11.1 Je lichaam en je voedsel

11.1 Je lichaam en je voedsel
1 / 25
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

This lesson contains 25 slides, with text slides and 1 video.

Items in this lesson

11.1 Je lichaam en je voedsel

Slide 1 - Slide

Na vandaag weet je:
- Wat een gezond voedingspatroon en de gevolgen van een ongezond voedingspatroon zijn.
- Welke voedingsstoffen er zijn, wat hun functie is.
- Wat additieven en je berekent via hun ADI mogelijk gezondheidsrisico's.

Slide 2 - Slide

Voedsel en lichaam
Je bent wat je eet...

Overgewicht, slechte gezondheid, diarree, enz.
zijn gevolg van wat je eet. 

Klopt dat?

Slide 3 - Slide

Voedingsstoffen

Slide 4 - Slide

Koolhydraten (sachariden)
BINAS 67F1, 2, 3
Monosachariden, disachariden, polysachariden

Suiker is een verzamelnaam van mono- en disachariden.
Brood, pasta, rijst, .... 55-75 energieprocent
Brandstof, bouwstof (receptoreiwitten)

Slide 5 - Slide

Slide 6 - Slide

Vetten (lipiden)
BINAS 67G1, 2, 3
Glycerol met 3 vetzuurstaarten (onverzadigd-met dubbele bindingen, verzadigd-zonder dubbele bindingen) 

Slide 7 - Slide

Slide 8 - Slide

Eiwitten (peptiden)
BINAS 67H1, 2
Opgebouwd uit een keten van aminozuren.
Essentieel (niet zelf te maken)/ niet- essentieel (zelf te maken)


Vlees, eieren, zuivel, zaden .... 10-15 energieprocent
Bouwstof (spieren, hemoglobine, ...) en brandstof.

Slide 9 - Slide

Slide 10 - Slide

Vitaminen
Essentiele voedingsstoffen die je in kleine hoeveelheden nodig hebt. BINAS 82A

Bij tekort ontstaat een gebreksziekte.

Verschillende voedingsmiddelen bevatten verschillende vitaminen


Slide 11 - Slide

Slide 12 - Video

Voedingsvezels
Onverteerbare delen van plantaardig voedsel zoals cellulose, pectine (koolhydraten).

Bevorderen de darmperistaltiek, maakt de ontlasting soepel.
Tekort zorgt voor obstipatie.
Groente/ fruit/ (volkoren) graanproducten


Slide 13 - Slide

Mineralen (zouten)
Bouwstof (kalk in je botten, Na+ en K+ voor zenuwcellen) 


Ca2+: melk, Na+ en K+: tarweproducten.

Spoorelementen: mineralen waar je maar weinig van nodig hebt (zoals zink)


Slide 14 - Slide

Water
Water (1,5-2 liter per dag)


Bouwstof, transportmiddel, warmtebuffer


Slide 15 - Slide

Slide 16 - Slide

Evenwichtige voeding

Voedingsstoffen: ADH: aanbevolen dagelijke hoeveelheid Additieven: ADI: aanvaardbare dagelijkse inname

Slide 17 - Slide

Geur, kleur en smaak
Aroma's: natuurlijke geur en smaakstoffen (geen ADI)

Additieven: kleurstoffen, kunstmatige zoetstoffen, smaakversterkers, conserveermiddelen en allerlei stoffen voor de textuur (wel ADI), ze hebben een E-nummer

Slide 18 - Slide

ADI waarde
ADI-waarde: aanvaardbare dagelijkse inname

  • Uitgedrukt in mg/kg lichaamsgewicht.

Slide 19 - Slide

Rekenen met ADI-waarde
In 100 g van een voedingsmiddel zit 3 mg Ethylbutyraat. Hoeveel gram van dit voedingsmiddel zou iemand van 60 kg moeten eten om vergiftigingsverschijnselen te krijgen?


Slide 20 - Slide

Rekenen met ADI-waarde
In 100 g van een voedingsmiddel zit 3 mg Ethylbutyraat. Hoeveel gram van dit voedingsmiddel zou iemand van 60 kg moeten eten om vergiftigingsverschijnselen te krijgen?

Stap 1: zoek de ADI-waarde van Ethylbutyraat op in BINAS tabel 95B. 

Stap 2: Bereken maximale hoeveelheid voor eigen lichaamsgewicht

Stap 3: Hoeveel van dit voedingsmiddel mag je eten per dag?

Slide 21 - Slide

Rekenen met ADI-waarde
In 100 g van een voedingsmiddel zit 3 mg Ethylbutyraat. Hoeveel gram van dit voedingsmiddel zou iemand van 60 kg moeten eten om vergiftigingsverschijnselen te krijgen?

Stap 1: zoek de ADI-waarde van Ethylbutyraat op in BINAS tabel 95B. 
15 mg per kg lichaamsgewicht per dag

Stap 2: Bereken maximale hoeveelheid voor 60 kg lichaamsgewicht
Bijv. 60 x 15 mg = 900 mg 

Stap 3: Hoeveel van dit voedingsmiddel mag je eten per dag?
900 mg / 3 mg = 300
300 x 100 g = 30.000 g = 30 kg

Slide 22 - Slide

Nog een keer oefenen?
Als vervanging van suiker wordt vaak aspartaam gebruikt. Een veilige zoetstof zolang het inname onder de ADI-waarde blijft. Cola light bevat 125 mg aspartaam per blikje. Hoeveel blikjes cola mag jij? 

Slide 23 - Slide

Antwoord
Stap 1: zoek de ADI-waarde van Aspartaam op in BINAS tabel 95B. 
40 mg per kg lichaamsgewicht per dag

Stap 2: Bereken maximale hoeveelheid voor eigen lichaamsgewicht (vb 60 kg)
Bijv. 60 x 40 mg = 2400 mg 

Stap 3: Hoeveel van dit voedingsmiddel mag je eten per dag?
2400 mg / 125 mg = 19,2
Maximaal 19 blikjes per dag (wanneer je verder geen andere aspartaam bevattende producten inneemt)

Slide 24 - Slide

Begrippen 11.1:
voedingsstoffen, BMI, koolhydraten, receptoreiwit, vetten, eiwitten, water, mineralen, spoorelementen, vitaminen, gebreksziekten, voedingsvezels, ADH, obesitas, allel, additieven, ADI, voedselallergie

Maak paragraaf 11.1 opgave 2,3,4,7,8,9,11,12,13,15,16

Slide 25 - Slide