workshop zenuwstelsel

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 1

Workshop

Zenuwstelsel

28-5-2021

leervragen

• vervolg op MS en Parkinson
• kennis verbreden
• Angelmansyndroom; Waarom loopt hij slecht? Hoe kan ik hem het best ondersteunen?
• Aan welke spieren zit het zenuwstelsel verbonden? En welke zijn belangrijk?
• ziektebeelden? Hoe werk het zenuwstelsel? wat doet het zenuwstelsel in je lichaam?
• Wat zijn de gevolgen als de prikkels niet meer goed doorkomen en hoe kan je daar het best mee omgaan?

een vraag heeft een vraagteken

welke leervraag heb jij?

Grote hersenen

Hersenstam

Kleine hersenen

Ruggenmerg

Bouw, ligging en functie van delen van het centraal zenuwstelsel. 

- grote hersenen: bewustzijn, zintuiglijke waarneming en bewuste beweging

- kleine hersenen: coördinatie van bewegingen

- hersenstam: verbinding tussen grote hersenen en ruggenmerg en een rol bij reflexen in hoofd- en halsgebied

- ruggenmerg: verbinding van organen met hersenen en een rol bij reflexen van romp en ledematen

HERSENEN

• GROTE HERSENEN
• KLEINE HERSENEN
• HERSENSTAM

kwabben

frontaalkwab

parietaal kwab

occipitaal kwab

temporaal kwab

gedrag

bewustzijn

plannen

spraak (broca)

zien

zintuigen

cognitieve functies

lezen

rekenen

gehoor

geheugen

concentratie

taalbegrip

Alzheimer

- 60/70%

-Bekendst en meest voorkomend

- tussen 70 en 80 jaar

- Hersenziekte:

Hersencellen van de hersenschors werken steeds minder. 

- TAU-eiwitten: 

* Stabiliteit van hersencellen en verbindingen tussen cellen. 

* Worden niet goed afgebroken -> ophopingen in en tussen de cellen = Plaques

Hersencellen functioneren niet meer, krimpen en verdwijnen

- Geheugenstoornis: korte termijn

- Geleidelijk verdwijnen cognitieve functies:

Afasie; Agnosie; Apraxie; uitvoerende functies

Afasie: steeds minder uitdrukken via taal; begrijpen van taal

- Agnosie: moeite met herkennen van voorwerpen en geluiden

- Apraxie: moeite met praktische handelingen; moeite met volgorde van deelhandelingen (eerst trui en dan hemd)

 

- Uitvoerende functies: logisch nadenken; plannen en doelgericht handelen

Anatomie grote hersenen 

Ontvangt informatie van de rechterkant van het lichaam. Stuurt de spieren/ klieren van de rechterkant aan.

Ontvangt informatie van de rechterkant van het lichaam. Stuurt de spieren/ klieren van de rechterkant aan.

L                      R

Bescherming hersenen

3 vliezen:

Zacht vlies (binnenste)

Spinnenwebvlies

Hard vlies (buitenste)

Bescherming ruggenmerg

3 vliezen:

Zacht vlies (binnenste)

Spinnenwebvlies 

Hard vlies (buitenste)

Witte en grijze stof

Grijze stof = Cellichamen met de celkern

Witte stof = Uitlopers met beschermlaag (myeline)

Hersenen

Witte en grijze stof

Grijze stof = Cellichamen met de celkern

Witte stof = Uitlopers met beschermlaag (myeline)

Ruggenmerg

Hersenen en ruggenmerg = centraal zenuwstelsel

Centraal zenuwstelsel:

Grote hersenen

Kleine hersenen

Ruggenmerg

Perifeer zenuwstelsel:

ruggenmergzenuwen

hersenzenuwen

Centraal zenuwstelsel

Zenuwcellen (neuronen) van de 

hersenen en ruggenmerg 

met ondersteunende cellen.

ook wel gevoelszenuw genoemd

soorten zenuwen

• sensorische zenuw: vangen  prikkels van het lichaam op en sturen het naar het centraal zenuwstelsel.
• motorische zenuw: prikkels vanaf het centraal zenuwstelsel naar de spieren. Zij zorgen ervoor dat de spieren bewegen

Zenuwcellen

• Aanvoerende  zenuwen  (sensorisch of sensibele)
• Afvoerende zenuwen (motorische)
• Schakelzenuw

Wat is het syndroom van Guillain Barré?

.

Het syndroom van Guillain Barré (GBS) is een neuropathie (zenuwaandoening).

De belangrijkste kenmerken van GBS zijn verlammingsverschijnselen en (meestal) gevoelsstoornissen aan beide kanten van het lichaam. Deze verschijnselen ontstaan binnen enkele dagen tot weken. Na enkele weken tot maanden verminderen de verlammingsverschijnselen spontaan. 

Oorzaken van het syndroom van Guillain Barré

De meeste mensen die het syndroom van Guillain Barré krijgen, hebben eerst een infectieziekte gehad zoals een maagdarminfectie of een luchtweginfectie. Zo'n infectie kan ontstaan door bacteriën (bijvoorbeeld capylobacter jejuni of mycoplasma pneumonia) of virussen (cytomegalovirus, Epstein Barr virus of HIV). Bij een infectie met een bacterie of virus maakt je lichaam antistoffen aan. Die antistoffen verschillen onderling. Sommige zijn schadelijk voor je lichaam: ze bestrijden niet alleen het virus of de bacterie, maar ook delen van het eigen lichaam. Bij Guillain Barré richten de antistoffen zich tegen delen van de zenuwen. Deze raken beschadigd en kunnen hun taak, het overbrengen van signalen, niet meer goed uitvoeren. Normaal gesproken geeft het ruggenmerg via de zenuwen opdrachten door aan de spieren, waardoor je kunt bewegen. Deze opdrachten komen bij Guillain Barré dus niet meer bij de spieren terecht, waardoor je spieren verzwakken of verlammen. Andersom gaan ook de gevoelssignalen van de huid en spieren niet goed naar het ruggenmerg. Hierdoor kun je last krijgen van gevoelsstoornissen. Een ander mogelijk gevolg van de zenuwbeschadiging is dat de inwendige organen niet of minder goed bestuurd worden.

https://youtu.be/PpN9Klgz49I

PERIFEER ZENUWSTELSEL

12 PAAR HERSENZENUWEN

31-33 PAAR RUGGENMERGZENUWEN

Hoe noemen we hersenen en ruggenmerg samen?

1. Zenuwstelsel
2. Hersenstelsel
3. Centraal zenuwstelsel
4. autonoom zenuwstelsel

En nu allebei naast elkaar: sleep bovenstaande woorden naar het juiste zenuwstelsel

Centrale zenuwstelsel

Perifeer zenuwstelsel

Grote hersenen

Hersenstam

Hersenzenuw

Ruggenmergzenuw

Kleine hersenen

Het autonome zenuwstelsel, ook onwillekeurige, vegetatieve of viscerale zenuwstelsel genoemd, is het deel van het perifeer zenuwstelsel dat een groot aantal onbewust plaatsvindende functies reguleert. Het autonome zenuwstelsel regelt vooral de werking van inwendige organen, onder andere de ademhaling, de spijsvertering en het verwijden en vernauwen van bloedvaten en het beïnvloedt ook de hartslag.

Animale zenuwstelsel

De skeletspieren worden aangestuurd door zenuwen uit het animale zenuwstelsel. De motorische zenuwen die de skeletspieren aansturen staan onder invloed van de wil en hebben hun oorsprong in de motorische schors van de grote hersenen. Met zenuwen uit het animale zenuwstelsel maakt het organisme bewuste handelingen

het autonome en animale zenuwstelsel. Zet de begrippen bij het juiste zenuwstelsel

autonoom zenuwstelsel

animaal zenuwstelsel

vegetatieve zenuwstelsel

onder invloed van de wil

onwillekeurig

skeletspieren

hartslag

Autonoom en animaal

Het perifere zenuwstelsel is onderverdeeld in het autonome (vegetatieve) en animale (somatische) zenuwstelsel. Het animale zenuwstelsel staat onder invloed van onze wil en zorgt voor bewuste reacties. Wanneer wij ons bewust worden van een prikkel via de sensorische zenuwen, kunnen we bewust via de motorische zenuwen reageren op deze prikkel. Het autonome zenuwstelsel regelt de onbewuste functies van interne organen, zoals de het kloppen van het hart, de spijsvertering en de ademhaling. Dit noemen we homeostase: het vermogen van het lichaam om zelf zijn interne functies te regelen door middel van feedbacksystemen die op een bepaalde normwaarde moeten worden gehouden. Over de werking van je organen hoef je zelf niet na te denken en we hebben hier zelf dus geen invloed op.

Het autonome zenuwstelsel, ook onwillekeurige, vegetatieve of viscerale zenuwstelsel genoemd, is het deel van het perifeer zenuwstelsel dat een groot aantal onbewust plaatsvindende functies reguleert. Het autonome zenuwstelsel regelt vooral de werking van inwendige organen, onder andere de ademhaling, de spijsvertering en het verwijden en vernauwen van bloedvaten en het beïnvloedt ook de hartslag.

Animale zenuwstelsel

De skeletspieren worden aangestuurd door zenuwen uit het animale zenuwstelsel. De motorische zenuwen die de skeletspieren aansturen staan onder invloed van de wil en hebben hun oorsprong in de motorische schors van de grote hersenen. Met zenuwen uit het animale zenuwstelsel maakt het organisme bewuste handelingen

sleep de onderdelen van het lichaam naar het juiste zenuwstelsel

Parasympathisch zenuwstelsel 

Sympathisch zenuwstelsel 

Het sympathisch zenuwstelsel (SZS) en het parasympatisch zenuwstelsel (PZS) zijn componenten die samen je autonoom zenuwstelsel vormen. Ze hebben bovendien een tegengestelde werking.

De sympathicus regelt waakzaamheid, zorgt ervoor dat we alert zijn en coördineert actie. Het is een soort gaspedaal.

De parasympathicus daarentegen regelt ontspanning, herstel van het lichaam en rust. Dit is als het ware het menselijk rempedaal.

Prikkels en impulsen

Prikkels

Prikkels: Alle veranderingen in je omgeving waar je op kan reageren. 

- Inwendige prikkels

- Uitwendige prikkels 

Zintuigen zetten prikkels

om in impulsen.

Een impuls is een elektrisch stroompje door een zenuw

impulsen gaan door het zenuwstelsel

https://youtu.be/z2Ly-DhwjDo

Reflex

Bewuste reactie

reflexen/reflexboog

Bewegingszenuwen geleiden impulsen van ...

1. zintuigen naar het ruggenmerg
2. het ruggenmerg naar zintuigen
3. spieren naar het ruggenmerg
4. het ruggenmerg naar spieren

Gevoelszenuwen geleiden impulsen van ....

1. zintuigen naar het ruggenmerg
2. het ruggenmerg naar zintuigen
3. spieren naar het ruggenmerg
4. het ruggenmerg naar spieren

Kenmerken van
Autisme

Autisme is een hersenaandoening. Mensen met autisme verwerken de informatie die bij hen binnenkomt anders dan mensen die deze aandoening niet hebben. Bij autisme is de rijping van het centrale zenuwstelsel in de hersenen vertraagd

Autisme is een hersenaandoening. Mensen met autisme verwerken de informatie die bij hen binnenkomt anders dan mensen die deze aandoening niet hebben. Bij autisme is de rijping van het centrale zenuwstelsel in de hersenen vertraagd.

https://youtu.be/-bW9EcY-8lA

https://youtu.be/yhRRHL2FNOw

https://youtu.be/ning29u3ujs

De ziekte van Parkinson wordt veroorzaakt door het afsterven van zenuwcellen die voor de prikkeloverdracht zorgen. Tremoren, pijnlijke spierstijfheid, bewegingstraagheid, speekselvloed, moeizaam praten en lopen zijn de lichamelijke verschijnselen van deze ziekte. Door een gebrek aan neurotransmitter worden de signalen niet goed van de ene cel naar de andere cel doorgegeven. De aansturing van de spieren wordt daardoor bemoeilijkt. De snelheid van het ziekteproces verschilt per persoon. Na verloop van jaren, is de persoon aan stoel of bed gebonden en heeft veel verzorging nodig.

https://youtu.be/zTIktoaepCI

Waterhoofd

Verdieping

Kijk op Anatomie Online voor meer info.

Doe hier de E-learning over het zenuwstelsel.

Kijk ook eens op:

https://www.hersenletsel-uitleg.nl/informatie/anatomie-uitleg/hersenen-en-angst-emotie

https://www.anatomie-online.nl/zenuwstelsel.html 

Angelmansyndroom; een stoornis (genetisch) ontstaan in de hersenontwikkeling.

De vier belangrijkste kenmerken zijn:

1. achterblijven van de ontwikkeling (rollen, zitten en lopen)
   
2. ernstig verstoorde spraakontwikkeling (geen of zeer weinig woorden)
   
3. verstoorde motoriek en balans (wijdbeens lopen en trillende ledematen)
   
4. typisch gedrag (veel lachen, flapperen met de handen, overmatig bewegen en gemakkelijk af te leiden)

Angelman Syndroom

Het Angelman syndroom (AS, vernoemd naar de Engelse arts Harry Angelman) is een aangeboren ontwikkelingsstoornis waarbij chromosoomafwijkingen een belangrijke rol spelen. Kenmerkend voor het syndroom zijn typische gelaatskenmerken, epilepsie, verstandelijke beperking en afwezigheid van spraakontwikkeling.

https://www.kinderneurologie.eu/ziektebeelden/syndromen/angelman.php

https://www.angelmansyndroom.nl/video/angelman-ouders/

https://www.youtube.com/watch?v=rETNjwyLiX4