voltooid en tegenwoordig deelwoord

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Lesdoelen

Je kunt het voltooid en tegenwoordig deelwoord correct spellen. 

Hoe weet je of een werkwoord de persoonsvorm is?

PERSOONSVORM

1. verandert als je de zin in een andere tijd zet

2. verandert als je de zin van enkelvoud meervoud maakt, of omgekeerd

3. eerste werkwoord in de zin als je de zin vragend maakt. 

Wat is het tegenwoordig deelwoord van 'daten'?

1. gedatet
2. datende
3. gedatend
4. datend

Voltooid
deelwoord

Het voltooid deelwoord

• Is een werkwoordsvorm.
• Geeft aan dat iets is afgelopen (voltooid).
• Staat in een zin altijd samen met een vorm van hebben of zijn.
• Is NOOIT de persoonsvorm
• Staat vaak aan het eind van een zin.
• Begint vaak met een prefix zoals ge-, be- of ver-.

Voorbeeld voltooid deelwoord - sterk werkwoord:

• gelopen
• geslapen
• bedrogen
• Voorbeeld voltooid deelwoord - zwak werkwoord:
• gemaakt
• gegooid
• verhuisd

Voltooid deelwoord

Persoonsvorm VT

Voltooid

deelwoord

VD (voltooid deelwoord)

van sterk werkwoord

Er zijn geen regels voor het voltooid deelwoord van sterke werkwoorden.

Je moet ze uit het hoofd leren

Voorbeeld:

lopen - liepen - gelopen

eten- aten - gegeten

helpen - hielpen - geholpen

VD (voltooid deelwoord)

van zwak werkwoord

Stap 1: bepaal de stam van het ww (hele werkwoord -en).

Stap 2: kijk naar de laatste letter van de stam.
Stap 3: Gebruik 't exkofschip: zit de laatste letter van de stam hierin? 
  Ja: ik-vorm + t

  Nee: ik-vorm + d

Wat is het voltooid deelwoord van:
KRABBEN
Ik heb ...

1. Gekrabt
2. Gekrabd
3. Gekrabben
4. Krabbend

Wat is het voltooid deelwoord van:
BELONEN
Ik heb ...

1. Beloond
2. Beloont
3. Belonen
4. Belonend

Wat is het voltooid deelwoord van:
VREZEN
Ik heb ...

1. Gevreest
2. Gevreesd
3. Gevrozen
4. Vrezend

Tegenwoordig
deelwoord

Tegenwoordig deelwoord

Een tegenwoordig deelwoord (of onvoltooid deelwoord) geeft een handeling aan die nog niet voltooid (=klaar) is.

Je schrijft het tegenwoordig deelwoord: 

• infinitief (hele werkwoord) + d
• bijvoorbeeld: etend, lachend

Tegenwoordig deelwoord

Hele werkwoord + d

Het is nog bezig, terwijl je het doet. Er gebeuren dus twee dingen tegelijk.

Knipogend fietste hij voorbij.
De mannen vielen knokkend door de deur. 

Wat is het tegenwoordig deelwoord van 'slapen'?

1. slapend
2. slaapt
3. slapen
4. geslapen

Wat is het tegenwoordig deelwoord van 'huilen'?

1. gehuild
2. huilend
3. huilent
4. gehuilt

Wat is het tegenwoordig deelwoord van 'juichen'?

1. gejuicht
2. gejuichd
3. juichend
4. juichent