Hoofdzin en bijzin

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Nederlands Grammatica zinsdelen

Hoofdzin en bijzin

Samengestelde / enkelvoudige zinnen 

Grammatica zinsdelen

Leerdoel: Je kunt aangeven of een samengestelde zin bestaat uit een hoofdzin en een bijzin óf uit twee hoofdzinnen.

Persoonsvorm

De kat wil graag voer hebben. 

Persoonsvorm? 

Maak een vraagzin -> Wil de kat graag voer hebben? 

Zet de zin in een andere tijd -> De kat wilde graag voer hebben.

Enkelvoudige zin 

Samengestelde zin 

De allerleukste school van Nederland, het JFC, heeft pas een heel leuk schoolfeest gehad. 

Omdat Jenny voetbal erg leuk vindt, gaat zij vanavond een wedstrijd kijken.

Ik noteer de datum van jouw verjaardag in mijn agenda. 

Enkelvoudige zin:

1 persoonsvorm

-Hij is heel blij. 

-De allerleukste school van Nederland, het JFC, heeft pas een heel leuk schoolfeest gehad. 

Samengestelde zin :

Meerdere persoonsvormen

-Hij fietst naar school en is heel blij. 

-De hockeywedstrijd is heel spannend, daarom zit ik op het puntje van mijn stoel.

hoofdzin/bijzin

Toen Joseph wegrende, gingen de andere jongens hem achterna.

Persoonsvorm? 

Onderwerp? 

hoofdzin/bijzin

Toen Joseph wegrende, gingen de andere jongens hem achterna.

Persoonsvorm

Persoonsvorm

Onderwerp

Onderwerp

Hoofdzin of bijzin?

(bijna) nooit andere

Wat is een kenmerk van een bijzin?

o = onderwerp

pv = persoonsvorm

1. de pv staat voorin de zin
2. tussen o & pv kunnen andere onderdelen staa
3. er zitten meerdere pv's in de bijzin
4. o en pv staan naast elkaar

Ik bedoel hier natuurlijk 'staan', maar anders valt het antwoord weg!

Persoonsvorm

Persoonsvorm

Onderwerp

Onderwerp

Toen Joseph wegrende, 

gingen de andere jongens   hem achterna.

Persoonsvorm

Persoonsvorm

Onderwerp

Onderwerp

Toen Joseph wegrende, 

gingen de andere jongens   hem achterna.

Persoonsvorm

Onderwerp

Toen Joseph wegrende, 

Toen Joseph wegrende,

Toen Joseph hard wegrende,

Toen Joseph bibberend wegrende,

Toen Joseph wegrende, 

-gingen de andere jongens 

hem achterna.

-gingen niet de andere jongens 

hem achterna. 

-gingen snel de andere jongens hem achterna.

gingen de andere jongens   hem achterna.

bijzin

hoofdzin

Persoonsvorm

Persoonsvorm

Onderwerp

Onderwerp

Toen Joseph wegrende, 

gingen de andere jongens   hem achterna.

bijzin + hoofdzin 

hoofdzin + hoofdzin 

hoofdzin + bijzin

hoofdzin + hoofdzin + bijzin

hoofdzin + bijzin + bijzin

Evelien werkt bij de bakker, want zij bakt graag koekjes. 

Evelien werkt bij de bakker, want zij bakt graag koekjes, omdat zij die zo lekker vindt. 

Als je vanavond langskomt, zal ik je het allerlaatste nieuwtje vertellen. 

Ik kom vanavond langs en ik vertel jou dan het laatste nieuwtje. 

Toen opa rookte, vond ik dat vies.

Voegwoorden

Onderschikkend voornaamwoord:

als, daardoor, hoewel, indien, nadat, omdat, terwijl, toen, wanneer, zodat, zodra.

Hoofdzin+Bijzin

Bijzin+Hoofdzin

Nevenschikkend voornaamwoord: 

en, maar, of, dan (wel), dus en want.

Hoofdzin+Hoofdzin

Hoofdzin+Bijzin+Bijzin

Zelfstandige verwerking

Maak van grammatica HF2 opdracht 2, 3  en 4.

Ik kan aangeven of een samengestelde zin bestaat uit een hoofdzin en een bijzin óf uit twee hoofdzinnen.

😒🙁😐🙂😃

Let op: 

Een samengestelde zin is een zin die eigenlijk uit twee zinnen bestaat. Behandel de met zinsontleding deze zin dan ook als twee aparte zinnen. 

Jeroen werd kampioen en fietste daarna snel naar huis. 

> HIJ IS IETS <                                 > HIJ DOET IETS <