H/V 3 par. 7 Vulkaanuitbarstingen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Systeem aarde - Natuurkrachten

Par. 2.7

Vulkaanuitbarstingen

Leerdoelen

• Je kent het verschil tussen explosief en effusief vulkanisme
• Je kent de gevolgen van vulkaanuitbarstingen
• Je weet welke factoren de gevolgen van een vulkaanuitbarsting beïnvloeden

Wat weet je van vulkanisme?

Effusief of explosief

Twee hoofdsoorten

V. Kobus - 2022

Schildvulkanen

- Bij divergente breuken

- Geen drukopbouw

- vloeibare lava (viscositeit -)

- Rustige uitstroom

- Flauwe helling

Stratovulkanen

- Bij convergente breuken

- Veel drukopbouw

- Taaie lava ( viscositeit +)

- Explosieve uitbarsting

- Steile helling

- gloedwolk 

Uitbarsting

Naast explosie en lava ook kans op...

Lahar

modderstroom door eruptie

Vooral op plekken met ijs (gletsjers)

Na de uitbarsting

Stratovulkaan > Caldera

 

• Zeer heftige explosie > hele top vulkaan wordt weggeslagen of magmakamer stort in > caldera
• In de caldera kan na een tijdje een babyvulkaan (ook weer een stratovulkaan) ontstaan

Na de uitbarsting

Caldera: krater die is ontstaan doordat bij een eruptie zo veel materiaal uit de magmakamer is gestoten dat de vulkaan- kegel instort

Hard geworden lava (stollingsgesteente) op de flanken van de vulkaan

- vloeibaar lava ->hard gesteente (basalt)

- taai lava -> licht gesteente (puimsteen)

Ontstaan van een caldera

Caldera

- Eruptie (uitbarsting)

-lege magmakamer

-instorten krater

- er kan een kratermeer ontstaan 

- Er kan een nieuwe vulkaan op de caldera ontstaan (bijv. Vesuvius)

effusief

effusief

explosief

explosief

Explosiviteit ontstaat doordat de magma

- taai / stroperig is

- er gasbellen in het magma zitten

rustig

Veel kracht en pyroclastica

Type eruptie 4 soorten vulkanen

Schildvulkaan: Basalt

Stratovulkaan: Puimsteen

Paaseiland

Vulkanisme bij divergentie

Schildvulkaan

- Mid-oceanische rug

- Effusief (=rustig) vulkanisme

5 vragen

Log in op Lessonup.app

en voer de code in

gebruik je voornaam 

Koppel de woorden aan de juiste breuklijn. 

Transform

Divergent 

Convergent

Rustig vulkanisme

Explosief vulkanisme

Waar vindt het meeste vulkanisme plaats?

1. Midden op de plaat
2. langs de plaatgrenzen
3. vulkanisme kan overal voorkomen
4. Bij een mid-oceanische rug

Vulkanisme = alle verschijnselen die te maken hebben met de nabijheid aan het aardoppervlak van heet vloeibaar gesteente.
Is een geiser dan een vorm van vulkanisme?

1. Ja
2. Nee

Grote vulkaanuitbarstingen zorgen voor een lichte daling van de temperatuur op aarde. Dat komt door...?

1. Het afkoelen van de uitgestroomde lava.
2. Er zit minder magma in de aardkorst.
3. Bij een uitbarsting komt as en stof vrij die het zonlicht tegen houden.
4. Er zijn minder zonnevlammen.

Stratovulkaan

Schildvulkaan

Explosief vulkanisme

Steile wanden

Komt voor rond de Grote Oceaan

Divergente plaatgrens

Effusief vulkanisme

Komt voor in Oost-Afrika, IJsland en Hawaii

Vloeibaar magma

Taai magma

Hotspot vulkanisme

Waarom vindt actief vulkanisme pas plaats op enkele kilometers achter de subductiezone?

Stratovulkaan / Kegelvulkaan

• Ontstaat bij subductie
  
• Kraterpijp raakt verstopt
• Lavastroom en pyroclastisch materiaal (as, stukken kraterwand, stukken lava door de lucht), soms ook modderstroom (=lahar)

Vulkanisme bij convergentie