TH 7 BS 5 Impulsgeleiding

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Goedemorgen!

This is the place to   Bio

Herhalen vorige les

Basisstof 4: Het autonoom zenuwstelsel

1. Je kunt de functie van reflexen en een reflexboog beschrijven.
2. Je kunt de werking van het autonome (of vegetatieve) zenuwstelsel beschrijven. 

Zenuwcellen kunnen een orgaan stimuleren of afremmen in zijn werking. Hoe beïnvloeden de zenuwcellen van het autonome zenuwstelsel de maag?

1. orthosymp. stimuleert parasymp. stimuleert
2. orthosymp. stimuleert parasymp. remt
3. orthosymp. remt parasymp. stimuleert
4. orthosymp. remt parasymp. remt

Reflexen
Hieronder staan vier beweringen over reflexbewegingen.
1 Impulsen voor reflexbewegingen verlopen altijd via het ruggenmerg.
2 Een bepaalde reflexbeweging komt meestal sneller tot stand dan dezelfde gewilde beweging.
3 Reflexbewegingen kunnen niet worden onderdrukt.
4 Reflexbewegingen komen tot stand voordat of zonder dat het individu zich van de prikkel bewust wordt.

Welke beweringen zijn juist?

1. Alleen de beweringen 1 en 3.
2. Alleen de beweringen 2 en 4.
3. Alleen de beweringen 1, 2 en 3.
4. Alleen de beweringen 2, 3 en 4.

Kan een terugtrek-reflex nog optreden als in de reflexboog de zenuwcellen R zijn uitgeschakeld?

1. Ja
2. Nee

Een reflex verloopt automatisch.
Word je je bewust van een reflex?

1. Nee, want het gaat automatisch
2. Nee, nooit
3. Ja, direct
4. Ja, later

Regeling

Thema 7

BS 5 Impulsgeleiding & impulsoverdracht

Leerdoelen

1. Je kunt beschrijven hoe impulsgeleiding plaatsvindt.
2. Je kunt beschrijven hoe impulsoverdracht plaatsvindt.

Begrippen BS2

• rustpotentiaal
• natrium-kalium pomp
• depolarisatie
• actiepotentiaal
• repolarisatie
• hyperpolarisatie
• absolute refractaire periode
• relatieve refractaire periode
• alles-of-niets principe
• prikkeldrempel
• impulssterkte
• impulsfrequentie

Begrippen bij BS5

• saltatoire impulsgeleiding
• sprongsgewijze impulsgeleiding
• presynaptisch membraan
• postsynaptisch membraan
• exciterende postsynaptische potentiaal (EPSP)
• Inhiberende postsynaptische potentiaal (IPSP)
• summatie

Impulsgeleiding

Vindt plaats door ion-kanalen:

1. Natrium-kanaal 
2. Kalium-kanaal
3. Natrium-kalium pomp

Doordat ionen geladen zijn, ontstaat er een ladingsverschil

Rustpotentiaal

Bij een zenuwcel in rust is het

verschil in lading tussen de

buitenkant van de cel en de

binnenkant -70mV.

De binnenkant van de cel is 

negatief geladen ten opzichte

van de buitenkant.

Rustpotentiaal - Na⁺-K⁺-pomp

BINAS 88E

Continu worden 3 

Na⁺ naar buiten en

2 K⁺naar binnen 

gepompt. 

Kost energie. 

Na⁺ en K⁺ poorten

Het potentiaalverschil van -70 mV (rustpotentiaal) wijzigt bij een prikkel door het openen en sluiten van Na⁺ en K⁺ poorten.

Als de prikkel sterk genoeg is ontstaat een actiepotentiaal.

Actiepotentiaal (88F) BINAS!

1 Rustfase

2 Prikkel -> depolarisatie

Prikkel zwak:

kleine depolarisatie en herstel naar rustpotentiaal

2 Drempelwaarde

Prikkel sterk genoeg:

Membraanpotentiaal naar -50mV: 

actiepotentiaal

3 Actiepotentiaal

Alle Na⁺ poorten gaan open, cascade

4 Repolarisatie

Bij 30 mV sluiten de Na⁺ poorten en openen de K⁺ poorten

5 Hyperpolarisatie

K⁺ poorten reageren iets te traag bij bereiken rustpotentiaal

Actiepotentiaal (88F) BINAS!

Hoe kan je lichaam dan een sterke prikkel van een zwakke prikkel onderscheiden?

zwakke prikkel - 

lage impulsfrequentie

Sterke prikkel - 

hoge impulsfrequentie

impulsfrequentie = het aantal impulsen per tijdseenheid.

Impulsgeleiding

• Verloopt sprongsgewijs (saltatoire) dankzij de myelineschede.
  
  
• Verloopt op deze manier wel 50x zo snel.

Impulsoverdracht

De impulsoverdracht van zenuwcel naar zenuw-, spier- of kliercel gebeurt met neurotransmitters.

Deze neurotransmitters worden losgelaten in de synaptische spleet waarna zij zich binden aan receptoren van de doelwitcel en daar de Na+ kanalen open gaan.

Exciteren en inhiberen

EPSP

Exciterende

Post

Synaptische

Potentiaal

Stimulerende (exciterende) neurotransmitter:

Natrium kanalen gaan open: Na+ stroomt naar binnen 

Drempelwaarde bereikt? Impuls!

Remmende (inhiberende) neurotransmitter:

Natrium kanalen blokkeren: geen impuls.

IPSP

Inhiberend

Post

Synaptische

Potentiaal

Neurotransmitters

• Stoffen als genees-, genotmiddelen en drugs beïnvloeden de impulsoverdracht.
• De aanmaak of afgifte van neurotransmitters kan worden geremd of gestimuleerd.
• Sommige stoffen zorgen ervoor dat neurotransmitters langer aanwezig blijven.
• Sommige stoffen imiteren de neurotransmitter. 

Leerdoelen

1. Je kunt beschrijven hoe impulsgeleiding plaatsvindt.
2. Je kunt beschrijven hoe impulsoverdracht plaatsvindt.

Aan de slag

Lees basisstof 5 door 

Maak opdrachten 43 t/m 49