§1.2 Een winstgevende kolonie

Mobiel in de tas
Tas op de grond
Laptop en boek op je bureau
Log in op LessonUp
1 / 24
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo k, g, t, mavoLeerjaar 3

This lesson contains 24 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 70 min

Items in this lesson

Mobiel in de tas
Tas op de grond
Laptop en boek op je bureau
Log in op LessonUp

Slide 1 - Slide

§1.2 Een winstgevende kolonie 

Slide 2 - Slide

...de positie van verschillende groepen in de koloniale samenleving beschrijven;

...uitleggen waarom het cultuurstelsel werd ingevoerd en weer afgeschaft;

...uitleggen wat de vrije economie betekende voor ondernemers en contractarbeiders;

...uitleggen wat de begrippen indo's, racisme, cultuurstelsel, liberalisme, vrije arbeid, contractarbeiders en kolies betekenen.
AAN HET EINDE VAN DE LES KAN JE...

Slide 3 - Slide

Terugkijken

Klassikale uitleg

Zelfstandig werken
DOEN

Slide 4 - Slide

TERUGKIJKEN

Slide 5 - Slide

§1.2
Een winstgevende kolonie
BASIS
A
De koloniale samenleving
Leerdoel:
  • Je kunt de positie van verschillende groepen in de koloniale samenleving beschrijven
Begrippen:
  • indo's
  • racisme
B
Het cultuurstelsel
Leerdoel:
  • Je kunt uitleggen waarom het cultuurstelsel werd ingevoerd en weer afgeschaft
Begrippen:
  • cultuurstelsel
  • liberalisme
C
Ondernemers en contractarbeiders
Leerdoel:
  • Je kunt uitleggen wat de vrije economie betekende voor ondernemers en contractarbeiders
Begrippen:
  • vrije arbeid
  • contractarbeiders
  • koelies

Slide 6 - Slide

§1.2
Een winstgevende kolonie
BASIS
A
De koloniale samenleving
Leerdoel:
  • Je kunt de positie van verschillende groepen in de koloniale samenleving beschrijven
Begrippen:
  • indo's
  • racisme
Groepen in de samenleving
  • Nederlanders (tot 1880 alleen mannen, daarna kwamen ook vrouwen)
  • Indo's: kinderen van Nederlandse mannen, inheemse vrouwen. Verschil in sociale lagen: hoe lichter de huid, hoe hoger de status
  • Racisme

Slide 7 - Slide

§1.2
Een winstgevende kolonie
BASIS
A
De koloniale samenleving
Nederlandse vrouwen: niet bezighouden met politiek of bestuur. Wel liefdadigheid

Indonesische vrouwen: geen onderwijs, als kind uitgehuwelijkt, geen beroep
Positie wordt verbeterd: 1904 oprichting school voor inheemse meisjes

Slaven. 50.000 slaven uit Afrika, China en Nederlands-Indië.
Slavernij afgeschaft 1860

Slide 8 - Slide

§1.2
Een winstgevende kolonie
BASIS
B
Het cultuurstelsel
Leerdoel:
  • Je kunt uitleggen waarom het cultuurstelsel werd ingevoerd en weer afgeschaft
Begrippen:
  • cultuurstelsel
  • liberalisme
1830: invoering cultuurstelsel


Boeren moeten op 1/5 van hun land cultuurproducten verbouwen.
Dit moesten ze afstaan aan de Nederlanders
Die verkochten dit duur in Nederland

Slide 9 - Slide

§1.2
Een winstgevende kolonie
BASIS
B
Het cultuurstelsel
Cultuurstelsel is een ramp voor de boeren:

  • Moesten beste grond gebruiken voor cultuurproducten, hierdoor weinig eten verbouwen. ==> hongersnoden
  • Sommige regenten dwongen boeren meer dan 1/5 deel te gebruiken. Bij hogere opbrengst kreeg regent bonus
  • Boeren zonder geschikte grond moesten 66 dagen werken voor Nederlands bestuur. In praktijk waren dit soms 100 tot 200 dagen.

Slide 10 - Slide

§1.2
Een winstgevende kolonie
BASIS
B
Het cultuurstelsel
Kritiek uit Nederland:

  • 1860: boek Max Havelaar van Multatuli. Beschrijving onderdrukking en uitbuiting boeren.
  • Nederlandse regering bemoeit zich te veel met economie Nederlands-Indië. 
    Vanaf 1848 veel Liberalisme in het bestuur.
    Het idee dat ondernemers vrij waren zou ook in Nederlands-Indië moeten gelden

1870: afschaffing cultuurstelsel

Slide 11 - Slide

Slide 12 - Video

§1.2
Een winstgevende kolonie
BASIS
C
Ondernemers en contractarbeiders
Leerdoel:
  • Je kunt uitleggen wat de vrije economie betekende voor ondernemers en contractarbeiders
Begrippen:
  • vrije arbeid
  • contractarbeiders
  • koelies
Gevolgen afschaffing cultuurstelsel:
Nederlandse ondernemers stichtten bedrijven in Nederlands-Indië: plantages (thee, koffie, suiker).
Werk werd gedaan door loonarbeiders uit de lokale bevolking.
Dit systeem is vrije arbeid

Slide 13 - Slide

§1.2
Een winstgevende kolonie
BASIS
C
Ondernemers en contractarbeiders
Om genoeg arbeiders te hebben kwamen er contractarbeiders uit o.a. China
  • Kregen voorschot op hun loon
  • Verdienden te weinig
  • Konden voorschot niet terug betalen
  • Bleven vaak heel lang op de plantages

Nederlanders noemden deze mensen koelies
Leven van de koelies:
  • 12 uur per dag werken
  • Weinig eten
  • Geen wc/ bad
  • Kinderarbeid
  • Geldboetes/lijfstraffen
  • Koelieordonnantie (straf bij werkweigering)

Slide 14 - Slide

timer
1:00
AAN DE SLAG!
Wat?
Maken: 1.2
Waarom?
Oefenen van de historische vaardigheden en leerstof
Hoe?
Lees de teksten, maak de vragen
Hulp?
Rood: stilte, geen vragen
Oranje: stilte, je mag vragen stellen
Groen: zachtjes overleggen
Klaar?
Lees de leertekst van H1 §3

Slide 15 - Slide

Heb je het gesnapt?

Slide 16 - Slide

Begrippen uit deze les
Indo's
Racisme
Cultuurstelsel
Liberalisme
Vrije arbeid
Contractarbeiders
Koelies

Slide 17 - Slide

Jaartallen uit deze les
1830: Invoering cultuurstelsel
1860: Slavernij wordt afgeschaft in Nederlands-Indië
1860: Eerste uitgave Max Havelaar
1870: Afschaffing cultuurstelsel
1880: Eerste Nederlandse vrouwen in Nederlands-Indië
1904: Eerste inheemse school voor meisjes op Nederlands-Indië

Slide 18 - Slide


Schrijf 2 dingen op die je deze les hebt geleerd.

Slide 19 - Open question


Schrijf een vraag wat je nog niet hebt gesnapt

Slide 20 - Open question


Leg in je eigen woorden uit wat het cultuurstelsel
was en waarom het werd afgeschaft

Slide 21 - Open question


Geef je inzet tijdens deze les een cijfer
110

Slide 22 - Poll


Hoe vond je de les?
😒🙁😐🙂😃

Slide 23 - Poll


Wat kan er beter/anders aan deze les?

Slide 24 - Open question