H7

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3,4

Maatschappijkunde jaar 4

Lesdoel

Theorie

Zelfstandig werken

Afsluiten

Planning

Je kan uitleggen wat een vakbond is en wat zij doen. 

Lesdoelen

Vakbonden: organisaties die opkomen voor de belangen

van werknemers.

Er zijn vakbonden voor elke bedrijfstak en beroepsgroep.

Bedrijfstak: bedrijven die ongeveer dezelfde werkzaamheden

uitvoeren.

Beroepsgroep: een groep personen met ongeveer hetzelfde beroep.

Alle vakbonden samen noemen we de vakbeweging.

7.1 werkgevers- en werknemersorganisatie

Er zijn drie grote vakcentrales in Nederland:

• De FNV
  (Federatie Nederlandse Vakbeweging, 15 aangesloten vakbonden, ruim 1 miljoen leden);
• Het CNV
  (Christelijk Nationaal Vakverbond, met 8 aangesloten vakbonden, 260.000 leden);
• De VCP
  (Vakcentrale voor Professionals, met 50 aangesloten vakbonden, 270.000 leden).

• 
  

7.1 werkgevers- en werknemersorganisatie

Vakcentrales en vakbonden werken op vier niveaus:

• Individuele hulp: Voor als je onterecht ontslagen wordt. 
  
• Steun op bedrijfsniveau: Ze onderhalen met bedrijven over lonen en kunnen stakingen regelen. 
  
• Bedrijfstakniveau: Ze regelen cao's met een hele bedrijfstak.
  
• Landelijk niveau: De vakcentrales overleggen met  de overheid. 

7.1 werkgevers- en werknemersorganisatie

Er zijn ook organisaties die opkomen voor de werkgevers. 

De belangrijkste werkgeversorganisaties zijn:

• VNO-NCW,

115.000 bedrijven, 4,3 miljoen werknemers

• AWVN

750 bedrijven, 3 miljoen werknemers

• MKB-Nederland

170.000 (vooral kleinere) bedrijven, ongeveer een half miljoen werknemers

Werkgeversorganisaties

Werkgevers en werknemers hebben tegengestelde belangen en gemeenschappelijke belangen.

• Tegengestelde belangen: de werkdruk.
  
• Gemeenschappelijke belangen: een succesvol bedrijf,
  
• goede producten maken en een fijne werksfeer.
  

7.2 De belangen van werkgevers en werknemers

Belangen van werkgevers:

• Lage kosten
• Weinig concurrentie
• IJverige en goed opgeleide werknemers
  
• Zo min mogelijk regels van de overheid
  

7.2 De belangen van werkgevers en werknemers

Werkgeversorganisaties en vakbonden onderhandelen met elkaar over cao’s: collectieve arbeidsovereenkomst, een standaardcontract met afspraken voor een hele bedrijfstak.

Cao’s moeten worden goedgekeurd door de minister van Sociale Zaken. Als hij de cao bindend verklaart, geldt de cao voor alle bedrijven in die

bedrijfstak.

7.2 De belangen van werkgevers en werknemers

Een cao-onderhandeling verloopt niet altijd eenvoudig.

Vakbonden kunnen dan contact zoeken met de media of met politici.

Als er dan nog geen akkoord komt, heeft de vakbond nog meer opties:

• Stiptheidsacties houden, even werk neerleggen / precies volgens regels werken. 
  
• Naar de rechter stappen
  
• Staken
  
  

Maar uiteindelijk willen beide partijen altijd een akkoord sluiten.

7.2 De belangen van werkgevers en werknemers

7.2 De belangen van werkgevers en werknemers

Vul de betekenis bij de begrippen in. 

Begrippenlijst staat bij de PTA toets (15 okt) als bijlage. 

Zelfstandig werken