Les 1: Cellen, weefsels en orgaanstelsels

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Anatomie en Fysiologie   

Cellen en weefsels

AFP DE BASIS 

Anatomie = bestudeert de bouw van het lichaam

Fysiologie = functie en werking van lichaamsdelen

Vandaag: 

Cellen & weefsels

Orgaanstelsels

Doelen deze les

• De student kan uitleggen wat een organisme is en hij kan voorbeelden hierbij noemen.
  
• De student kan uitleggen wat een orgaanstelsel is en hij kan voorbeelden hierbij noemen.
  
• De student kan uitleggen wat organen zijn en hij kan voorbeelden hierbij noemen.
  
• De student kan uitleggen wat weefsels zijn en hij kan voorbeelden hierbij noemen.
  
• De student kan de volgende begrippen uitleggen: ‘cel, celmembraan, celkern

Hoeveel cellen heeft een volwassen mens?

1. 10-20 miljoen
2. 30-40 biljoen
3. 100 -150 miljoen
4. 1-10 biljoen

De cellen

Cellen zijn de kleinste levende eenheden

Verschillende vormen en functies.

Iedere cel heeft :

Celwand, celmembraan

Celvloeistof =cytoplasma (uitvoeren van de processen)

 en de celkern, regelt de processen.

Processen zijn

Cel voorzien van nieuwe energie

Nieuwe eiwitten,enzymen en hormonen

De afvalstoffen die vrijkomen verwerken

De celdeling

De organellen voeren deze processen uit

Celdeling

Mitose: de chromosomen worden een op een gekopieerd.

Elke dag maak je nieuwe cellen.

Nodig voor:

- groei

- oude cellen vervangen (oud of verloren)

- zenuwcellen en spiercellen delen na de geboorte niet meer, beschadiging genezen daardoor niet of slecht

Celmembraan

Vormt de grens tussen de celvloeistof en de lichaamsvloeistof

Functies:

• Membraan, hierdoor gaan voedingsstoffen in de cel en afvalstoffen uit de cel.
  
•  Tegenhouden van ongewenste stoffen .
  
• Dat het eigen afweersysteem de cel niet aanvalt
  

Celkern

23 paar chromosomen= 46 chromosomen

Opgerolde DNA draden

DNA bevat de erfelijke eigenschap

Ieder stukje DNA heet een gen

Op 1 chromosoom bevinden zich duizenden genen

 

Mitose: celdeling van gewone lichaamscellen

chromosomen (46)verdubbelen ,DNA draden zichtbaar

Kernwand is opgelost

Chromosomen liggen in het midden van de cel

Worden uit elkaar getrokken

De wand tussen de 2 cellen sluit zich weer

Meiose: celdeling van geslachtscellen, reductiedeling.

Van 22 paar +XX naar 22+X

Zaadcel en eicel (smelten samen), DNA is weer verdubbeld.

44 en 2 geslachtschromosomen XX of XY

Ontstaan kankercellen

Tijdens celdeling (zowel mitose als meiose) zijn de chromosomen kwetsbaar. Als dan een gevaarlijke stof (bijv. teer uit nicotine of radioactieve straling) op de cel inwerkt ontstaat een beschadiging van de chromosomen en kunnen kankercellen ontstaan.

Een groep cellen vormt samen een........

1. Weefsel
2. Orgaan
3. Orgaanstelsel
4. Organisme

Vier weefsels

Epitheelweefsel (dekweefsel): Bedekkend weefsel dat organen omgeeft.

Bindweefsel: Bevat cellen en matrix met grondsubstantie en eiwitten.

Spierweefsel: Verantwoordelijk voor beweging.

Zenuwweefsel: Bestaat uit zenuwcellen en ondersteunende cellen.

Weefsels

Groep cellen met dezelfde bouw en functie.

Dekweefsel en klierweefsel (epitheel)

Bindweefsel en steunweefsel 

Spierweefsel

Zenuwweefsel

Botweefsel

Kraakbeenweefsel

Problemen met weefsels

Dekweefsel: huid met wonden en decubitus

Bind- en steunweefsel: in gewrichten, ontstekingen in gewrichten, slijtage in gewrichten

Spierweefsel: mobiliteitsproblemen, pijn, spierscheuringen, hartfalen.

Zenuwweefsel: elektrische prikkels, ALS, MS, fantoompijn.

Orgaanstelsel

“Organen en structuren die gezamenlijk aan een bepaalde verrichting werken, noemt men een orgaanstelsel.”

orgaanstelsels?

Voorbeeld van een orgaanstelsel

Orgaanstelsels

• Een orgaan bestaat uit verschillende weefsels en heeft een bepaalde functie.
  
• Een orgaanstelsel is opgebouwd uit verschillende organen die samen een bepaalde functie hebben.
  
• Een orgaanstelsel werkt zelfstandig (autonoom=vegetatief) staat niet onder onze wil.
  

Orgaanstelsels zijn:

• Het bewegingsstelsel
• Het circulatiestelsel
• Het spijsverteringsstelsel
• Het ademhalingsstelsel
• Het uitscheidingsstelsel
• Het hormoonstelsel
• Het zenuwstelsel
• de huid
• zintuigen en voortplantingsstelsel 

* CELLEN

* WEEFSELS

* ORGANEN

*ORGAANSTELSELS

Opdrachten en huiswerk 

Maak in Learnbeat: 1.1A, B

Ter voorbereiding voor volgende week: 1.1C, D, E