Grammatica zinsdelen H1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Grammatica zinsdelen

Zinsdelen

Welke zinsdelen zijn er? Hoe vind je deze?

• onderwerp (ow)
• persoonsvorm (pv)
• gezegde (wg / ng)
• lijdend voorwerp (lv)
• meewerkend voorwerp (mv)
• bijwoordelijke bepaling (bwb)

Vragen

1. Neem de zin over en zet op de juiste plek zinsdeelstrepen. 

De broer van mijn vriendin stuurt me elke avond berichten via Instagram.

2. Noteer de persoonsvorm en het onderwerp van deze zin. 

Welke leerlingen klagen dagelijks over hun huiswerk?

3. Wat is het werkwoordelijk gezegde in de zin?

Ik ben samen met mijn broer iedere dag 10 minuten aan het hardlopen.

4. Wat is het lijdend voorwerp in de zin?

De korstjes van het brood eet ik nooit op. 

5. Noteer de pv, ow, wg, lv, mv en bwb. *Let op: de zin hoeft niet alle zinsdelen te bevatten. 

Deze zomer zou ik samen met mijn vrienden naar Ibiza gaan.

Lesdoel

Ik kan/weet:

• het gezegde en het lijdend voorwerp vinden in zinnen met wederkerende werkwoorden.

Wederkerende werkwoorden 

Wederkerende werkwoorden

Wederkerende werkwoorden hebben een wederkerend voornaamwoord bij zich.

Wederkerende werkwoorden kunnen onderverdeeld worden in

-  verplicht wederkerende werkwoorden 

-  toevallig wederkerende werkwoorden

Verplicht wederkerende werkwoorden

-

voorbeelden

zich bemoeien 

zich ergeren

zich gedragen

zich uit de voeten maken

zich ontfermen

zich schamen

zich uitsloven

zich vergissen

zich verschuilen

zich verslapen

zich verslikken 

zich verspreken

zich voornemen

Gezegde en lijdend voorwerp bij wederkerende werkwoorden

1: Ik schaam me.

2: Hij ergert zich.

3: Zij wast zich.

4: Je bezeert je.

5: Ik bemoei me met jouw zaken.

6: Zij vragen zich af wat jij hier doet.

7: Wij spannen ons erg in.

8: Zij vergist zich nooit.

9: Hij heeft zich gestoten.

10: Ik heb me verbrand.

Wat valt op?

Wederkerende werkwoorden

Een voorbeeldzin met een verplicht wederkerend werkwoord is:

Hij bemoeit zich met mijn dochter.

 

(fout: Hij bemoeit zichzelf met mijn dochter of Hij bemoeit mijn dochter.)

WG = bemoeit zich

Toevallig

wederkerende werkwoorden

(zich) amuseren

(zich) bezeren

(zich) aankleden

(zich) scheren

(zich) verwonden

(zich) vermaken

(zich) wassen

Oefenen

Vanwege het arrestatiebevel houden we ons voorlopig schuil in de heuvels.

• ow = we
• wg = houden ons schuil

In vlakke gebieden blijken rivieren zich vaak te vertakken.

• ow = rivieren
  
• wg = blijken zich te vertakken
  

Ontleed deze zin: gebruik ow, wg, lv en bwb.

Ons eerste afspraakje had ik me eigenlijk heel anders voorgesteld.

• ow = ik
  
• wg = had me voorgesteld
  
• lv = Ons eerste afspraakje
  
• bwb = eigenlijk
  
• bwb = heel anders
  

Ontleed deze zin: gebruik ow, wg, lv, 

mv en bwb.

Willen jullie je nog even bemoeien met de inrichting van de feestzaal?

• ow = jullie
• wg = Willen je bemoeien
• lv = x
  
• mv = x
• bwb = met de inrichting van de feestzaal

Toevallig wederkerende werkwoorden

Een voorbeeldzin met een toevallig wederkerend werkwoord is:

Hij wast zich elke dag.

(ook mogelijk: Hij wast zichzelf elke dag of Hij wast zijn auto.)

wg = wast         Lv = zich

Tip!

Bij toevallig wederkerende werkwoorden kan -zelf aan het wederkerend voornaamwoord toegevoegd worden en kan het wederkerend voornaamwoord duiden op een andere persoon, een lijdend voorwerp.

Als de zin een zinsdeel niet bevat, zet dan een x.

Ons eerste afspraakje had ik me eigenlijk heel anders voorgesteld.

ow:

wg:

ng:

lv:

mv:

bwb:

Opdracht

Maak opdracht 2, 3 en 4 van H1 grammatica zinsdelen.

Dit is ook huiswerk.

Huiswerk

Maandag 5 december:

H1 gr.zd. m. opdr. 2 t/m 4

Wat hebben we deze les gedaan?

Wat heb je deze les geleerd?

Ik kan het gezegde en het lijdend voorwerp vinden in zinnen met wederkerende werkwoorden.
0 = echt (nog) niet / 10 = absoluut wel

010

Hoe vind je zelf dat je gewerkt hebt?

😒🙁😐🙂😃