Paragraaf 5.2 - Gemiddelde snelheid

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

5.2 Gemiddelde snelheid

Bewegingen vastleggen

Vaak wordt een beweging vastgelegd met een stroboscopische foto. Dit is een foto die gemaakt is over een lange periode waarbij een lamp (een stroboscoop) om de zoveel tijd een flits maakte.

Bij een stroboscopische foto zijn een paar dingen belangrijk:

- De camera moet stil staan

- Het moet donker zijn

- De flits frequentie van de stroboscoop moet bekend zijn

- Er moet een schaal op de foto te zien zijn 

Uit een stroboscopische foto kun je een tabel maken met de afstand van het voorwerp tegen de tijd. Hiervan kun je dan een Afstand,tijd-grafiek maken; tijd op de x-as, afstand op de y-as.

Leerdoelen van paragraaf 5.2

1. Je kunt de formule voor gemiddelde snelheid toepassen.

2. Je kunt een gemiddelde snelheid in m/s omrekenen naar km/h.

3. Je kunt de formule van gemiddelde snelheid omwerken zodat je er de afgelegde afstand of de benodigde tijd mee kunt berekenen.

Grootheden en eenheden

In de natuurkunde en scheikunde hebben we het vaak over grootheden en eenheden. Hieronder staat een lijstje van wat me met een grootheid en met een eenheid bedoelen:

Met welke eenheid kun je afstand aanduiden? (meer antwoorden zijn goed)

1. Kilometer
2. Lengte
3. Afstand
4. Meter

Met welke eenheid kun je tijd aanduiden? (meerdere antwoorden zijn goed)

1. Seconden
2. Uren
3. Minuten
4. Klok

De formule voor gemiddelde snelheid

In deze les gebruiken we voor afstand de eenheden meter en kilometer, voor tijd gebruiken we de eenheden seconden en uren

Een rekenvoorbeeld

Een atlete loopt 100 meter in 10,8 seconden, bereken haar gemiddelde snelheid

Een rekenvoorbeeld

Een atlete loopt 100 meter in 10,8 seconden, bereken haar gemiddelde snelheid.

Gegeven

Een rekenvoorbeeld

Een atlete loopt 100 meter in 10,8 seconden, bereken haar gemiddelde snelheid.

Gegeven

Gevraagd

Een rekenvoorbeeld

Een atlete loopt 100 meter in 10,8 seconden, bereken haar gemiddelde snelheid.

Gegeven                                                                                   / mag je lezen als 'per'

Gevraagd

Uitwerking:                                                                            

 = 100 meter/10,8  seconden = 9,3 meter/seconden

Wat is de afkorting van
1: meter
2: seconden

1. 1: met 2: s
2. 1: m 2: s
3. 1: m 2: sec
4. 1: met 2: sec

Een rekenvoorbeeld

Een atlete loopt 100 meter in 10,8 seconden, bereken haar gemiddelde snelheid.

Gegeven

Gevraagd

Uitwerking:                                                                            

 = 100 meter/10,8  seconden = 9,3 meter/seconden = 9,3 m/s

Een atleet loopt 500 meter in 50 seconden, bereken zijn gemiddelde snelheid

1. 10 m/s
2. 0,1 m/s
3. 2500 m/s
4. 25 m/s

Van m/s naar km/h

Waarschijnlijk zegt de snelheid in meters per seconden je niet zo veel. Om snelheid uit te drukken gebruiken we vaak kilometers per uur. 

Van m/s naar km/h doe je dus door 

1. x 3600

2. /1000

(Of in één keer: x3,6)

Hoeveel seconden zitten er in een uur?

1. 60
2. 1000
3. 360
4. 3600

Hoeveel meter past in een kilometer

1. 10
2. 100
3. 1000
4. 10000

Johan fietst met een snelheid van 5,5 m/s, hoeveel km/h is dat?

1. 5,5 x 3600 / 1000= 19,8
2. 5,5
3. 5,5 x 1000 / 3600 = 1,53
4. 55

Van gemiddelde snelheid terug naar afstand

Als je de gemiddelde snelheid en de tijd weet, kun je de afstand uitrekenen. 

s is afstand

t is tijd

v is snelheid 

Denk zelf eerst eens na over de volgende vraag:

Ik fiets met 15 km/h naar school, daar doe ik een uur over. Hoeveel km moet ik fietsen?

1. 5 km
2. 15 km
3. 30 km
4. 1,5 km

Afstand berekenen

Het gedeeld door streepje in km/h mag je lezen als het woordje 'per'.

Als ik 15 km/h fiets, fiets ik dus 15 kilometer per uur

Dan reken ik dus uit: snelheid x tijd = 15 km/h x 1 h = 15 km

De formule voor afstand is 

Tom rijdt een flinke afstand op zijn racefiets. Na drieënhalf uur fietsen kijkt hij op zijn fietscomputer. Hij ziet dat zijn gemiddelde snelheid 28 km/h is.
Welke afstand heeft Tom in drieënhalf uur afgelegd?

1. 28 / 3,5 = 8 km
2. 28 / 3,5 x 3,6 = 28,8 km
3. 28 x 3,5 = 98 km
4. 28 x 3,5 x 3,6 = 352,8 km

0

Aan de slag

Wat: lees § 5.2 en maak de online opdrachten 

Hoe: In stilte, muziek mag in! 

Hulp: Geen 

Huiswerk: opgave 1 tm 11 van paragraaf 5.2 

Klaar?: ga bezig met een ander vak!