HS 6 Spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

HS 6 Spelling 

• Komma, dubbele punt, aanhalingstekens
• Werkwoordsvormen en werkwoordstijden

Leerdoelen

• Je weet wanneer je een komma, dubbele punt of aanhalingstekens moet gebruiken.
• Je weet hoe verschillende werkwoordsvormen te herkennen en juist te spellen. 
• Je weet verschillende werkwoordstijden te herkennen. 

Korte herhaling

HOOFDLETTERS

Elke zin:

-Begint met een hoofdletter

- Eindigt met een punt, een vraagteken (als het een vraag is) of een uitroepteken (als het een zin met veel nadruk is)

Zo gebruik je HOOFDLETTERS

• Aan het begin van een zin: Het feest duurt tot tien uur.
  
• Als de zin met ’s begint, verschuift de hoofdletter: ’s Middags eet ik brood.
• Bij namen: Stan Mol, Turfstraat, Apeldoorn, SP, Ford, Kerstmis, Puma.
• Bij woorden die van namen zijn gemaakt: Oost-Europese, Chinese.

GEEN HOOFDLETTERS

Let op: 

Namen van dagen van de week (vrijdag), maanden (november), seizoenen (herfst) en windstreken (westen) 

krijgen GEEN hoofdletter.

Wanneer gebruik je géén hoofdletter?

1. Namen van winkels
2. Familienamen
3. Namen van maanden
4. Namen van musea

Wanneer gebruik je géén hoofdletter?

1. Namen van feestdagen
2. Namen van jaargetijden
3. Namen van personen
4. Namen van bedrijven

Meer LEESTEKENS

Naast punten, vraagtekens en uitroeptekens zijn er nog meer leestekens: 

komma, dubbele punt en aanhalingsteken.

KOMMA

Een komma laat zien hoe een zin in elkaar zit. Je zet een komma

– Tussen twee persoonsvormen;

– Tussen de delen van een opsomming 

(behalve voor het woord en);

– Na een naam of een uitroep aan het begin van een zin;

– Voor voegwoorden, zoals maar, want, doordat, nadat, omdat, terwijl, voordat, zodat, zodra.

DUBBELE PUNT

Een dubbele punt laat zien dat je iets aankondigt of opsomt.

DUBBELE PUNT + AANHALINGSTEKENS

Als je iemands woorden weergeeft in de directe rede, dus letterlijk, heet dat een ‘citaat’. Met een dubbele punt kun je een citaat aankondigen. Je zet het citaat tussen aanhalingstekens:

– Jasper zei: ‘Overmorgen ben ik jarig.’

– Danique vroeg: ‘Wie heeft zin in een potje voetbal?’

Als het citaat vooropstaat, gebruik je geen dubbele punt:

– ‘Overmorgen ben ik jarig’, zei Jasper.

GEEN citaat

Als je iemands woorden in de indirecte rede weergeeft, 

gebruik je geen aanhalingstekens en geen dubbele punt.

– Jasper zei dat hij overmorgen jarig is.

Mike vroeg Vera heb je de toets goed gemaakt?

De bovenstaande zin kan met leestekens op twee manieren worden opgeschreven:

Wat wordt dan het verschil in de betekenis?

Mike vroeg Vera heb je de toets goed gemaakt?

Degene die de vraag stelt verschilt.

 1 = Mike vroeg: ‘Vera, heb je de toets goed gemaakt?’
Dan vraagt Mike iets aan Vera.
2 = ‘Mike,’ vroeg Vera ‘heb je de toets goed gemaakt?’
Dan vraagt Vera iets aan Mike.

Schrijf over. Zet leestekens waar dat moet.

Als het pijn doet geef je maar een gil

Schrijf over. Zet leestekens waar dat moet.
Levi wil je die bak met pennen potloden en stiften aangeven

Schrijf over. Zet leestekens waar dat moet.

Ik blijf vandaag thuis omdat ik schoolziek ben

Schrijf over. Zet leestekens waar dat moet.

Donna kwam te laat op school ze had de bus gemist

‘Sara zei:‘ Ik heb een super vakantie gehad.

1. Goed
2. Fout

Fernando vroeg: ‘Wil je de suiker aangeven?’

1. Goed
2. Fout

Marly zei tegen Waldo: ‘Ik kan je niet vinden.’

1. Goed
2. Fout

Het jongetje vroeg aan zijn moeder: ‘Zijn we er bijna’?

1. Goed
2. Fout

Thomas zei ‘Daar heb ik geen zin in.’

1. Goed
2. Fout

De jongen riep: ‘Maurice, wacht even!’

1. Goed
2. Fout

Werkwoordsvormen en werkwoordstijden

Werkwoordsvormen; Wat is wat?

• Infinitief 
• pvtt
• pvvt
• vd
• od

Werkwoordsvormen

• Infinitief = het hele werkwoord
• pvtt = persoonsvorm tegenwoordige tijd
• pvvt = persoonsvorm verleden tijd
• vd = voltooid deelwoord
• od = onvoltooid deelwoord

Werkwoordstijden

• Onvoltooide tegenwoordige tijd (ott)

Wij drinken altijd voor de wedstrijd

• Voltooide tegenwoordige tijd (vtt)

Wij hebben voor de wedstrijd gedronken.

• Onvoltooid verleden tijd (ovt)

Wij dronken altijd voor de wedstrijd. 

• Voltooid verleden tijd (vvt)

Wij hadden voor de wedstrijd gedronken.

 Oefeningen

Schrijf het werkwoord juist op.

Wij (rijden) door het land en (kijken) naar het landschap.

Nederland (winnen) alle wedstrijden, behalve de finale.

Lydia (zeggen) dat ze gisteren ziek (zijn).

GELEERD

- Je kunt hoofdletters, punten, uitroeptekens en vraagteken gebruiken.

- Je kunt hoofdletters, dubbele punten en aanhalingstekens in citaten gebruiken.

- Je kunt komma's gebruiken.

LEESTEKENS GOED GEBRUIKEN

GELEERD

- Je kent de verschillende werkwoordsvormen.

- Je kent de verschillende werkwoordstijden en weet ze te herkennen in de zin. 

- Je weet wanneer je welke werkwoordsvorm en werkwoordstijd moet gebruiken. 

Verschillende werkwoordsvormen en werkwoordstijden 

HW 7

• Maken Spelling HS 6 komma, dubbele punt en aanhalingstekens opdrachten op Nieuw Nederlands online.

• Maken Spelling HS 6 Werkwoordsvormen en werkwoordstijden opdrachten op Nieuw Nederlands online

Volgende week --> VAKANTIE