3h BME - les 3 woordsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom bij Nederlands

Programma

1. Wat weet je nog van de vorige keer (5 minuten)

2. Werkwoorden: zww, hww, kww (10 minuten)

3. Betrekkelijk voornaamwoord + onbepaald voornaamwoord (5 minuten)

4. Telwoorden (5 minuten)

5. Quiz met alles wat we tot nu toe hebben geleerd (15 minuten)

6. Uitrijkaart invullen (5 minuten)

Wat weet je nog van de vorige keer?

Doelen!

Aan het einde van de les weet je wat het zww, hww, kww is en kun je deze herkennen in een zin.

Aan het einde van de les weet je wat betrekkelijke voornaamwoorden, onbepaalde voornaamwoorden en telwoorden zijn en kun je deze herkennen in een zin.

koppelwerkwoorden

zelfstandige werkwoorden

hulpwerkwoorden

Koppelwerkwoorden

Een naamwoordelijk deel is altijd gekoppeld aan het OW door een koppelwerkwoord.

ZWABBELS + HDV

Voorbeelden

Marco is afwezig.                              is = koppelwerkwoord

Marco is afwezig geweest.           is = hulpwerkwoord

Marco is weer op school.               is = zelfstandig werkwoord

LET OP: als 'zijn' een plaats aangeeft is het géén kww maar zww

Betrekkelijk voornaamwoord

De belangrijkste betrekkelijke voornaamwoorden zijn:

• die
• dat

Andere betrekkelijke voornaamwoorden zijn:

• wie
• wat
• hetgeen
• welk(e)

Betrekkelijk voornaamwoord

De brief die ik moest schrijven.

De tas die ik heb gekregen.

Het schrift dat ik van juf heb gekregen.

Verwijst altijd naar iets dat ervoor staat!

Onbepaald voornaamwoord

Onbepaalde voornaamwoorden zijn o.a.: iets, niets, iemand, niemand, alles, men, wat elk, ieder(een).

verwijst naar iets vaags (personen of dingen)

Voorbeelden:

niemand praat met Piet

men zegt dat altijd

ik heb wel iets gehoord

Heeft niemand iets van Julia gehoord?

Niemand is een..

1. aanwijzend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. onbepaald voornaamwoord
4. vragend voornaamwoord

Het meisje dat hij leuk vindt.

Dat is een..

1. Bezittelijk voornaamwoord
2. Aanwijzend voornaamwoord
3. Betrekkelijk voornaamwoord
4. Persoonlijk voornaamwoord

Telwoord

Er zijn verschillende soorten telwoorden.

Hoofdtelwoorden geven een hoeveelheid aan.

Rangtelwoorden geven een plaats in een rangorde aan.

Hoofdtelwoorden

Bepaalde hoofdtelwoorden = precies

• Bijvoorbeeld: één, twee, driehonderd, miljoen, een vierde, vijf achtste (ook breuken!).

Onbepaalde hoofdtelwoorden = niet precies

• Bijvoorbeeld: alle, weinig, wat, veel, sommige, enkele, verscheidene.
  

Rangtelwoorden

Bepaalde rangtelwoorden = precies

• Bijvoorbeeld: eerste, tweede, honderdste, duizendste.
  

Onbepaalde rangtelwoorden = niet precies

• Bijvoorbeeld: middelste, laatste, zoveelste, hoeveelste.

Wat is een voornaamwoord?

1. Een woord dat verwijst naar dingen.
2. Een woord dat verwijst naar personen, dieren of dingen.
3. Eerste persoon, tweede persoon, derde persoon etc.
4. Hetzelfde als rangtelwoorden

Een bezittelijk voornaamwoord ...

1. zegt iets over een werkwoord
2. geeft aan wie iets doet
3. geeft aan hoe iemand zich voelt
4. geeft aan van wie iets is

'WAT' kan een vragend voornaamwoord zijn en een onbepaald voornaamwoord.

1. Waar
2. Niet waar

Wat is geen
vragend voornaamwoord?

1. wie
2. wat
3. welke
4. hoe

Welk telwoord is:

Honderdste

1. hoofdtelwoord
2. rangtelwoord

Welk woord is een bijvoeglijk naamwoord?
'Judith trok een vragend gezicht.'

1. vragend
2. trok
3. gezicht
4. Judith

Elkaar is altijd een wederkerend voornaamwoord.

1. juist
2. onjuist

1. persoonlijk vnw
2. bezittelijk vnw
3. wederkerend vnw
4. wederkerig vnw

1. persoonlijk vnw
2. bezittelijk vnw
3. wederkerend vnw
4. wederkerig vnw

1. aanwijzend vnw
2. vragend vnw
3. onbepaald vnw

Wat is géén vragend voornaamwoord?

1. Wie
2. Hoe
3. Wat
4. Welke

Het 6e lesuur zijn wij vrij.

6e is een..

1. onbepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald rangtelwoord
3. bepaald hoofdtelwoord
4. bepaald rangtelwoord

Zij heeft erg weinig gegeten.

weinig is een..

1. onbepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald rangtelwoord
3. bepaald hoofdtelwoord
4. bepaald rangtelwoord

Woordsoorten zijn lastig.
woordsoorten = ?

1. zelfstandig naamwoord
2. hulpwerkwoord
3. bijvoeglijk voornaamwoord
4. lidwoord

Kies de juiste woordsoort.

Gisteravond heb ik een film gekeken.

1. Zelfstandig werkwoord (zww)
2. Hulpwerkwoord (hww)

Hij heeft de film niet willen kijken.

De hulpwerkwoorden zijn:

1. willen, kijken
2. heeft, kijken
3. heeft, willen

Er zijn 3 lidwoorden: de, het en een

1. waar
2. niet waar

Kinderen willen niet graag meer buitenspelen

1. willen= hulpwerkwoord buitenspelen=zelfstandig werkwoord
2. willen=hulpwerkwoord buitenspelen=koppelwerkwoord

Ik wil dansen!

1. dansen = zelfstandig werkwoord wil= hulpwerkwoord
2. dansen = koppelwerkwoord wil=hulpwerkwoord
3. dansen=zelfstandig werkwoord wil=koppelwerkwoord

Onze dokter was toen weer drie kilo aangekomen.

1. was = hulpwerkwoord aangekomen = zelfstandig werkwoord
2. was = hulpwerkwoord aangekomen = zelfstandig werkwoord
3. was = hulpwerkwoord aangekomen = hulpwerkwoord
4. was=koppelwerkwoord aangekomen=zelfstandig werkwoord

Doelen behaald?

Aan het einde van de les weet je wat het zww, hww, kww is en kun je deze herkennen in een zin.

Aan het einde van de les weet je wat betrekkelijke voornaamwoorden, onbepaalde voornaamwoorden en telwoorden zijn en kun je deze herkennen in een zin.

Vul de uitrijkaart in, heb jij de lesdoelen behaald?

Volgende les

Laatste woordsoorten: voegwoorden + bijwoorden

het grote woordsoortenspel

oefeningen uit het boek

LEESBOEK MEE!