periode 1 - les 3-werkwoordspelling-MSR

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

periode 1 - les 2

Hoofdletters | meervoudsvormen 

Ik heb de instaptoets van vorige week volledig af.

Ik moet nog beginnen

Nee

Ja

Doelen van deze les

Aan het einde van de les:

• weet je hoe de verschillende meervoudsvormen geschreven worden;
• weet je wanneer je een woord wel of niet met hoofdletter moet schrijven.

Welke zelfstandige naamwoorden ken jij die een meervoud hebben?

Meervoudsvormen met -eën

Als de klemtoon van het woord op de laatste lettergreep valt, komt er  een extra e met trema in het woord (-ën) in de meervoudsvorm. 

• melodie -> melodieën
• technologie -> technologieën
  
  

Eindigt de enkelvoudsvorm op -ee? Dan altijd -ën erbij. 

• idee -> ideeën
• zee -> zeeën

Meervoudsvormen met -ën

Maar bij het olie ligt de klemtoon op de eerste lettergreep: oooooolie

 In dat geval schrijf je geen extra e--> oliën 

• bacterie -> bacteriën
• provincie -> provinciën
• kolonie -> koloniën
• porie -> poriën

Welke meervoudsvorm is goed geschreven?

1. porieën
2. pories
3. poriën
4. porie-en

Welke meervoudsvorm is goed geschreven?

1. zeën
2. zeeën
3. zees
4. zee-en

Welke meervoudsvorm is goed geschreven?

1. industries
2. industrieën
3. industriën
4. industrie-en

Meervoudsvormen met 's

Je schrijft 's wanneer het woord anders tot spraakverwarring leidt.

De 's komt na elke lange klank (a, i, o, u, y), behalve bij de e.

• oma -> oma's
• hobby -> hobby's
• mbo -> mbo's
• bh -> bh's
  anders krijg je uitspraakproblemen
  --> accus 

Meervoudsvormen met s

Je schrijft de s aan de meervoudsvorm vast wanneer het niet tot uitspraakproblemen leidt en dat is bij woorden die eindigen op: eau, ay, ieu, ui, ie, e, ee en é.

• cadeau -> cadeaus                              
• essay -> essays
• milieu -> milieus 
• etui -> etuis
• receptie -> recepties
• promenade -> promenades
• abonnee -> abonnees
• café -> cafés

Welke meervoudsvorm is goed geschreven?

1. babys
2. baby's

Welke meervoudsvorm is goed geschreven?

1. etuis
2. etui's
3. etuiën

Welke meervoudsvorm is goed geschreven?

1. taxis
2. taxi's
3. taxiën

Klankverandering

Er zijn ook woorden die in het meervoud een klankverandering krijgen. Je kunt ze herkennen aan de laatste letters in het woord.

• ium -> ia (medium -> media; decennium -> decennia)
• cus -> ci (medicus -> medici; politicus -> politici)
• um -> a (centrum -> centra; datum -> data)

Hoofdletters

Hoofdletters schrijf je altijd aan het begin van een zin.

Uitzondering : wanneer een zin met een cijfer of symbool begint, schrijf je geen hoofdletter aan het begin.

• 's-Hertogenbosch is een prachtige stad.
• € is het teken waarmee je de euro aangeeft.

Je schrijft een hoofdletter bij voornamen en familienamen van personen.

• Hilde Dorsman, Dirk van Dam (maar: mijnheer Van Dam)

Hoofdletters

Je schrijft hoofdletters bij eigennamen van bedrijven, merken en instellingen.

• Philips, Coca-Cola, de Tweede Kamer, het Rode Kruis

Je schrijft hoofdletters bij aardrijkskundige namen.

• Duitsland, Franse kaas, Turkse mensen, de Rijn

Je schrijft een hoofdletter bij erkende afkortingen.

• NB (nota bene), PS (postscriptum), VVD, ANWB, WNF

Hoofdletters

Je schrijft een hoofdletter bij namen van feestdagen of historische gebeurtenissen.

• Kerstmis, Pasen, Suikerfeest, Eerste Wereldoorlog, de Golfoorlog

Uitzondering: samenstellingen van religieuze feestdagen met kleine letter (kerstdag, paasei)

Je schrijft een hoofdletter bij een heilig persoon of een heilig begrip.

• God, Allah, Jahweh, Bijbel, Koran

Uitzondering: wanneer je een exemplaar van een heilig boek bedoelt, schrijf je dit met een kleine letter (een mooi uitgegeven bijbel, een versierde koran)

Uitzondering: je schrijft een kleine letter bij het woord waarmee je (leden van) een culturele, godsdienstige of maatschappelijke stroming benoemt (de islam, protestants, de paus, de imam)

Wat is goed geschreven?

1. meneer van dalen
2. Meneer van dalen
3. meneer Van Dalen
4. Meneer van Dalen

Wat is goed geschreven?

1. Christen
2. christen

anwb

katholiek

zwolle

kerstmis

mbo

Wel met hoofdletter

Niet met hoofdletter

Actieve werkvorm

• Team: 3 tot 4 personen.
• Eén teamlid pakt een kaartje uit de envelop.
• Lees het woord op het kaartje voor.
• Iedereen uit het groepje benoemt of het woord wel of niet met hoofdletter moet worden geschreven.
•  Meerdere woorden op het kaartje? Iedereen benoemt welke woorden wel en welke niet met hoofdletter geschreven worden. Eén teamlid schrijft de woorden die met hoofdletter moeten van die zinnen op.
• Volgende ronde, wisselen van rol. Volgende teamlid pakt kaartje, leest voor, anderen reageren, enz.
• Aan het einde kijken we klassikaal na en noteer je de punten op een los papiertje. 

Opdrachten deze week

• 2F | taalverzorging |  spelling | hoofdletters | opdracht 1 
• 2F | taalverzorging | spelling | meervoudsvormen | opdracht 1