2122 Overzicht H3 Verzorgingsstaat

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Vandaag: overzicht H3

3.1. verzorgingsstaat / welfare triangle

3.2 industrialisering / functies

3.3 solidariteitsbeginsel / sociale zekerheid

3.4 leerplicht / tegenstellingen

3.5 drie typen verzorgingsstaten

3.6 uitdagingen / participatiesamenleving

Verzorgingsstaat!?

3.1 verzorgingsstaat / welfare triangle

Verzorgingsstaat = de overheid bemoeit zich actief met de welvaart en het welzijn van de bevolking.

Wanneer moeten mensen hun eigen problemen oplossen en wanneer moet de overheid helpen?

Wat heb jij nodig om een goed leven te leiden, wat zijn je basisbehoeften?

welfare triangle / manier van reguleren

OVERHEID

= Sociaal-democratische visie

Waarden: gelijkheid

Risico's: duur (hoge belastingen), afhankelijkheid, free-riding

MARKT

= Liberale visie

Waarden: vrijheid, eigen verantwoordelijkheid

Risico's: ongelijkheid en exclusie

Particulier initiatief

= Christelijk/confessionele visie

Waarden: solidariteit, naastenliefde

Risico's: mensen zonder sterke sociale netwerken drijgen uit de boot te vallen

voorbeeld / huiswerkbegeleiding?

Welk mechanisme?
pannetje soep voor zieke buurvrouw

1. markt
2. overheid
3. particulier initiatief

Vandaag: overzicht H3

3.1. verzorgingsstaat / welfare triangle

3.2 industrialisering / functies

3.3 solidariteitsbeginsel / sociale zekerheid

3.4 leerplicht / tegenstellingen

3.5 drie typen verzorgingsstaten

3.6 uitdagingen / participatiesamenleving

Theorie De Swaan

verzorgingsstaat = noodzaak

Industrialisatie > arbeidsverdeling (iedereen doet een klein stukje > interdependentie (afhankelijk) > externe effecten (jouw situatie heeft gevolgen voor anderen) > conclusie: verzorgingsstaat is in ieders belang. 

Dilemma van collectieve actie
Collectieve actie = ieder draagt bij

'Freerider probleem'
Oplossing: verzorgingsstaat =
iedereen is verplicht bij te dragen.

De arbeidersbeweging

• Industrialisatie
• Slechte arbeidsomstandigheden
• Verzet: vakbonden (vanaf 1866)
• Collectieve verzekeringen en sociale wetgeving 
• Rechten vastgelegd in wetten
• Steun van de politiek (eens óf angst!)

Verzorgingsstaat vier functies

1. Verzorgen 
2. Verzekeren (inkomensverlies)
3. Verbinden
4. Verheffen (ontwikkelen)

NOS, 10/02/2021

Welke functie van de verzorgingsstaat staat in het artikel onder druk?

1. Verzorgen
2. Verzekeren
3. Verheffen
4. Verbinden

financiële compensatie

Welke functie is hier van toepassing?

1. Verzorgen
2. Verzekeren
3. Verbinden
4. Verheffen

Solidariteit

Welke functie is het meest
van toepassing
op het nieuwsbericht?

1. Verzorgen
2. Verzekeren
3. Verbinden
4. Verheffen

Vandaag: overzicht H3

3.1. verzorgingsstaat / welfare triangle

3.2 industrialisering / functies

3.3 solidariteitsbeginsel / sociale zekerheid

3.4 leerplicht / tegenstellingen

3.5 drie typen verzorgingsstaten

3.6 uitdagingen / participatiesamenleving

Verzorgingsstaat

Staat zorgt voor haar burgers (sociale zekerheid)
Voorzieningen kosten geld

Hoe betalen we dat? 

Wat betaalt de overheid (d.m.v. belastingen)?

Wat betaal je zelf?
>>> voorbeeld eigen risico

Solidariteitsbeginsel (bijdragen)

stelling

burgers die een uitkering krijgen moeten als tegenprestatie vrijwilligerswerk doen.

De zorg moet toegankelijk én betaalbaar blijven. Daarom willen wij het eigen risico naar 200 euro per jaar verlagen.

De komende jaren willen wij het eigen risico gelijk houden. Het liefst willen wij op termijn naar een eigen bijdrage per behandeling in plaats van het eigen risico. 

Het eigen risico mag niet hoger worden en wordt komende kabinetsperiode bevroren op de huidige 385 euro. 

Het eigen risico wordt afgeschaft. Een boete op ziek zijn is oneerlijk. Bovendien weerhoudt het mensen ervan om tijdig zorg te vragen, zodat problemen verergeren en behandeling uiteindelijk juist meer kost.

Deze partij pleit voor een eigen bijdrage van maximaal 100 euro per behandeling, voor maximaal 4 behandelingen per jaar.

CU

FvD

VVD

SP

D66

Wat valt je op?

Vandaag: overzicht H3

3.1. verzorgingsstaat / welfare triangle

3.2 industrialisering / functies

3.3 solidariteitsbeginsel / sociale zekerheid

3.4 leerplicht / tegenstellingen

3.5 drie typen verzorgingsstaten

3.6 uitdagingen / participatiesamenleving

De Swaan over de leerplicht (1901)

De industrialisering had beter geschoolde krachten nodig

Dilemma van collectieve actie

Kwalificatieplicht >18 jaar (2007)

Verheffen:

voor individu en maatschappij

Naast verheffen: verbinden

Onderwijs zou moeten bijdragen aan het 

legitiemer maken van sociale ongelijkheid (gestandaardiseerde toetsen)

Ongelijke onderwijskansen zijn 

onrechtvaardig en onwenselijk

 Tegenstellingen: arm en rijk (sociaal-economisch, nivelleren) | 

jong en oud (vergrijzing/ontgroening) | met en zonder migratieachtergrond

Waar gaat dit plaatje over?

Vandaag: overzicht H3

3.1. verzorgingsstaat / welfare triangle

3.2 industrialisering / functies

3.3 solidariteitsbeginsel / sociale zekerheid

3.4 leerplicht / tegenstellingen

3.5 drie typen verzorgingsstaten

3.6 uitdagingen / participatiesamenleving

Verzorgingsstaten
+ welfare triangle

OVERHEID
links / gelijkheid / sociaaldemocratisch

PARTICULIER INITIATIEF
midden / gezin / conservatiefcorporatistisch

MARKT
rechts / vrijheid / liberaal

"The working poor"

Wat wordt bedoeld met
de "working poor" in de VS?

Welk type verzorgingsstaat is de Verenigde Staten?

1. sociaaldemocratisch
2. liberaal
3. conservatief-corporatistisch

Vandaag: overzicht H3

3.1. verzorgingsstaat / welfare triangle

3.2 industrialisering / functies

3.3 solidariteitsbeginsel / sociale zekerheid

3.4 leerplicht / tegenstellingen

3.5 drie typen verzorgingsstaten

3.6 uitdagingen / participatiesamenleving

Ontwikkelingen / uitdagingen

individualisering 

vergrijzing

ontgroening

globalisering

Leg in eigen woorden (kort) uit wat de participatiesamenleving inhoudt.

De nadruk op participatie betekent een verschuiving:

1. van markt naar overheid
2. van markt naar particulier initiatief
3. van overheid naar particulier initiatief
4. van overheid naar markt

Vandaag: overzicht H3

3.1. verzorgingsstaat / welfare triangle

3.2 industrialisering / functies

3.3 solidariteitsbeginsel / sociale zekerheid

3.4 leerplicht / tegenstellingen

3.5 drie typen verzorgingsstaten

3.6 uitdagingen / participatiesamenleving