Les 2.2 Zuivere stoffen en mengsels

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 2

Les 2.2 Zuivere stoffen en mengsels

Planning

• Herhaling + opgave 2.1 stoffen in huis
• 2.2 Zuivere stoffen en mengsels
• Maken opgaven
• Eventueel nakijken opgaven 

Leerdoelen 2.2 Zuivere stoffen en mengsels

• Je kunt het verschil noemen tussen zuivere stoffen en mengsels.
• Je kunt oplossingen en suspensies onderscheiden.
• Je kunt beschrijven hoe je stoffen kunt scheiden door middel van extraheren of filtreren.

Mengsels en zuivere stoffen

• Zuivere stof: wanneer de stof uit alleen maar uit dezelfde stof (deeltjes) bestaat.
• Mengsel: een stof dat uit twee of meerdere stoffen (deeltjes) bestaat.

zuivere stof

mengsel

Zuivere stof of mengsel? 

Oplossing

• Oplossing: wanneer een stof oplost in een oplosmiddel (meestal water)
• Een oplossing is altijd helder: je kan er doorheen kijken 
• Een oplossing kan kleurloos of gekleurd zijn

Suspensie

• Suspensie: kleine vaste stofjes die zweven in een vloeistof. 
• Een mengel is troebel: ondoorzichtig, je kan er niet doorheen kijken. 
• Een mengsel kan wit of gekleurd zijn.​
  

Mengsels

Extraheren en filtreren

De geur en smaakstoffen uit de koffie halen noemen we extraheren.

• Extraheren: scheiding op basis van oplosbaarheid.                            (letterlijk: eruit trekken)
  
• Filtreren: scheiding op basis van deeltjesgrootte.

• Gebruik: filter. Koffie stroomt makkelijk er doorheen, koffiedik/prut kan dat niet.
  
• Filtraat: wat door de filter heen gaat. (koffie)
  
• Residu: wat in het filter achterblijft (koffiedik)
  

Residu

Filtraat

Residu

Filtraat

Thee met suiker is een ...................., want het is

 .................... en blijft .................... goed gemengd. 

Oplossing

Suspensie

Troebel

Helder

Wel

Niet

Sinaasappelsap is een ...................., het blijft .................... 

goed gemengd, want de sliertjes in het vruchtvlees zakken .................... naar de bodem. 

Oplossing

Suspensie

Wel

Niet

Wel

Niet

Een energiedrank zoals redbull is een  ...................., 

want het is .................... en blijft .................... goed gemengd. 

Oplossing

Suspensie

Troebel

Helder

Wel

Niet

Karnemelk is een  ...................., 

want het is .................... en blijft .................... goed gemengd. 

Oplossing

Suspensie

Troebel

Helder

Wel

Niet

Maken opgave 4, 6, 7, 8, 9 

(blz 46 en 47)

4

• a. Het mengsel is troebel
• b. Een suspensie
• c. Het witte poeder is naar beneden gezakt. 

6

• a. Water
• b. Het zakje (waar de thee in zit)
• c. De thee
• d. De resten die in het theezakje achterblijven

7

• 1) Lost beter op
• 2) Het smaakt beter (als het warm is)

8

• Suiker is opgelost, je kunt alleen vaste stoffen met een filter (filtreren) verwijderen. 

9

• Water erbij doen --> zout lost op en zand niet
• Daarna filtreren --> residu = zand, filtraat = zout + water