Steunles 30 september 2020

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom allemaal

• Fijn dat jullie er zijn!
• Ga op je plek zitten. Links: de 'lezers' en rechts de 'ontleders'. De leerlingen die zowel 'lezer' als 'ontleder' zijn (Louis en Julian) moeten naast elkaar zitten.
• Eet en drink wat
• Wacht op verdere instructies

Doel van de les

Lezen: aan het eind van de les kun je 

• uitleggen wat de kernzin van een alinea is
• een kernzin in een alinea opzoeken
• uitleggen wat het verband is tussen een kernzin en het deelonderwerp
• hoe je de betekenis van moeilijke woorden in een tekst kunt vinden

De les

• Lezen: uitleg en filmpje Alinea's en kernzinnen
• Grammatica: maak opgave 5 op blz 210
• Lezen: maken opgaven 15, 16, 17 en 19
• Grammatica: uitleg werkwoordelijk gezegde en vormen van het werkwoord. Eventueel ook nog uitleg over naamwoordelijk gezegde
• Grammatica: maken opgaven 6, 7, 8, 9 (eventueel 10, 11, 12)

Vervolg uitleg alinea - kernzin

Alinea

• een tekst bestaat uit alinea's
• in de alinea wordt een deelonderwerp behandeld

Kernzin

• Doel: grote lijn - samenvatten
• hoofdmededeling van de alinea (rest is uitleg/voorbeeld)
• plaats: eerste/laatste/tweede zin van alinea

Uitleg lezen

Bekijk dit filmpje: 

This video is no longer available

Welke video was dit?

Tekst

Pubers zijn niet in staat om weloverwogen een vakkenpakket te kiezen. Hun hersenen zijn nog lang niet volgroeid en daarom kunnen ze niet overzien wat zo’n keuze betekent voor de rest van hun leven.

De Maastrichtse neuropsycholoog Jelle Jolles zei dit woensdag op een congres over jongerencultuur van de KPC Groep, een adviesorganisatie voor het onderwijs. Jongeren tussen de 12 en 18 jaar kunnen volgens Jolles de gevolgen van hun gedrag op de langere termijn inschatten, terwijl ouders en docenten dat wel van hen verwachten.

Jolles beschrijft recent onderzoek naar de hersenontwikkeling van jongeren. Diverse studies tonen aan dat puberhersens nog niet optimaal functioneren. Bij meisjes zijn de hersenfuncties voor het maken van complexe keuzes volgroeid na hun twintigste. Bij jongens ligt dat gemiddelde nog een paar jaar hoger.

Uitleg werkwoordelijk gezegde

Eerst nog iets over waarom grammatica nuttig en belangrijk is.

Kijk dit filmpje: 

Werkwoordelijk gezegde

Korte herhaling zinsontleding

- stap 1:  Gezegde

- stap 2: Zinsdelen

- Nu stap 3a: het werkwoordelijk gezegde. Het zinsdeel wg bestaat uit alle werkwoorden in de zin. Dat is altijd de persoonsvorm plus andere vormen van het werkwoord.

Vervolg

Vormen van het werkwoord:

• persoonsvorm
• infinitief (het hele werkwoord)
• voltooid deelwoord (zijn, hebben of worden)
• infinitief en voltooid deelwoord nooit zonder persoonsvorm en veranderen niet van tijd
• twee bijzonderheden: woordje te en 'scheidbare ww'en

Het naamwoordelijk gezegde

Naast wg is er nog een gezegde: het naamwoordelijk gezegde.

Het ng bestaat uit:

1. een ww deel: pv plus andere ww'en. Bevat altijd een koppelwerkwoord: zijn, worden, blijven, lijken, blijken en schijnen (leer uit je hoofd!)
2.  een nw deel: één of meer woorden, minstens een znw of bvn: geeft info over onderwerp (gekoppeld door koppelww)

Vervolg ng

Koppelww in een zin niet altijd koppelww. 

Hoe te controleren of koppelww inderdaad koppelww is?

Je kunt koppelww altijd vervangen door een vorm van zijn, worden en blijven.