lijdend bedrijvend grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

BEDRIJVENDE EN LIJDENDE VORM 3.4

VWO 2

Jara /laat/ de hond /uit.

Wat is het onderwerp? Jara

Jara doet iets-> ze laat de hond uit

Als het ONDERWERP de handeling verricht van het WG noem je de zin BEDRIJVEND of ACTIEF.

De hond/ wordt/ door Jara/ uitgelaten.

Het onderwerp ondergaat de handeling (het uitlaten).

Als het ONDERWERP de handeling ondergaat, noemen we de zin LIJDEND of PASSIEF.

Omzetten bedrijvend ->lijdend

• Het lijdend voorwerp wordt onderwerp.
• Het onderwerp wordt een bijwoordelijke bepaling die begint met door.
• In het gezegde komt een vorm van het hulpwerkwoord worden te staan.
  

Let op!

Als een bedrijvende zin in de onvoltooide tijd staat, moet je in de lijdende zin het hulpwerkwoord worden gebruiken.

Als je een bedrijvende zin in de voltooide tijd omzet in een lijdende zin, moet je het hulpwerkwoord zijn gebruiken.

De tijd  van de zin moet hetzelfde blijven!

onvoltooid --> worden

De man koopt de computer. (o.t.t.)

De computer wordt door de man gekocht. (o.t.t.)

De man kocht de computer. (o.v.t.)

De computer werd door de man gekocht. (o.v.t.)

voltooid -> zijn

De man heeft de computer gekocht. (v.t.t.)

De computer is door de man gekocht. (v.t.t.)

De man had de computer gekocht. (v.v.t.)

De computer was door de man gekocht. (v.t.t.)

Toekomende tijd

De man zal de computer kopen. (o.t.t.t.)
De computer zal door de man gekocht worden. (o.t.t.t.)

De man zou de computer gekocht hebben. (v.v.t.t.)
De computer zou door de man gekocht zijn. (v.v.t.t.)

Omzetten lijdend->bedrijvend

• De doorbepaling wordt het onderwerp.
• Het onderwerp wordt LV.
• Haal uit het gezegde de vorm van 'worden' weg (= onvoltooide tijd) of verander het hulpwerkwoord zijn in de goede vorm van 'hebben' (=voltooide tijd).

Inna ontvangt een prijs.

1. lijdend
2. bedrijvend

Zet de zin om van bedrijvend <->lijdend

Inna ontvangt een prijs.

Is de opdracht nu goed nagekeken door de juf?

1. Bedrijvend
2. Lijdend

Zet de zin om van bedrijvend <->lijdend

Is de opdracht nu goed nagekeken door de juf?

Het jurkje werd door Simone gekocht.

1. Bedrijvend
2. Lijdend

Zet de zin om van bedrijvend <->lijdend

Het jurkje werd door Simone gekocht.

De man had een scheerapparaat gekocht.

1. Bedrijvend
2. Lijdend

Zet de zin om van bedrijvend <->lijdend

De man had een scheerapparaat gekocht.

Het dressuur werd door Inna goed uitgevoerd.

1. lijdend
2. bedrijvend

Zet de zin om van bedrijvend <->lijdend

Het dressuur werd door Inna goed uitgevoerd.

Mijn moeder prijst mijn oom uitbundig.

1. lijdend
2. bedrijvend

Zet de zin om van bedrijvend <->lijdend

Mijn moeder prijst mijn oom uitbundig.

Het dienstmeisje verschoonde de lakens.

1. Bedrijvend
2. Lijdend

Zet de zin om van bedrijvend <->lijdend

Het dienstmeisje verschoonde de lakens.

Volgens mij word ik niet serieus genomen door die docent.

1. Bedrijvend
2. Lijdend

Zet de zin om van bedrijvend <->lijdend

Volgens mij word ik niet serieus genomen door die docent.

Zet de zin van bedrijvend <-> lijdend
Door Piet was de taart versierd.

Snap je hoe je de tijd van een zin kan bepalen?

1. ja
2. nee

Snap je hoe je een zin van bedrijvend naar lijdend kunt omzetten?

1. ja
2. nee