les 9: verbanden in de tekst

• Nieuwsbegrip
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 1

BE.O.RD...N

De  5 strategieën van NBG:

• verkennen van de tekst
  
• vragen stellen bij de tekst
  
• ophelderen van onduidelijkheden
  
• samenvatten
  
• verbanden in de tekst (verwijs- en signaalwoorden)
  

Doel van de les 

Je weet welke woorden een verband tussen twee zinnen of stukjes tekst worden gebruikt.

Je weet wat het verband is dat er wordt bedoeld (reden, tegenstelling, opsomming enz) 

Wat weet je al over
signaalwoorden?

0

Leestekst 1 en tekst 2. Welke vind je beter?

Rick zoekt zijn telefoon. Hij wil een TikTok filmpje maken. Hij kan alleen zijn telefoon niet vinden. Hij baalt nu als een stekker. Rick beseft ineens dat zijn telefoon boven ligt. Hij rent snel naar boven. Zijn moeder zegt: ‘Je mag alleen je telefoon, als je huiswerk af is.’

Rick zoekt zijn telefoon, want hij wil een TikTok filmpje maken. Hij kan alleen zijn telefoon niet vinden, daardoor baalt hij nu als een stekker. Hij beseft ineens dat zijn telefoon boven ligt, dus hij rent snel naar boven. Zijn moeder zegt: ‘Je mag alleen je telefoon, als je huiswerk af is.'

Tekst 1

Tekst 2

doel van de les 

Je kunt op het einde van de les signaalwoorden en het verband herkennen in een tekst. 

verbanden in een tekst 

Wat zijn verbanden?

Een tekst bestaat uit zinnen. Het zijn geen losse zinnen. De zinnen hebben iets met elkaar te maken. Tussen de zinnen 

bestaan verbanden. Bijvoorbeeld een:  

• opsomming
• oorzaak 
• tegenstelling.
  

voorbeeld

 Je herkent een verband meestal aan een signaalwoord. 

Voorbeeld:

Het heeft vannacht flink gesneeuwd. Daardoor zijn de wegen glad.

Oorzaak: Het heeft flink gesneeuwd.

Gevolg: De wegen zijn glad.

Aan het signaalwoord daardoor kun je zien dat het om een oorzaak en een gevolg gaat.

 Welk woord hoort op het stippellijntje?

 In een tekst zijn er ...... tussen woorden,  

 zinnen en alinea’s.

 

1. leestekens
2. teksten
3. verbanden
4. regels

 Hoe noem je woorden die wijzen op een 

 verband tussen zinnen of alinea’s?

1. trefwoorden
2. verwijswoorden
3. signaalwoorden
4. uitdrukkingen

Vul in :
Je moet de lamp uitdoen ....... het zo al licht genoeg is.

1. door
2. want
3. omdat
4. maar

Vul in
Veel oudere mensen zijn ....... de vrieskou ziek geworden.

1. door
2. want
3. omdat
4. maar

Vul in
..... ik op turnen zit,
voel ik me een stuk leniger.

1. door
2. want
3. omdat
4. sinds

Vul in
Ik durf eigenlijk niet ..... ik doe het toch.

1. door
2. want
3. omdat
4. maar

 In welke zin wijzen de signaalwoorden  

 op een volgorde in tijd?

1. Ik wil langskomen. Ik heb echter geen tijd.
2. Eerst ga ik sporten, daarna kom ik langs.
3. Ik heb tijd om langs te komen en ook veel zin.
4. Ik kom langs, omdat ik daar veel zin in heb.

learningapps.org

voorbeelden van Signaalwoorden

DOORDAT de trein was vertraagd,
kwam ik te laat op school.

Wat is het verband in deze zin ?

1. Oorzaak-gevolg
2. Doel-middel
3. Opsomming
4. Tijdsvolgorde (chronologie)

Naar school neem ik meerdere dingen mee,
ZOALS schoolpas, pennen en schriften.

Wat is het verband in deze zin ?

1. Opsomming
2. Voorbeeld
3. Oorzaak-gevolg
4. Voorwaarde

TOEN ik op school kwam,
bleek het eerste lesuur uit te vallen.

Wat is het verband in deze zin ?

1. Oorzaak-gevolg
2. Tijdsvolgorde
3. Opsomming
4. Conclusie

OOK het tweede lesuur had ik best kunnen missen.

Wat is het verband in deze zin ?

1. Opsomming
2. Conclusie
3. Oorzaak-gevolg
4. Tijdsvolgorde (chronologie)

Wat is het signaalwoord in deze zin ?
Dierendag is leuk voor dieren, want ze worden extra verwend.

Wat is het signaalwoord in deze zin ?
Je mag meedoen tenzij je van plan bent de boel weer te verzieken.

Wat is het signaalwoord in deze zin ?
Je hebt vijf onvoldoendes op je rapport, je zult
dus harder moeten gaan werken.

Wat is het signaalwoord in deze zin ?
Ik geniet van goede muziek, daarnaast ben ik een filmliefhebber.

 Welke twee signaalwoorden zitten er in zin 2?

1. ze - aan
2. aan - met
3. toen - haal
4. eerst - toen

 Opdracht 1: lees de tekst en beantwoord daarna vragen

  Om welk tekstverband gaat het in zin 2?

1. volgorde in tijd
2. opsomming
3. reden
4. conclusie

 Opdracht 2: lees de tekst en beantwoord daarna vragen

 Welk rood signaalwoord in de tekst wijst op een tegenstelling?

  Op welk tekstverband  wijst het signaalwoord omdat?

 Opdracht 3: lees de tekst en beantwoord daarna vragen

Signaalwoord

Geen signaalwoord

 

   ook

   aan

  word

   zo

  door

  slecht

Ik kan een signaalwoord en de verbanden herkennen.

😒🙁😐🙂😃