3.3 lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

3.3 Lezen

Tekstdoelen

Hoofd -en bijzaken

Tekstverbanden

Samenvatten

Tekstdoelen 

• Een schrijver schrijft een tekst met een reden. 
  

       Deze reden noem je het tekstdoel.

• Er zijn verschillende tekstdoelen, bijvoorbeeld:
  

1. Informeren
   
2. Overtuigen
3. Activeren
   
4. Amuseren

Informatieve teksten 

Informatieve tekst

Een overtuigende tekst 

Kritisch lezen

Als je een tekst kritisch leest, probeer je te beoordelen of de informatie in de tekst klopt. Dat doe je zo:

• Je bekijkt de bron van de tekst: is die betrouwbaar?

• Je probeert te achterhalen of de auteur deskundig is.

• Je kijkt wat meningen en wat feiten zijn en gaat na of de feiten correct zijn.

• Je zoekt andere teksten over hetzelfde onderwerp en vergelijkt de informatie uit de teksten met elkaar.

Is deze tekst betrouwbaar?

Is deze tekst betrouwbaar?

Signaalwoorden

Signaalwoorden geven het verband aan tussen woorden, zinnen of alinea’s.

Oorzaak-gevolg

Het tekstverband oorzaak-gevolg is vaak te herkennen aan signaalwoorden zoals: doordat, hierdoor, met als gevolg.

1 De trein was vertraagd. Hierdoor kwam Evi te laat op school.

2 Het regende gisteren hard, met als gevolg dat de straat is ondergelopen.

Doel-middel

Het tekstverband doel-middel is vaak te herkennen aan signaalwoorden zoals: waarmee, door middel van, om te.

3 Dit is een app waarmee je foto’s kunt bewerken.

4 Hij gebruikt drie wekkers om op tijd wakker te worden.

Test je

Hier komen wat quizvragen over signaalwoorden.

Om nog op tijd op school te komen, ga ik toch maar fietsen in plaats van lopen.

1. Oorzaak-gevolg
2. Doel-middel

Ik heb geen trek meer, want ik heb net gegeten.

1. Oorzaak-gevolg
2. Doel-middel

Soms geeft de docent op vrijdag huiswerk voor maandag, waardoor mijn weekend verpest wordt.

1. Oorzaak-gevolg
2. Doel-middel

Volgens mij doet hij dat gewoon met de bedoeling ons te pesten.

1. Oorzaak-gevolg
2. Doel-middel

Opmaak tekst

Aan de opmaak van de tekst zie je vaak wat voor soort tekst het is: zakelijke brief, advertentie, column, etc.

Je kijkt naar afbeeldingen (tekeningen, foto's en grafieken) en opmaakelementen, zoals kaders, tabellen, witruimtes, cursief en vetgedrukte woorden. Dit geeft structuur.

Opmaak en tekstelementen

In teksten zijn opmaak (lay-out), beeld en tekstelementen belangrijk.

• helpt de schrijver om zijn doel te bereiken
• helpt de lezer om sneller de tekst te doorzien en begrijpen
• helpt de lezer om te begrijpen wat het doel is van de schrijver

Opmaak van een tekst

Opdrachten

3.3 Lezen (b-boek)

Maak opdracht 1 t/m 13