Periode 2 - les 2b

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Periode 2 - les 2b

Aaneenschrijven| meervoudsvormen | hoofdletters

Doelen van deze les

Aan het einde van de les:

• weet je hoe de verschillende meervoudsvormen geschreven worden;
• woorden op de correcte manier aaneenschrijven;
• weet je wanneer woorden met een hoofdletter geschreven worden.

Nieuwsquiz

Log in op de kahoot, we beginnen met de nieuwsquiz.

Meervoudsvormen met -ën

Als de klemtoon van de enkelvoudsvorm, die eindigt op -ie, op de laatste lettergreep valt, komt er -ën bij te staan in de meervoudsvorm.

• melodie -> melodieën
  
• technologie -> technologieën

Eindigt de enkelvoudsvorm op -ee? Dan altijd -ën erbij.

• idee -> ideeën
  
• zee -> zeeën

Meervoudsvormen met -ën

Valt de klemtoon bij woorden die in de enkelvoudsvormen eindigen op -ie niet op de laatste lettergreep? In dat geval schrijf je geen extra e.

• bacterie -> bacteriën
  
• provincie -> provinciën
  
• kolonie -> koloniën
  
• porie -> poriën
  
• olie -> oliën 

Meervoudsvormen met 's

Je schrijft 's wanneer het woord anders tot spraakverwarring leidt.

De 's komt na elke lange klank (a, i, o, u, y), behalve bij de e.

• oma -> oma's
• hobby -> hobby's
• mbo -> mbo's
• bh -> bh's

Aaneenschrijven koppelteken

Het koppelteken (-) gebruik je:

• na een klinkerbotsing, waardoor er lees/uitspraakproblemen ontstaan.

mee-eter, radio-omroep, contra-aanval

• na oud-, ex-, non-, niet-.

oud-voetballer, ex-vriendin, non-alcoholisch, niet-rokers

• een deel van de samenstelling bestaat uit een naam, afkorting, cijfers of tekens.

kabinet-Wilders, mbo-student, A3-papier, €-teken.

Aaneenschrijven koppelteken

Het koppelteken (-) gebruik je:

• in samengestelde aardrijkskundige namen.

Noord-Brabant, Midden-Amerika, Oost-Europese

• in vaste combinaties.

klaar-over, ons rood-wit-blauw, doe-het-zelfzaak

Aaneenschrijven tussenletters

Een samenstelling krijgt als tussenletter (e)n als het eerste deel van de samenstelling een zelfstandig naamwoord is met een meervoud op -en, maar geen meervoud op -es.

In andere gevallen is de -e de tussenletter.

• boekenkast (boek heeft alleen een meervoud op -en)
• stoelendans (stoel heeft alleen een meervoud op -en)
• ziektebeeld (ziekte heeft een meervoud op -en en -es)
• groentesoep (groente heeft een meervoud op -en en -es)

Aaneenschrijven tussenletters

Uitzondering 1: als het eerste deel van de samenstelling eindigt op -en, dan behoud je de schrijfwijze van dit deel:

• keukenraam, havenmeester

Uitzondering 2: als het eerste deel van de samenstelling verwijst naar een persoon of zaak die uniek is, schrijf je de -e:

• zonneschijn, maneschijn, Koninginnedag

Uitzondering 3: als de hele samenstelling een bijvoeglijk naamwoord is, schrijf je een -e:

• beregoed, reuzespannend, stekeblind

Hoofdletters

• Altijd aan het begin van een zin
• Naam en achternaam (tussenvoegsel niet, tenzij voornaam niet bekend is)
• Naam van bedrijf, instelling of merk
• Aardrijkskundige plaatsen
• Erkende afkortingen (VVD, ANWB, maar mbo of hbo niet)
• Feestdagen of historische gebeurtenissen (maar samenstelling van feestdag niet, bijv.: kerstdag)
• Heilig persoon of heilig begrip (maar geen exemplaren van een heilig boek of leden van een godsdienstige stroming; bijvoorbeeld: een mooie bijbel of de paus)

Wat is goed geschreven?

1. meneer van dalen
2. Meneer van dalen
3. meneer Van Dalen
4. Meneer van Dalen

Wat is goed geschreven?

1. Christen
2. christen

Wat is goed geschreven?

1. Dirk van der Broek
2. dirk van der broek
3. Dirk Van Der Broek
4. Dirk van der broek

Wat is goed geschreven?

1. Paasei
2. Paas Ei
3. paasei

Wat is goed geschreven?

1. de Bijbel
2. de bijbel

anwb

katholiek

zwolle

kerstmis

mbo

Wel met hoofdletter

Niet met hoofdletter

Opdrachten vorige week

Instaptoets afmaken, voor je naar opdrachten van deze week gaat!

Opdrachten deze week

• 2F | taalverzorging | spelling | meervoudsvormen | opdracht 1 t/m 3
  
• 2F | taalverzorging | spelling | aaneenschrijven | opdracht 1 t/m 3
• 2F | taalverzorging | spelling | hoofdletters | opdracht 1