de polyfonie (meerstemmigheid) doet zijn intrede 

cantus firmus = door de tenor gezongen melodie van lange noten

rond de cantus firmus variëren hogere stemmen met snellere melodieën

Waarom was voor Paus Gregorius, degene die het Gregoriaans initieerde, verstaanbaarheid van de gezongen tekst belangrijk?

je hoorde Alleluia Nativitas

of althans, je hoorde de eerste 1,5 minuut waarin ze het eerste woord zingen...

dit stuk lijkt een combinatie tussen langzaam Gregoriaans gezang(de cantus firmus) én hogere stemmen die veel meer lijken te 'bewegen' (zoals je ook ziet aan de bladmuziek)

wat is een cantus firmus?

je hoorde La Messe de Nostra Dame van Guillaume de Machaut

Dit zijn alle gezongen onderdelen van een mis.

• Kyrie (God, bescherm ons)
• Gloria (aanbidden van God)
• Credo (geloofsbenijdenis, ik geloof in God...)
• Sanctus (het eren van God)
• Agnus Dei (god, ontferm u over ons)

liturgisch drama(toneel)

bij speciale gelegenheden (lees Pasen, Kerstmis etc) wordt drama ingezet om de mis te verduidelijken aan de kerkganger. In eerste instantie zijn dit Bijbelteksten die zijn omgezet naar dialogen. 

quem quaeritis?

Dit is de opmaat naar het paasspel. 

Maria zoekt het graf van Jezus (samen met nog 2 Maria's)

De priester vraagt: quem quaeritis? (wie zoekt gij?)

de Maria's (gespeeld door mannen!): Jezus van Nazareth, de gekruisigde etc. 

Hierna volgen 2 fragmenten van een paasdrama (excuses voor de beeldkwaliteit)

Leg uit waarom het liturgisch drama is ingevoerd

Benoem twee verschillen tussen een gewone bijbellezing en het liturgisch drama.

ontwikkeling van het liturgisch drama

het liturgisch drama wordt steeds meer 'aangekleed'

• meerdere locaties binnen en buiten de kerk om verplaatsingen in het verhaal duidelijk te maken
• volkstaal vervangt het Latijn

kortom: steeds minder mis en meer theater

waarom ging men op pelgrimstocht naar Amersfoort?

wat is een processie?

waarom kwam er een einde aan de processies in de 16de eeuw?