NN6 2TH H4 Taalverzorging lastige werkwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Welkom 2C

Lastige werkwoorden

Lesdoel

Je kunt werkwoorden in de tegenwoordige tijd en verleden tijd én de voltooid deelwoorden goed spellen. 

terugblik

Voor de vakantie: Cluedo grammatica en werkwoordspelling gedaan. Ging over pw, ow etc en over pv tt voltooid deelwoord etc. 

extra uitleg over de werkwoorden!

Drie vormen werkwoorden

1.  persoonsvorm tegenwoordige tijd

2. persoonsvorm verleden tijd

3. voltooid deelwoord 

Persoonsvorm tegenwoordige tijd

Hoor je een 't', dan schrijf je een 't' ('lopen')

• Stam
  hele ww min -en, wordt belov
  Ik-vorm = aangepaste vorm
  (ik beloof)
• Het gebeurt nu/nooit/regelmatig/altijd
  

• Je krijgt NOOIT +d als er géén -d in het werkwoord zit!
  

Welke vorm kies je?

Opdrachtje: Welke vorm kies je?

(Je mag 'lopen' (gebruiken)!)

Persoonsvorm verleden tijd - zwakke werkwoorden

Onderwerp enkelvoud = ik-vorm + te / de

Onderwerp meervoud = ik-vorm + ten / den --> dus: meervoud krijgt een n!!

Te(n) of de(n)?
- verlengproef (langer maken!)

- 't eX-FoKSCHaaP / 't eX KoFSCHiP
   hele werkwoord min -en
   laatste letter in 't ex-fokschaap? JA = +te(n),  NEE = +de(n)

Persoonsvorm verleden tijd - sterke werkwoorden

• Deze veranderen in de verleden tijd van klank
  
• Hebben een eigen vorm
  (Uit je hoofd leren! Er zijn geen regels!)
• Sterke werkwoorden zijn sterk genoeg om te veranderen van vorm.
  Onthoud dit; 'Van lopen word je sterk' (sterk werkwoord)
  

verhuiste of verhuisde?

leefde of leefte?

Gebruik ‘t eX-FoKSCHaaP / 't eX-KoFSCHiP

Het hele werkwoord min 'en'

zit de laatste letter wél in het kofschip? --> dan +t,

zit de laatste letter níét in het kofschip? --> dan +d.

                

               verhuizen -> verhuiz -> Z -> NEE -> verhuisde(n)

                leven -> lev -> V -> NEE -> leefde(n)

                maken -> mak -> K -> JA -> maakte(n)

Voltooid deelwoord

Vaak ziet het er zo uit:                                                          (Gebruik 't eX-FoKSCHaaP!)

Ge- + ik-vorm + d of t

Plakken -> ge-plak-...

Boffen -> ge-bof-...

Rennen -> ge-ren-...

Een voltooid deelwoord begint ook  vaak met be-, ge-, ver-, ont-, of her-:

betaald, gegroeid, verteld, ontdekt, herinnerd.

Een volt deelwoord heeft ALTIJD een hulpwerkwoord nodig:

hebben, zijn of worden

werkwoorden die beginnen met 

ge-, be-, ont-, ver-, her- 

Woorden die met deze voorvoegsels beginnen zijn lastig(er)!

voorbeeld:    Jan verstuurt een bericht.

                                        Jan heeft een bericht verstuurd.

Bij de tegenwoordige tijd is het gewoon verstuurt!

Bij een voltooid deelwoord is het verstuurd!
Versturen -> min en -> verstur --> de r zit niet in  't eX-KoFSCHiP 

Patrick .....al zijn vrije tijd aan Minecraft

1. besteed
2. besteedt
3. besteet

...... jij je netjes aan voor je naar school gaat?

1. kleed
2. kleedt
3. kleet

Casper heeft zich in de deadline......

1. vergisd
2. vergisdt
3. vergist

Hoezo lastige werkwoorden?!

Werkwoorden kun je in drie werkwoordsvormen opschrijven

tegenwoordige tijd, verleden tijd en voltooide tijd:
 tt -> Ik lach

vt -> ik lachte

Volt dlw -> ik heb gelachen

Hoezo lastig dan?!

Sommige werkwoorden klinken in de tegenwoordige tijd EN in de voltooide tijd hetzelfde, MAAR schrijf je anders:

Tim verstuurt een berichtje. (tt)

Tim heeft (hww) een berichtje verstuurd. (volt dw)

Hoezo lastig dan?!

Ook klinken sommige werkwoorden in de tegenwoordige tijd en voltooide tijd hetzelfde EN schrijf je ook nog eens hetzelfde!!

Meneer Van den Bos gebruikt een hamer. (tt)

Meneer Van den Bos heeft (hww) een hamer gebruikt. (volt.dlw)

Samengevat

Sommige werkwoorden lijken in de tegenwoordige tijd en in het voltooid deelwoord op elkaar!

Bepaal welke vorm het is en kies dan de juiste uitgang: 

tegenwoordige tijd alleen +t toevoegen (bij jij/hij-vorm)

voltooid deelwoord +d of +t door 't eX-FoKSCHaaP

Ik snap de tt - vt - volt.dlw
van lastige werkwoorden

😒🙁😐🙂😃

HUISWERK

Je kent de verschillende werkwoordsvormen

(zie blz 116 groene blok)

Je maakt blz. 116-117 opdrachten 1 t/m 6 (óók 5)
Opdracht 1 en 3 in je werkboek, rest in je losse schrift!

Ik heb deze les geleerd: