Les 2 Gezondheid en voeding

• Zorg en Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Spijsverteringsstelsel

Spijsvertering

mond

1

Keelholte

2

Slokdarm

3

Lever

4

Galblaas

5

Maag

6

12-vingerige darm

7

Dunne darm

8

Dikke darm

9

Blinde darm

10

Endeldarm

11

Doel spijsvertering

Voeding wordt in het spijsverteringsstelsel verteerd --> voeding wordt opgenomen in het bloed --> het bloed vervoert de voedingsstoffen naar alle delen van het lichaam.

Functie:

• Opnemen van voedsel (via de mond)
• Voedsel fijnmaken (kauwen)
• Voedsel vervoeren (door spierbewegingen)
• Voedsel afbreken en verteren (door verteringssappen)
• Voedingsstoffen voor de lichaamscellen afgeven aan het     bloed (via de dunne darmwand)
• Onverteerbare voedselbestanddelen afvoeren (via de anus)

Waar moeten wij naar kijken??

Waarom??

Mond

• Tanden en kiezen vermalen het voedsel
• Goed kauwen = speeksel toevoegen
  in speeksel zit amylase
• amylase splits koolhydraten

Enzymen

Een enzym is een stof die een chemische reactie (opbouw of afbraak) bevordert.

Amylase: enzym dat zetmeel afbreekt. Het komt voor in speeksel.

Pepsine: enzym dat eiwitten afbreekt. Het komt voor in de maag.

Lipase: enzym dat vetten (lipiden) afbreekt. Het komt voor in alvleeskliersap

Slokdarm

Functie slokdarm: voedsel naar de maag brengen. 

Peristaltiek zorgt voor het voedseltransport. 

slokdarm --> geen verterende functie

De maag

In de maag wordt het voedsel gemengd met maagsap en gekneed tot een voedselbrij.

De maag is een gespierde, elastische zak. De vorm kan van grootte veranderen.

Voedsel blijft ruim twee uur in de maag. 

Functie de maag

• Verder kneden en fijnmaken van voedsel dat via de slokdarm uit de mond komt;
  
  
• afbreken van  eiwitten (pepsine);
  
  
• doden van bacteriën.

Maagsap

Uit de maagwand komen sappen vrij, zij breken het voedsel verder af. 

Maagsap bestaat uit:

• Pepsine: enzym dat eiwitten verteert
  
• Zoutzuur: zuur van een ph van 1,5
  
• Intrinsiek factor: bindt B12
  
• water: oplosmiddel en verdunning
  
• slijm: bescherming tegen pepsine en zoutzuur

Twaalfvingerige darm

De dunne darm bestaat uit drie delen​

Het eerste deel van de dunne darm heet twaalfvingerige darm 

Twaalfvingerige darm

​

In de twaalfvingerige darm vindt het grootste deel van de vertering plaats, omdat hier de gal en het alvleeskliersap bij het voedsel komen. 

Deze sappen splitsen het voedsel in de kleinst mogelijke deeltjes (zoals aminozuren, vetzuren, glucose, fructose en galactose). Via de darmvlokken worden deze deeltjes opgenomen in de bloedvaten

Hoe lang denk jij dat de dunne darm is?

1. 2 meter
2. 4 meter
3. 7 meter
4. 10 meter

Dunne darm

+- 7 meter lang

De binnenwand bestaat uit een slijmvlieslaag. 

Hier vindt de resorptie plaats (opnemen van de verteerde eiwitten en koolhydraten in het bloed en opnemen van vetten in de lymfevaten). ​

Dikke darm

Dikke darm heeft plooien maar geen darmvlokken.

Peristaltiek ​

Functie: De dikke darm stuwt onverteerde resten voort en dikt de voedselbrij in. Uitscheiding via endeldarm​ ->opening kringspier -> anus

Lever

Krijgt bloed van de aorta en poortader​

Functies:

• Zorgt ervoor dat glucose in het bloed kan worden opgenomen.
• Van de aminozuren maakt de lever nieuwe eiwitten die nodig zijn voor opbouw en herstel van het lichaam.​
• Maakt gal. Dit is nodig om vet te verdelen in kleine bolletjes. De gal wordt afgevoerd via de galblaas naar de twaalfvingerige darm.​
• Een ontgiftende werking.

Alvleesklier

​De alvleesklier maakt alvleeskliersap met enzymen voor de vertering van vetten, koolhydraten en eiwitten.

Deze worden aan de twaalfvingerige darm afgegeven.

In de eilandjes van Langerhans de hormonen insuline en glucagon gemaakt (regulatie bloedsuikerspiegel) 

Welk enzym verteert de koolhydraten?

1. amylase
2. maltose
3. pepsine
4. lipase

Welk enzym verteert eiwitten?

1. Pepsine
2. Maltose
3. Lipase
4. Amylase

Welk enzym verteert de vetten?

1. Lipase
2. Pepsine
3. Amylase
4. Maltose

Zet de onderdelen van de spijsvertering in de goed volgorde.

mond

slokdarm

maag

12-vingerige darm

Dunne en dikke darm

anus

Volgende week o.a.: