ABC van de stijlfiguren

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Stijlfiguren!

alliteratie

ALLITERATIE

Medeklinkers die hetzelfde zijn 

WILLIE WORTEL

HEERLIJK HELDER HEINEKEN

www.cambiumned.nl

met man en .... vergaan

door dik en ... steunen

als puntje bij .... komt

zonder blikken of ....

van top tot ...

Bedenk nu zelf een leuke alliteratie.

assonantie  

De oude gouden auto. 

Ander voorbeeld

 

De wijze, kleine, geinige meid

welk stijlfiguur herken je?
De tuin ruikt kruidig.

1. Alliteratie
2. Assonantie

"Zondag zeker zwaar zeilen"

Dit is:

1. Assonantie
2. Alliteratie

Schrijf een assonantie met 'aa'

Schrijf een assonantie met 'ee'

Schrijf een assonantie met 'uu'

Antithese

Antithese is het moeilijke woord voor tegenstelling:

In Noorwegen is het 's winters ijskoud, maar in Zuid-Spanje blijft het lekker warm.

Een antithese is: ...

1. Twee tegengestelde begrippen dicht bij elkaar geplaatst
2. De ontkenning van een begrip waardoor het tegendeel versterkt

Climax + anticlimax

Een reeks woorden die in betekenis steeds sterker worden.

      Hij werd kwaad, woedend, nee, witheet toen hij dat zag.

Anticlimax = het tegengestelde van een climax

Hij dacht een auto te hebben gewonnen, maar het was zelfs geen fiets. Zijn prijs was een zakradiootje.

Opsomming: climax

Een climax bouwt op naar een hoogtepunt:

groot, groter, grootst

rijk, rijker, rijkst

3, 2, 1,... kaBOOOM!

Opsomming: anticlimax

Een anticlimax bouwt op naar een hoogtepunt, maar heeft een teleurstellende afloop.

Groot, groter, nog groter, klein

3, 2, 1,... plof

Enumeratio

Een enumeratio is een lange opsomming.

Voorbeeld:

 In de verte zag ik heuvels, bomen, bloemen, geiten en koeien.

Maak een zin met een enumeratio.

Ellips = weglating

(De groene en blauwe auto's)

repetitio = herhaling

voorbeeld:

Drommels, drommels

en nog eens drommels!

Repetitio

Bij een repetitio draait het om herhaling.  

Voorbeelden: 

 Je hebt mensen en mensen. Pipo en de p-p-pareldieven. Uur na uur na uur zagen we hetzelfde. Ik ben het zat, zat, zat. Drommels, drommels en nog eens drommels.

Hyperbool en understatement

Stijlfiguren

Hyperbool

Als je overdrijft, gebruik je een hyperbool.

Voorbeeld:  Hij barst van het geld. 

Je bedoelt: Hij is rijk.

Understatement

Als je iets afzwakt, gebruik je een understatement. Je zegt dat iets minder mooi, groot of belangrijk is dan in werkelijkheid.

Voorbeeld: Zij heeft wel een paar centen.

Je bedoelt: ze is rijk.

understatement = afzwakking

Understatement

Litotes

Een bijzondere vorm van een understatement is de litotes. Daarmee ontken je het tegenovergestelde.

Voorbeeld:  Ze zijn niet arm.

Je bedoelt: Ze zijn rijk.

Dat is niet onwaarschijnlijk.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement
4. litotes