Retorische middelen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Retorische middelen

Wat zijn retorische middelen?

Retorica (Oudgrieks) is letterlijk 'redenaarskunst' of 'welsprekendheid'.  

Kunst van het spreken in het openbaar. 

Retorische middelen gebruik je om aantrekkelijk te kunnen spreken en schrijven.

 

Paradox

Een paradox is een schijnbare tegenstelling.

Weinig alcohol kan te veel zijn.

Hoe gespecialiseerder iemand is, des te minder kan hij.

Antithese (tegenstelling)

Bij antithese worden tegengestelde dingen gecombineerd zodat ze meer opvallen.

Ik heb voor goed geld slechte spullen gekocht.

In het stille dal knettert het overal.

‘s Lands grootste kruidenier gaat op de kleintjes letten.

Repetitio

Hierbij wordt er gebruikgemaakt van een herhaling van woorden om datgene wat je zegt te onderstrepen.

Voorbeelden:

Uur na uur bleef het stil.

Drommels, drommels en nog eens drommels. 

Enumeratio

Dit is een (lange) opsomming.

Voorbeelden:

Rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan.

Plastic, blikjes, peuken, papier en lege zakjes gooien ze zomaar in de berm.

Opsomming in drieën (drieslag)

De naam zegt het al: er worden drie dingen opgesomd. 

Voorbeelden:

Te land, ter zee en in de lucht.

De soldaten vochten voor God, vaderland en Oranje.

Een repetitio is een

1. schijnbare tegenspraak
2. herhaling
3. opsomming in drieën
4. opsomming die naar een hoogtepunt voert

Een climax is een

1. herhaling
2. opsomming in drieën
3. lange opsomming
4. opsomming die naar een hoogtepunt voert

Een enumeratio is een

1. (lange) opsomming
2. herhaling
3. schijnbare tegenspraak
4. opsomming in drieën

Wat is een opsomming in drieën?

1. fout, fout, fout
2. Eerst wandelde hij, toen ging hij over in een draf en uiteindelijk begon hij te sprinten.
3. Spreken is zilver, zwijgen is goud.
4. rust, reinheid, regelmaat

Je hebt mensen en mensen.

Dit is een:

1. climax
2. drieslag
3. repititio
4. enumeratio

Zij begon op het vmbo, ging naar havo, toen naar het hbo en zit nu op de universiteit.

1. Repititio
2. Opsomming in drieën
3. Enumeratio
4. Climax

Regenwouden, tropische stranden, exotische dieren en bijzondere steden hebben we gezien. Dit is een:

1. Repetitio
2. Enumeratio
3. Opsomming in drieën (drieslag)
4. Climax

Wat is het verschil tussen antithese en paradox?

1. Bij antithese moet je er extra over nadenken
2. Er is geen verschil
3. Het lijkt niet eens op elkaar!
4. Bij paradox moet je er extra over nadenken

Er is één constante in het leven: dat alles voortdurend verandert.

1. Paradox
2. Antithese

Aan het werk

Ga met je speech aan de slag (onderwerp, argumenten voor en tegen, verwoording, etc.).