H4 Grammatica, zinsdelen (naamwoordelijk gezegde)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Wat gaan we vandaag doen?

- Uitleg over het naamwoordelijk gezegde.

Wat ga je vandaag leren?

1. Wat een naamwoordelijk gezegde (ng) is.
2. Hoe je het ng kunt vinden in een zin.
3. Welke koppelwerkwoorden er zijn.

Wat ga je leren?

Basisregel gezegde

Gezegde = alle werkwoorden in de zin, dus ook de PV!

Een zin heeft altijd een gezegde!

- een werkwoordelijk gezegde

of

- een naamwoordelijk gezegde

papa

praten

pop

huilen

zwemmen

vis

hond

blaffen

koekje

lekker

bord

vies

leuk

film

mama

lief

Maak zinnen van twee woorden (elk woord maar 1x gebruiken)

Naamwoordelijk gezegde

papa praten                                                                                  mama lief

pop huilen                                                                                     koekje lekker

vis zwemmen                                                                              bord vies  

hond blaffen                                                                                film leuk

Het kan zijn dat je een andere combinatie gemaakt hebt. Dat is niet erg!

Naamwoordelijk gezegde

papa (doet) praten                                                      mama (is) lief

pop (doet ) huilen                                                        koekje (is) lekker

vis (doet) zwemmen                                                  bord (is) vies  

hond (doet) blaffen                                                    film (is) leuk

• werkwoordelijk gezegde                     naamwoordelijk gezegde                            

Naamwoordelijk gezegde

Het naamwoordelijk gezegde (ng) zegt wat iemand of iets is (of wordt of blijft).

Het naamwoordelijk gezegde bestaat uit een:

• Werkwoordelijk deel = alle ww in de zin. Er moet een koppelww bij zijn!
• Naamwoordelijk deel = bevat een zelfstandig of bijvoeglijke naamwoord dat een eigenschap van het onderwerp geeft.

Koppelwerkwoorden

Een koppelwerkwoord plakt een eigenschap aan het onderwerp vast!

Welke koppelwerkwoorden zijn er?

• zijn, worden, blijven, blijken, schijnen, heten, lijken, dunken, vóórkomen

Dus....

• Een zin heeft ALTIJD een gezegde.
• Het nw gezegde zegt wat iemand IS, WORDT of BLIJFT.
• Het nw gezegde heeft ALTIJD een koppelwerkwoord.
• Let op: In zinnen met een nw gezegde zit NOOIT een lijdend voorwerp.

Voorbeeld

• Hij is arts / Hij spreekt de arts
• Anna ziet een leuke meid / Anna is een leuke meid
• Pieter gaat naar de directeur / Pieter wordt directeur

Let op het verschil! Iemand is, wordt of blijft iets (nw.gez) of iemand doet iets (ww.gez). Zie je het verschil?

Zo vind je het naamwoordelijk gezegde

• Stel vast of het onderwerp iets DOET of iets IS.
• Als het onderwerp iets is, stel je de vraag: Wat+pv+ond+overige werkwoorden (let op het koppelww). Het antwoord is het naamwoordelijk deel!
• Noteer het naamwoordelijk gezegde: pv+[nw.deel]+overige werkwoorden. Zet het naamwoordelijke deel tussen vierkante haken!