Les 2: meervoud en verkleinvormen

• Nederlands
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 7

Verkleinvormen en meervoud

Verkleinvormen en meervoud

In deze les ga je leren:

- hoe je verkleinvormen en meervoud spelt bij:

- woorden op lange klanken (opa)

- woorden op korte klanken (lade)

- woorden op -y en -ey

- symbolen (€)

- afkortingen (sms)

Lange en korte klanken

Het Nederlands heeft lange en korte klanken.

Korte klanken spreek je uit als a, o, i, u, e.

Lange klanken spreek je uit als aa, oo, uu, ie, ee.

Dubbelklanken en combinatieklanken (zoals oe, ei, ey en eau) zijn ook lange klanken.

Wat zijn lange klanken?

1. a - o - i -u -e
2. oo - oe - ey - eau

Lange klank, korte letter

Let op: soms hoor je een lange klank, maar schrijf je een korte letter.

Bijvoorbeeld in radio:

schrijf je een a, maar hoor je aa;

schrijf je een i, maar hoor je ie;

schrijf je een o, maar hoor je oo.

Welke woord heeft lange klanken en korte letters?

1. zebra
2. klimrek

De E: lang of kort?

De korte letter e kan op drie manieren uitgesproken worden.

als de korte klank ‘e’: festival

als de korte klank ‘u’: limonade

als de lange klank ‘ee’: Enschede

De é in café klinkt lang en telt daarom als lange letter.

De è in hè klinkt kort en telt daarom als korte letter.

De Y: lang of kort?

De Griekse y komt oorspronkelijk in het Nederlands niet voor.

De y (in baby) en ey (in diskjockey) spreek je allebei uit als ie, maar met spelling is er een verschil.

De regel is:

y  telt als een korte klank

ey  telt als een lange klank.

                              Verkleinvormen

Verkleinvormen

Bij woorden die eindigen op een lange klank die lang geschreven is, schrijf je de verkleinvorm er gewoon aan vast.

Er verandert dus niets aan het woord zelf!

cadeau – cadeautje

diskjockey – diskjockeytje

Welk woord is goed gespeld?
niveau

1. niveautje
2. niveau'tje

Welk woord is goed gespeld?
smiley

1. smileytje
2. smilietje

Verkleinvormen: 2

Bij woorden die eindigen op een lange klank die kort geschreven is, schrijf je bij de verkleinvorm een lange klank.

De lange klank wordt nu geschreven met dubbele letters!

opa – opaatje

radio – radiootje

Welk woord is goed gespeld?
paraplu

1. paraplutje
2. parapluutje

Welk woord is goed gespeld?
pagina

1. paginaatje
2. paginatje

Welk woord is goed gespeld?
café

1. cafétje
2. cafeetje

Verkleinvormen 3

Bij woorden die eindigen op een korte klank, schrijf je de verkleinvorm er gewoon aan vast.
Er verandert dus niets aan het woord zelf!

parade – paradetje

promenade – promenadetje

Welk woord is goed gespeld?
affaire

1. affairtje
2. affairetje

Welk woord is goed gespeld?
adviseuse

1. adviseusetje
2. adviseusje

Verkleinvormen: 4

Bij woorden die eindigen op een korte -y, gebruik je een apostrof. Er verandert dus niets aan het woord zelf!

lolly – lolly’tje

pony – pony’tje

Welk woord is goed gespeld?
baby

1. babietje
2. baby'tje

Welk woord is goed gespeld?
puppy

1. puppietje
2. puppy'tje

                            Meervoud

Meervoudsvormen: 1

Bij woorden met een lange klank die al lang geschreven is, schrijf je de s er gewoon aan vast.

Er verandert dus niets aan het woord zelf!

bureau – bureaus

diskjockey – diskjockeys

café – cafés

Welk woord is goed gespeld?
smiley

1. smilies
2. smileys

Welk woord is goed gespeld?
cadeau

1. cadeau's
2. cadeaus

Meervoudsvorm 2:

Bij woorden met een lange klank die kort geschreven is, gebruik je een apostrof: ’s. Er verandert dus niets aan het woord zelf!

opa – opa’s

radio – radio’s

Welk woord is goed gespeld?
zebra

1. zebra's
2. zebras

Welk woord is goed gespeld?
paraplu

1. paraplu's
2. paraplus

Meervoudsvorm: 3

Bij woorden die eindigen op een korte klank, schrijf je de s er gewoon aan vast. Er verandert dus niet aan het woord zelf!

parade – parades

lade – lades

Welk woord is goed gespeld?
promenade

1. promenade's
2. promenades

Welk woord is goed gespeld?
etage

1. etage's
2. etages

Meervoudsvorm: 4

Bij woorden die eindigen op een korte -y, gebruik je een apostrof. Er verandert dus niets aan het woord zelf!

lolly – lolly’s

pony – pony’s

Welk woord is goed gespeld?
baby

1. baby's
2. babies

Welk woord is goed gespeld?
hobby

1. hobby's
2. hobbies

Namen

Lange klank, lang geschreven: Beau + s = Beaus fiets

Lange klank, kort geschreven: Remco + s = Remco’s laptop

Korte klank, kort geschreven: Lotte + s = Lottes kleding

Namen op -y: Jaimy + s = Jaimy’s verhaal

Namen op -ey: Wesley + s = Wesleys ouders

Namen op -s: Roos + s = Roos’ avontuur

Welke naam is goed gespeld?
Levni

1. Levni's trui
2. Levnis trui

Welke naam is goed gespeld?
Sanne

1. Sannes laptop
2. Sanne's laptop

Welke naam is goed gespeld?
Bas

1. Bas laptop
2. Bas' laptop

Welke naam is goed gespeld?
Kimberley

1. Kimberley's fiets
2. Kimberleys fiets

Welke naam is goed gespeld?
Jay

1. Jays jas
2. Jay's jas

Let op de uitspraak!! (1)

Is er geen uitspraakprobleem? Schrijf dan alles aan elkaar vast.

cadeau – cadeautje

diskjockey – diskjockeytje
parade – paradetje

promenade – promenadetje

Let op de uitspraak!! (2)

Uitspraakproblemen bij + tje probeer je op te lossen met extra letters.

foto – fotootje

Alleen bij -y gebruik je een apostrof.

baby – baby’tje

Let op de uitspraak!! (3)

Uitspraakproblemen bij + s los je altijd op met een apostrof, nooit met extra letters.

foto – foto’s

baby – baby’s

Afkortingen en rare tekens

Bij verbuigingen van afkortingen of rare tekens gebruik je een apostrof:

dj: dj’tje – dj’s

wc: wc’tje – wc’s

€: €’tje – €’s

Welk woord is goed gespeld?
dvd

1. dvdtje
2. dvd'tje
3. dvd-tje

Welk woord is goed gespeld?
tv

1. tv's
2. tv-s
3. tvs

Welk woord is goed gespeld?
mbo

1. mbos
2. mbo-s
3. mbo's

Welk woord is goed gespeld?
sms

1. sms'je
2. smsje
3. sms-je

Schrijf het meervoud en de verkleinvorm op van:

- plateau

- smiley

- opa

- tv

- café

- etage

- baby

Antwoorden

plateau - plateaus - plateautje

smiley - smileys - smileytje

opa - opa's - opaatje

tv - tv's - tv'tje

café - cafés - cafeetje

etage - etages - etagetje

baby - baby's - baby'tje

Vragen?