13.2 Ademhalen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

13.2 Ademhalen

Herhalen 13.1

Uitleg 13.2

Aan de slag met 13.2

Wat weet je er nog van?

Kennistest

Er volgen nu vragen over de leerstof van vorige les.

planteneters

vleeseters

alleseters

planten

vlees

lange darmen

korte darmen

middellange darmen

knip kiezen

plooi kiezen

knobbel kiezen

planten en vlees

Fotosynthese

Glucose

Koolstofdioxide

Zuurstof

Water

Zonlicht

Uitleg

Laptops dicht

Aantekeningen

Leerdoelen paragraaf 2

Aan het einde van de paragraaf kun je:

• Beschrijven hoe insecten ademhalen
• Beschrijven hoe vissen ademhalen 
• Uitleggen hoe de gaswisseling van planten werkt

Ademhaling insect

Bij insecten gaat de ademhaling via het achterlijf.

In de zijkanten van het lijf zitten kleine openingen, Stigmata. Via die stigmata gaat het door een serie sterk vertakte buizen, Tracheeën.

0

Diffusie

Bij diffusie wordt de concentratie in het ene gebied gelijk gemaakt met die in het andere gebied. 

Daarbij stroomt de zuurstof van plekken met een hoge concentratie naar plekken met een lage concentratie

Zelf doen!

Opdracht 1 t/m 6

Ademhaling/Gaswisseling

Bij Vissen

Hoe krijgen vissen zuurstof?

Vissen nemen met hun kieuwen zuurstof uit het water op. 

De meeste vissen hebben aan beide kanten kieuwen.

Kieuwen

Kieuwen: Kieuwboog

                     Kieuwplaatje (bestaan uit
                     lamellen)

Gaswisseling door de wanden van lamellen

Tegenstroomprincipe

Leerdoelen paragraaf 2

Aan het einde van de paragraaf kun je:

• Beschrijven hoe insecten ademhalen
• Beschrijven hoe vissen ademhalen 
• Uitleggen hoe de gaswisseling van planten werkt

Zelf doen! (13.2)

opdracht 1 t/m 12

 13.2: Ademhalen deel 2

Welkom!

Hoe heet dit proces ook alweer?

In de kieuwen van een vis vindt gaswisseling plaats door diffusie. Welke uitspraak
over diffusie is juist?

1. Bij diffusie stroomt zuurstof van een lage naar een hoge concentratie.
2. Bij diffusie stroomt zuurstof van een hoge naar een lage concentratie.
3. Bij diffusie stroomt zuurstof van het bloed in de kieuw naar het water.
4. Diffusie vindt plaats in de kieuwboog.

Hoe ademt een vis? Zet de zinnen in de juiste volgorde.

 

1.

2.

3.

4.

5.

6.

De vis doet de bek dicht.

De vis opent de kieuwdeksels.

De vis heeft de kieuwdeksels dicht.

De vis perst water door de kieuwen naar buiten.

Er stroomt water in de bek van de vis.

De vis doet de bek open.

Zal het insect sneller met het achterlijf pompen, in het hooggebergte of op zeeniveau?

1. Zeeniveau
2. Hooggebergte
3. maakt geen verschil

Hooggebergte, doordat het insect in ijle lucht sneller moet ademen om voldoende zuurstof op te nemen. 

Leerdoelen paragraaf 2

Aan het einde van de paragraaf kun je:

• Beschrijven hoe insecten ademhalen
• Beschrijven hoe vissen ademhalen 
• Uitleggen hoe de gaswisseling van planten werkt

Hoe komen planten aan O₂?

Planten hebben geen ademhalingsorganen

Diffusie van gassen door de huidmondjes

Gaswisseling plant

Huidmondjes regelen de gaswisseling. 

Overdag: overschot aan zuurstof, afgeven aan de omgeving.

's Nachts: géén fotosynthese, dus opgeslagen zuurstof gebruiken

(verbranding gaat wel door!)

Kun je leven zonder zuurstof?

Hebben alle organismen O₂ nodig?

• Nou..?
• Nee!
• Bacteriën in je darmflora --> produceren gassen
  
• Rottingsbacteriën: bv. bodem van een sloot
  
• Gisten kunnen met en zonder O2 --> zonder alcoholische gisting (glucose--> alcohol + CO₂ + energie)
• Melkzuurbacteriën: glucose --> melkzuur + energie
  

Verbranding zonder zuurstof

Wordt ook wel gisting genoemd

Deze kan op twee manieren

Melkzuurgisting & Alcoholgisting

Zonder zuurstof wordt ook wel anaeroob genoemd

Zelf doen

Maken 13 t/m 17

Dit heb ik in deze paragraaf geleerd:

VRAGEN?

Wisselmoment: vragen?

En nu?

13.2 Ademhalen

Huiswerk: opdrachten paragraaf afmaken

Hiermee al klaar? Super! 

https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Oog/oog.htm

Zet deze taak in je agenda