Hoe bereid ik me voor op mijn examen Nederlands?

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Hoe bereid ik me voor op mijn examen Nederlands?

1. Ken de signaalwoorden en alineaverbanden

Signaalwoorden geven een verband aan tussen zinnen en alinea's.

Ze geven dus belangrijke informatie over de opbouw van een tekst. 

12 categorieën signaalwoorden

opsomming

chronologie / tijd

oorzaak en gevolg

reden

vergelijking

tegenstelling 

voorwaarde

doel en middel

argumenten en conclusie

samenvatting

algemene uitspraak en voorbeeld

aankondiging

1. De barbecue ging zaterdag niet door, omdat Annelies er geen zin meer in had.

Omdat - reden

1. De barbecue ging zaterdag niet door, omdat Annelies er geen zin meer in had. 

De bijzin geeft een reden weer

2. De barbecue ging zaterdag niet door, omdat de barbecue kapot was.

Omdat - oorzaak

1. De barbecue ging zaterdag niet door, omdat de barbecue kapot was.

De bijzin geeft een oorzaak weer.

Verschil oorzaak en reden

Bij een reden is er sprake van menselijke logica of wil, bij een oorzaak niet; dat komt van buitenaf. 

3. Robbert moest sparen om een nieuwe telefoon te kunnen kopen. Daarom zocht hij een vakantiebaantje.

Om te - doel en middel

3. Robbert moest sparen om een nieuwe telefoon te kunnen kopen. Daarom zocht hij een vakantiebaantje.

Er wordt een doel genoemd en een middel hoe dat doel bereikt moet worden.

4. Ik eet alleen ijs als het warmer is dan dertig graden.

Als dan - voorwaarde 

4. Ik eet alleen ijs als het warmer is dan dertig graden.

Er wordt een voorwaarde gesteld. 

5. Amber zegt dat ze allergisch is voor vitamine C. Toch drinkt ze elke dat sinaasappelsap.

Toch - tegenstelling

5. Amber zegt dat ze allergisch is voor vitamine C. Toch drinkt ze elke dat sinaasappelsap. 

Het ene gedeelte van de tekst is tegengesteld aan het andere gedeelte. 

6.Er waren veel activiteiten op onze camping. Er was een kermis met een zweefmolen. Daarnaast was er een groot zwembad. Verder kon je meedoen aan karaokeavonden.

Daarnaast, verder - opsomming

6.Er waren veel activiteiten op onze camping. Er was een kermis met een zweefmolen. Daarnaast was er een groot zwembad. Verder kon je meedoen aan karaokeavonden. 

Verschillende argumenten of voorbeelden achter elkaar die worden verbonden door signaalwoorden.

7. Katten voelen het aan wanneer iemand niet van katten houdt. Zo springt de kat van mijn oma ook altijd bij mij op schoot als ik het niet wil.

Zo - voorbeeld

7. Katten voelen het aan wanneer iemand niet van katten houdt. Zo springt de kat van mijn oma ook altijd bij mij op schoot als ik het niet wil. 

Een uitspraak wordt verhelderd met een voorbeeld. 

8. Het is ver fietsen en ik heb niets om aan te trekken. Ik ga dus niet naar Amanda's feestje.

Dus - argumenten conclusie

8. Het is ver fietsen en ik heb niets om aan te trekken. Ik ga dus niet naar Amanda's feestje. 

Er worden argumenten gegeven, gevolgd door een conclusie.

9. In 1988 won Oranje het EK, daarna heeft het Nederlands Elftal nooit meer een toernooi gewonnen.

Daarna - chronologie / tijd

9. In 1988 won Oranje het EK, daarna heeft het Nederlands Elftal nooit meer een toernooi gewonnen. 

Er wordt aangegeven in welke volgorde of wanneer iets plaatsvond.

10. Jacob houdt van vissen, net als zijn moeder.

Net als - vergelijking

10. Jacob houdt van vissen, net als zijn moeder.

Het een wordt vergeleken met het ander.

11. Sasha heeft hard geleerd, meerdere keren geoefend en zich vaak laten overhoren. Kortom, ze heeft zich goed voorbereid.

Kortom - samenvatting

11. Sasha heeft hard geleerd, meerdere keren geoefend en zich vaak laten overhoren. Kortom, ze heeft zich goed voorbereid. 

Een (gedeelte van een) tekst wordt samengevat.

12. Dat het kapitalisme niet langer het beste voor de mensheid is, is een controversieel standpunt. Ik zal daarom meerdere argumenten aanvoeren om dit standpunt te verdedigen.

Ik zal daarom meerdere argumenten aanvoeren om dit standpunt te verdedigen - aankondiging

12. Dat het kapitalisme niet langer het beste voor de mensheid is, is een controversieel standpunt. Ik zal daarom meerdere argumenten aanvoeren om dit standpunt te verdedigen.

Er wordt aangekondigd wat er later in de tekst behandeld zal worden. 

2. Zorg dat je de examentaal beheerst

Er zijn veelvoorkomende examentaalwoorden. Zorg dat je weet wat die woorden betekenen.

Omgaan met moeilijke woorden

Stel jezelf de volgende vragen:

~ Is het woord belangrijk om de tekst (vooral kernzinnen) te begrijpen?

~ Heb ik genoeg tijd om het woord op te zoeken?

Probeer het eerste zonder woordenboek:

~ Geeft de tekst al synoniemen, definities of een voorbeeld?

Woordenboek

Alleen als het echt nodig is, gebruik je je woordenboek:

~ Zoek op hele werkwoorden

~ Samengestelde zelfstandig naamwoorden staan er vaak niet in, bijvoorbeeld bedrijfshiërarchie. Zoek dan op hiërarchie.