Les 3 Zuur en base reactie

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Kennen en kunnen

• Wat is een zuur/base reactie
• Wat is een titratie
• Rekenen met een titratie

Zuur en Base reactie

Een zuur/base reactie is een reactie tussen een zuur en een base.

Je moet dus een zuur en een base hebben voor deze reactie.

Leren !

Een zuur is een stof die opgelost in water H+ ionen afsplitst.

Er zijn een paar zuren die je moet kennen:

Zoutzuur, de oplossing van waterstofchloride (H⁺ en Cl^-)

Zwavelzuur, de oplossing van waterstofsulfaat (2H⁺ en SO₄^2- )

Salpeterzuur, de oplossing van waterstofnitraat (H⁺ en NO₃^- )

Alle zuren bevatten H⁺ ionen!!

Leren !

Een base is een stof die waterstofionen kan opnemen.

Er zijn drie groepen zouten die basisch zijn:

• Alle Hydroxide (een zout met OH^- )
• Alle Oxides (een zout met O^2- )
• Alle carbonaten (een zout met CO₃^2- )

Daarnaast is ammoniak ook een base (NH₃)

Zuur/base reactie

Bij een zuur/base reactie reageert het zuurion (waterstofion) van het zuur met het negatieve ion van de base.

Er ontstaan neutrale stoffen (water en soms koolstof-di-oxide).

Daarom heet een zuur/base reactie een neutralisatie reactie

Zuur/Base reactie de vergelijking

Ga op zoek naar het zuur en noteer hiervan alleen het zuurion voor de pijl.

Het zuur-ion is altijd de H+

Ga opzoek naar de base (--hydroxide, --oxide, --carbonaat of ammoniak)

Noteer het ion (of ammoniak) ook voor de pijl

Mierenzuur reageert met natriumoxide. Leg uit of dit wel of geen zuurbase reactie is

citroenzuur reageert met kaliumnitraat. Leg uit of dit wel of geen zuur/base reactie is

kalk is calciumcarbonaat. Als je kalk weg laat halen met schoonmaakazijn spreek je dan van een neutralisatie reactie?

Zoutzuur reageert met magnesium. Hierdoor verdwijnt het zuur. Leg uit of err hier spraken van een neutralisatie reactie is ?

Zuur/base reactie, de reactievergelijking (vervolg)

Er zijn 4 verschillende base en dus ook 4 verschillende zuur/base reacties.

-1-   Zuur met Hydroxide

H⁺(aq)  +  OH^- (aq) --> H₂O

-2- Zuur met een oxide

2H⁺(aq)  +  O^2- (aq) --> H₂O

Zuur/base reactie, de reactievergelijking (vervolg)

-3-   Zuur met Carbonaat

2H⁺(aq)  +  CO₃^2- (aq) --> H₂O + CO₂

-4- Zuur met ammonia (oplossing van ammoniak)

H⁺(aq)  +  NH3 (aq) --> NH₄⁺

Het ion dat nu ontstaat heet het ammonium ion.

Noteer de reactievergelijking van de reactie van mierenzuur met natriumoxide

Noteer de reactievergelijking van de reactie van zoutzuur met kalk

Titratie

Een titratie is een analyse methode waarmee je de concentratie van een onbekend zuur kan berekenen.

Titratie

Bij de titratie heb je twee meetinstrumenten.

• De pipet.
• De buret.

Met de pipet vul je de erlenmeyer met het zuur. In de pipet past een precies volume (1,00 ml, 5,00 ml, 10,00 ml, of 25,00 ml)

In de erlenmeyer wordt ook wat indicator gedaan, meestal fenolftaleïne. (Zoek op in je BINAS.)

Titratie

In de buret wordt een base gedaan (meestal natriumhydroxide = natronloog)

Van deze base is bekend met hoeveel mg zuur het kan reageren.

Met de buret wordt bepaald hoeveel ml base er nodig is.

