HC 2 deelcontext 3 Europa 1815 -1848

Hoofdvraag: Welke invloed had de Verlichting op de politieke cultuur, 1815 - 1848?
  • Kenmerkende aspecten:
  • 28. Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur een eigentijdse vorm te geven (verlicht absolutisme)
  • 30. De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap.
  • 36 De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, confessionalisme en feminisme
1 / 20
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

This lesson contains 20 slides, with text slides and 6 videos.

Items in this lesson

Hoofdvraag: Welke invloed had de Verlichting op de politieke cultuur, 1815 - 1848?
  • Kenmerkende aspecten:
  • 28. Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur een eigentijdse vorm te geven (verlicht absolutisme)
  • 30. De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap.
  • 36 De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, confessionalisme en feminisme

Slide 1 - Slide

Europa na de Franse Tijd
  • 1814 - 1815: Congres van Wenen (Eng, Oostenrijk, Pruisen en Rusland)
  • doelen:
  • - vredesverdrag 
  • - stabiliteit >
  • 1. Restauratie:
  • - herstel monarchieën (wel constitutioneel)
  • - adel kreeg privileges terug
  • 2. Frankrijk omringd door sterke staten oa:
  • Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1815 - 1839)

Slide 2 - Slide

Hoofdvraag: Welke invloed had de Verlichting op de politieke cultuur, 1815 - 1848?
  • Kenmerkende aspecten:
  • 28. Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur een eigentijdse vorm te geven (verlicht absolutisme)
  • 30. De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap.
  • 36 De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, confessionalisme en feminisme

Slide 3 - Slide

Overgang 18e > 19e eeuw in Nederland:
  • 1795: Begin 'Franse Tijd':
  • Franse troepen veroveren de Republiek >
  • Stadhouder Willem V vlucht (Eng)
  • Patriotten aan de macht geholpen 
  • Verlichtingsidealen > nieuwe grondwet
  • Komst Napoleon:
  • - 1806-1810: Koninkrijk Holland olv
  •    Lodewijk Napoleon
  • - 1810-1813: departement van Frankrijk
  • 1813: slag bij Leipzig >
  • stadhouder Willem VI > koning Willem I
koning Willem I

Slide 4 - Slide

Korte documentaire over Willem I
(schooltv)
3 minuten

Slide 5 - Slide

0

Slide 6 - Video

Koning Willem I
1814 - 1840
  • nieuwe grondwet (1814) >
  • constitutionele monarchie
  • toch: macht Willem I groot:
  • - gezag over leger/vloot en
  • - koloniën/ buitenlandse zaken
  • - benoemen en ontslaan ministers 
  • - begrotingsrecht over 10 jaar
  • - 'Koninklijke Besluiten' :
  • - geen goedkeuring parlement nodig
  • Conclusie: 
  • Verlicht despoot, geen democratie

Slide 7 - Slide

0

Slide 8 - Video

Belgische Opstand
(1830)
  • Congres van Wenen (1815):
  • Nederland en België samen in:
  • Verenigd Koninkrijk
  • Zuidelijk Nederland ontevreden:
  • - autoritaire regeerstijl Willem I
  • - achterstelling katholieken >
  • onlusten in Brussel > Opstand >
  • leger ingezet door Willem I (1830)
  • Tiendaagse Veldtocht (1831) een ramp >
  • België onafhankelijk koninkrijk (1839)
  • Noorden: 'Koninkrijk der Nederlanden'
Van Speijk: 'Dan maar liever de lucht in'

Slide 9 - Slide

Documentaire over Belgische Opstand
'Canon van Frank Lammers'
22 minuten

Slide 10 - Slide

0

Slide 11 - Video

1848: Revolutiejaar in Europa
  • na 1815: Restauratie > onvrede in Europa
  • Ook in Nederland grote problemen:
  • - schatkist bijkans leeg door:
  • - leger ingezet in Zuiden
  • - afscheiding België > staatsschuld 
  • - hongersnood door mislukte oogsten ('45)
  • - revolutie dreigingen in geheel Europa >
  • Grondwetswijziging van Thorbecke:
  • - beperking macht vorst tgv:
  • - parlement > 1e Kamer: getrapt gekozen
  • - 2e Kamer censuskiesrecht
  • - vrijheid van godsdienst

Slide 12 - Slide

Duitsland en de erfenis van Napoléon:
  • Historisch gezien het Duitstalige gebied versnipperd >
  • grote ovewinningen van Napoléon 
  • 1813: Veelvolkerenslag > nederlaag Fransen o.a. door Pruisen
  • Congres van Wenen (1814-1815): 
  • Pruisen krijgt Rijnland (> sterke staat tov Frankrijk)
  • Vele Duitsers nationalistische gevoelens > eenheidsstreven >
  • 'Burschenschaften'

Slide 13 - Slide

Van cultureel naar politiek nationalisme:
  • Pruisen aanjager van politiek nationalisme door:
  • - rol in verslaan Napoléon
  • - versnippering Pruisisch staatsgebied >
  • - ook problematisch bij aanleg spoorwegen (douanes, tol) >
  • - Zollverein (1834)
  • 1848: Revolutiejaar in Europa >
  • Frankfurter Parlement: 
  • - Klein-Duitse gedachte aangenomen 
  • - troon aangeboden aan Friedrich Wilhelm IV van Pruisen > weigerde

Slide 14 - Slide

3 documentaires:
1. De Nederlandse grondwet
Schooltv (15 minuten)

2. Willem II (3 minuten)

3. Grondwetswijziging 1848 (3 min)

Slide 15 - Slide

0

Slide 16 - Video

0

Slide 17 - Video

0

Slide 18 - Video

Hoofdvraag: Welke invloed had de Verlichting op de politieke cultuur, 1815 - 1848?
  • Kenmerkende aspecten:
  • 28. Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur vorm te geven (verlicht absolutisme)
  • 30. De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap.
  • 36 De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, confessionalisme en feminisme

Slide 19 - Slide

Politieke stromingen in 19e eeuw
  • 1. conservatieven:
  • aanhangers van de Restauratie
  • 2. liberalen:
  • fundamentale rechten van de burgers:
  • - persvrijheid
  • - vrijheid van vereniging en vergadering
  • - vrijheid van bezit
  • - godsdienstvrijheid
  • - vrije markteconomie
  • geen volledige politieke rechten:
  • alleen rijke burgers (belastingen)

Slide 20 - Slide