Casus oncologie

• pathologie
• MBO
• Studiejaar 3

CASUS DEEL 1

 Diagnostische onderzoeken bij borstkanker

Janneke de Bruin is een gehuwde vrouw van 33 jaar, ze heeft twee kinderen. Tijdens borstzelfonderzoek heeft ze een knobbeltje in haar borst gevoeld, waarna ze na een bezoek aan de huisarts is doorgestuurd naar de mammapoli. Hier vinden verschillende onderzoeken plaats om na te gaan wat er aan de hand is.

Opdracht 1

Janneke is na een bezoek aan de huisarts doorgestuurd naar de mammapoli. Hier vinden verschillende onderzoeken plaats om na te gaan wat er aan de hand is.

Welke diagnostische onderzoeken kunnen ingezet worden bij borstkanker? Noem er vier en leg kort uit wat ze inhouden.

Antwoord

Lichamelijk onderzoek: het bekijken en bevoelen van de borsten en de lymfeklieren van de hals en oksels.

- Mammografie: een röntgenfoto van de borst, waarbij de borst wordt platgedrukt tussen twee platen om het borstweefsel te spreiden.

- Echografie: onderzoek met geluidsgolven naar de grootte en soort afwijking van de borst.

- Punctie: via een dunne, holle naald wordt weefsel of vocht afgenomen dat door de patholoog kan worden onderzocht.

- Biopsie: weefsel wordt via een sneetje of naald weggehaald en onderzocht om de diagnose te stellen.

Om de behandeling te bepalen moet de arts weten in welk stadium de tumor zich bevindt. Op basis waarvan wordt het stadium bepaald?

Antwoord

 - De plaats en grootte van de tumor.

- De ingroei in omliggend weefsel en bloedvaten.

- De mate van uitzaaiing in lymfevaten en andere organen of botten.

Casus deel 2: Behandeling van borstkanker

Janneke heeft te horen gekregen dat ze borstkanker heeft, waarvoor een curatieve behandeling mogelijk is. De chirurg bespreekt de verschillende operatieve mogelijkheden met haar, waarna ze kiest voor een borstamputatie, ondanks de mogelijke effecten die deze op haar dagelijkse leven kan hebben.

Janneke kiest voor een borstamputatie, ondanks de mogelijke effecten die deze op haar dagelijkse leven kan hebben.

Welke algemene redenen kun je bedenken om voor borstamputatie te kiezen? Noem er vijf.

Antwoord

 De tumor is te groot om een borstsparende operatie te ondergaan, de borst is eerder bestraald geweest, het is de wens van de zorgvrager, jonge vrouwen hebben meer kans dat de tumor in de borst terugkomt, als bij tumoren op verschillende plaatsen in de borst een cosmetische ingreep geen fraai resultaat oplevert, als bij een eerdere verwijdering van een borsttumor de snijranden niet tumorvrij zijn, en bij terugkeer van een tumor na een borstsparende operatie.

Welke lichamelijke effecten kan de operatieve verwijdering van een borst hebben?

Antwoord

Algemene effecten na een operatie kunnen littekenvorming, nabloeding en infectie zijn. Pijn op de plaats van de operatie kan voorkomen, alsmede fantoompijn in de verwijderde borst. Omdat bij een borstamputatie vaak ook de lymfeklieren van de oksel verwijderd worden, kan verminderde beweeglijkheid van de arm aan de aangedane zijde, verminderd gevoel in de arm of ophoping van lymfevocht ook voorkomen.

Welke effecten kan de fysieke verandering door de borstamputatie op Jannekes dagelijkse leven hebben en waardoor kenmerken deze zich?

Antwoord

Janneke kan hierdoor een verstoord zelfbeeld ontwikkelen: Janneke kan weigeren/moeite hebben naar zichzelf te kijken of zichzelf aan te raken en zich terugtrekken uit sociale contacten.

