5e examentraining 3F Feit, mening, argument (drogredenen)

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Centraal examen Lezen & Luisteren 

Wat gaan we vandaag doen?

Huiswerk

Wat gaan we vandaag doen?

Herhalen

• 1.1 Tekstdoel 
• 1.2 Hoofdgedachte/onderwerpen 
• 1.3 Betrouwbaarheid van een tekst.

Nieuwe theorie: 1.5 feit, mening, argument

Hoe zat het ook al weer?

Tekstdoel?

1. Informeren
2. Overtuigen/Betogen
3. Instrueren
4. Overhalen/Activeren

Wat is:
1. Het onderwerp van dit filmpje?
2. De hoofdgedachte van dit filmpje?

Elke tekst heeft een onderwerp en een hoofdgedachte

Hoe herken je het onderwerp? 

• Het onderwerp geeft in één woord aan waar een tekst over gaat.
• Je kunt het onderwerp vaak al uit de titel halen.

Hoe herken je de hoofdgedachte?

• De hoofdgedachte geeft in één  zin aan waar de tekst over gaat.
• Je kunt het meestal in de inleiding terugvinden.

Soorten vragen: Hoofd- en bijzaken

Hoe onderscheid je de hoofdzaken in een tekst?

Hoofdzaken in een tekst hebben een vaste plek:

• De titel geeft het onderwerp weer.
• De eerste zin van de inleiding is vaak de hoofdgedachte.

Hoofdzaken in een alinea hebben een vaste plek:

• Begint meestal met de kernzin (de hoofdgedachte van een alinea)
• Daarna komt veelal een opsomming van feiten, meningen, voorbeelden en/of argumenten.
• De alinea sluit veelal af samen te vatten wat er allemaal opgesomd is.

Noem een hoofdzaak uit dit nieuwsitem.

Bijzaken

Naast hoofdzaken bevat een tekst ook vaak bijzaken. Een tekst bereikt zijn doel niet zonder de hoofdzaken, maar kan zijn doel wel bereiken zonder de bijzaken. 

Voorbeelden en extra uitleg zijn bijzaken. Ze maken de tekst helderder of leuker. Bijzaken kun je weglaten.

Wat is een bijzaak uit dit nieuwsitem?

Wat valt hierover te zeggen als het gaat over betrouwbaarheid van een tekst?

mening/

Wat zijn drogredenen?

Soms probeert iemand je te overtuigen met een argument waarvan je voelt dat er iets niet mee klopt. Dan kan er sprake zijn van een drogreden. 

Drogredenen worden ook wel foute argumentaties genoemd. 

Er is sprake van een drogreden bij een onjuist gebruik van een argument of een overtreding van een discussieregel.

8 soorten drogredenen

1. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie

2. de verkeerde vergelijking

3. overhaaste generalisatie

4. cirkelredenering

5. de persoonlijke aanval

6. ontduiken van de bewijslast

7.  bespelen van het publiek

8. onjuist beroep op autoriteit

1. Onjuiste oorzaak-gevolgrelatie

Er wordt tussen twee zaken een oorzaak-gevolgrelatie gelegd, terwijl die er niet is.

Gezien de snelheid van de zeespiegelstijging is het duidelijk dat we over 100 jaar niet meer in de Randstad kunnen wonen zonder natte voeten te krijgen.

2. De verkeerde vergelijking

Je vergelijkt onterecht twee zaken met elkaar (appels met peren vergelijken).

Volgens de NS hoeft in de sprinter geen wc te zitten. In een tram zit toch ook geen wc.

3. Overhaaste generalisatie

Op grond van een enkel voorval wordt er een conclusie getrokken die voor alle gevallen geldt.

Mijn opa dronk elke dag een paar glazen jenever en is 98 jaar geworden, alcohol drinken is dus helemaal niet ongezond.

4. Cirkelredenering

Bij een cirkelredenering herhaal je je standpunt, alleen anders geformuleerd.

Ik ben de baas, omdat ik het hier voor het zeggen heb.

Ik vind haar niet aardig, want ik mag haar niet.

5. De persoonlijke aanval

Je valt de persoon aan en niet zijn argument(en).

Wat weet jij van nu gezondheid, jij weegt zelf 105 kilo!

Sinds wanneer heb jij verstand van het stikstofbeleid?

Jij hebt geen recht van spreken, want jij hebt je diploma nog niet behaald!

6. Ontduiken van de bewijslast

Je keert de bewijslast om en laat de tegenpartij het tegendeel bewijzen. Voorbeeld: Jij bent tegen vaccineren, maar je geeft geen argument daarvoor. Je reageert met:

Dat hoef ik niet te bewijzen, dat ís gewoon zo! Of je zegt: 

Noem jij nou eens 3 goede redenen waarom vaccineren WEL belangrijk is?

7. Het bespelen van het publiek

Je beweert zaken waartegen iemand moeilijk kan ingaan.

Je bent toch niet goed bij je hoofd als je daar wilt wonen.

Iedereen  weldenkend mens weet dat het ongezond is om rood vlees te eten.

8. Onjuist beroep op autoriteit

Je beroept je op een bekend persoon, maar die persoon hoeft van het onderwerp helemaal niets af te weten of hij heeft belang bij de zaak.

Condooms verergeren de verspreiding van aids, want dat zegt de paus. (de paus heeft er belang bij dat condooms niet gebruikt worden, want hij is tegen voorbehoedsmiddelen)

Even oefenen....

Herken jij de drogreden?

Wij hebben dit voorjaar in een hotel in Berlijn gelogeerd. Het was er super schoon: zie je wel dat Duitsers zeer net en hygiënisch zijn!

1. persoonlijke aanval
2. overhaaste generalisatie
3. verkeerde vergelijking
4. beroep op autoriteit

Ik vind dat we strengere grenscontroles moeten krijgen. Andere landen doen dat toch ook!

1. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. verschuiving bewijslast
3. verkeerde vergelijking
4. cirkelredenering

Sinds ze iPads op school gebruiken, zijn de resultaten voor de rekentoets achteruit gegaan.

1. cirkelredenering
2. overhaaste generalisatie
3. persoonlijke aanval
4. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie

Ik vind haar erg aardig, omdat ik haar sympathiek vind.

1. bespelen van publiek
2. beroep op autoriteit
3. cirkelredenering
4. verschuiving bewijslast

Het is belachelijk dat jullie drie boeken van voor 1880 moeten lezen. Dat vindt Frank de Boer immers ook.

1. beroep op autoriteit
2. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
3. overhaaste generalisatie
4. persoonlijke aanval

Iedereen met verstand van voetballen weet toch dat je met die opstelling de wedstrijd gaat verliezen?

1. verschuiving bewijslast
2. cirkelredenering
3. persoonlijke aanval
4. bespelen van publiek

Wat te doen?

Deze week: Maken 1.5 Feit, mening en argument (verkort)

Vorige les: Maken 1.4 Opbouw en indeling (verkort)

KLAAR? Examensprint.