(eindstand - beginstand = volume base)

Titratie

Tijdens de titratie druppel je base bij het zuur totdat de indicator omslaat.

Daarna lees je de buret weer af, je gebruikt altijd 2 cijfers achter de komma!

Voorbeeld

Bij een titratie wordt gebruik gemaakt van een base, waarvan bekend is dat 25,00 ml van deze base reageert met 2 mg citroenzuur.

Ik wil berekenen hoeveel mg citroenzuur in een onbekende oplossing is opgelost per liter.

Bij de titratie gebruiken we 10,00 ml zuur.

De beginstand van de buret is 7,45 ml en de eindstand is 23,87 ml

Voorbeeld Stap 1

Bereken van de hoeveel base die nodig was.

Bij de buret wordt aangegeven hoeveel ml er gebruikt is (het verschil tussen de begin- en de eindstand).

Er is 23,87 - 7,45 = 16,42 ml base gebruikt.

Voorbeeld Stap 2

We rekenen de verhouding uit om uit te rekenen hoeveel mg citroenzuur er in 10,00 ml van het zuur zit (Hoeveelheid van de pipet)

25,00 ml base reageert met  2 mg citroenzuur

1,00 ml base reageert met (2 : 25) = 0,08 mg citroenzuur

16,42 ml base (titratie) reageert met (0,08 x 16,42 =) 1,3136 mg citroenzuur

Voorbeeld stap 3

Er zat dus 1,3136 mg citroenzuur in 10,00 ml van de oplossing.

De concentratie wordt weergegeven in gram per liter.

1,3136 mg per 10 ml = 13,136 mg per 100 ml = 131,36 mg per 1000 ml

1000 ml = 1 liter

131,36 mg = 13,136 cg = 1,3136 dg = 0,13136 g

Antwoord met 2 cijfers achter de komma = 0,13 g per liter

Wat is de naam van H2SO4

1. zwavelzuur
2. zoutzuur
3. salpeterzuur
4. azijnzuur

Wat is de naam van HNO3

1. zwavelzuur
2. zoutzuur
3. salpeterzuur
4. azijnzuur

Wat is de naam van de oplossing van waterstofchloride

1. zwavelzuur
2. zoutzuur
3. salpeterzuur
4. azijnzuur

Is natronloog een zuur of een base

1. zuur
2. base
3. geen zuur en ook geen base

Is kalkwater een zuur of een base (zoek op in BINAS wat kalkwater is)

1. zuur
2. base
3. geen zuur en ook geen base

Is azijn een zuur of een base

1. zuur
2. base
3. geen zuur en ook geen base

Is Natriumfosfaat een zuur of een base

1. zuur
2. base
3. geen zuur en ook geen base

Is Ammonia een zuur of een base

1. zuur
2. base
3. geen zuur en ook geen base

Wat is de kenmerkende groep van een hydroxide?

1. O 2-
2. CO3 2-
3. OH -
4. NO3 -

12,00 ml natronloog reageert met 0,8 mg Azijnzuur.
Bij een titratie wordt deze natronloog gebruikt om Azijn met een onbekende concentratie te neutraliseren. De beginstand was 2,13 ml de eindstand was 38,52 ml.
Bereken hoeveel mg Azijnzuur was opgelost.

1. 0,96 mg
2. 0,12 mg
3. 15,00 mg
4. 2,43 mg

Bij een titratie wordt bepaald hoeveel mg mierenzuur er in een oplossing zit. Er wordt een base gebruikt waarvan bekend is dat 10,00 ml reageert met 0,34 mg mierenzuur.
De beginstand van de titratie is 12,12 ml en de eindstand is 36,26ml
Bereken hoeveel mg mierenzuur er in 1 liter van de oplossing zit.

Kennen en kunnen

• Je weet nu wat een zuur/base reactie is
• Je weet nu wat een titratie is
• Je kunt rekenen met een titratie

Huiswerk

Bekijk de filmpjes die hierna staan

Probeer de vragen zelf ook te maken.