Door verwijdering van de borst en een verstoord zelfbeeld kunnen veranderingen in de seksualiteit optreden. Dit kan zich uiten door veranderingen op seksueel gebied.

Casus deel 3 Behandeling met chemotherapie

Janneke krijgt adjuvante behandeling met chemotherapie. Ze vraagt zich af of er ook zaken zijn waar ze thuis rekening mee moet houden, want ze heeft weleens gehoord dat chemotherapie ook ziekte kan veroorzaken. Tijdens de toediening van de cytostatica vertelt ze aan verpleegkundige Laetitia dat ze de laatste weken erg bezig is met haar toekomst, wat zijn haar vooruitzichten en hoe moet het verder met haar man en kinderen? Janneke vraagt zich af of en hoe ze haar kinderen moet vertellen wat er met haar aan de hand is, tot nu toe heeft ze de ziekenhuisbezoeken tijdens hun schooldagen kunnen plannen, maar sinds de chemotherapie heeft ze toch meer last van bijwerkingen en ze wil graag open en eerlijk blijven tegen haar kinderen.

Wat is adjuvante therapie en waarvoor wordt deze in dit geval ingezet?

Antwoord

Adjuvante chemotherapie of aanvullende chemotherapie wordt ingezet bij risico op terugkeren van de ziekte of bij kans op micrometastasen. Dit zijn kleine, onzichtbare metastasen die later voor uitzaaiingen kunnen zorgen.

Welke adviezen geef je Janneke tijdens de behandeling met chemotherapie voor het omgaan met excreta thuis?

Antwoord

Wanneer ze het toilet gebruikt, dient ze tweemaal te spoelen en druppels op de bril schoon te maken. Het toilet dient dagelijks gereinigd te worden. Bij schoonmaken van materiaal dat met excreta in aanraking is gekomen, is het verstandig wegwerpmateriaal te gebruiken. Haar beddengoed hoeft alleen bij zichtbare verontreiniging apart gewassen te worden. Met haar kinderen en echtgenoot kan ze het contact zoals vóór de chemotherapie onderhouden.

Janneke vraagt zich af of en hoe ze haar kinderen moet vertellen wat er met haar aan de hand is. Ze wil graag open en eerlijk blijven tegen haar kinderen.

Wat kunnen redenen zijn dat Janneke er moeite mee heeft om het haar kinderen te vertellen? Noem er twee en beargumenteer je antwoord.

Antwoord

Het hebben van kanker en de onzekere periode door de plotselinge confrontatie met de kwetsbaarheid van het leven kunnen zorgen voor emoties en stress, die haaks kunnen staan op de taken binnen het gezin. Naast zorgen om het ziek-zijn en de belasting op haar kinderen kunnen onzekerheid over de toekomst en de vraag hoe het met het gezin verder moet voor dilemma`s zorgen. Door erfelijke factoren bij borstkanker kan Janneke zich zorgen maken om de toekomstige gezondheid van haar kinderen. Door het ziek-zijn kan de rolverdeling in het gezin veranderen, waarbij meer taken bij de partner en de kinderen komen te liggen. Als ouder heb je de verantwoordelijkheid een aanpak voor deze dilemma's te kiezen die het best bij je gezin past.

Welke adviezen geef je Janneke?

Antwoord

Als verpleegkundige is het van belang Janneke te ondersteunen bij het vinden van een geschikte manier en een geschikt moment om het te vertellen, passend bij Janneke en haar gezin. Mogelijk kunnen andere disciplines, zoals maatschappelijk werk of geestelijke verzorging, ondersteuning bieden in het ziekteproces en het gezinsfunctioneren. Help Janneke de informatie in begrijpelijke taal en gedoseerd te geven. Op www.kankerspoken.nl en www.kanker.nl is betrouwbare informatie te vinden over de verschillende fasen van het ziekteproces. Bespreek emoties en laat haar kinderen vragen stellen. Vertel het ook wanneer er veranderingen zijn.