Participium - Herhaling

Participium - Herhaling
  1. Vorming: participium praesens actief (ppa), participium perfectum passief (ppp), participium futurum actief (pfa) 
  2. Soorten vertalingen van het participium
  3. Predicatieve vertaling in de bijzin 
  4. Ablativus absolutus
1 / 35
next
Slide 1: Slide
LatijnMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

This lesson contains 35 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Participium - Herhaling
  1. Vorming: participium praesens actief (ppa), participium perfectum passief (ppp), participium futurum actief (pfa) 
  2. Soorten vertalingen van het participium
  3. Predicatieve vertaling in de bijzin 
  4. Ablativus absolutus

Slide 1 - Slide

Vorming participium
participium praesens actief (ppa), participium perfectum passief (ppp), participium futurum actief (pfa)

Slide 2 - Slide

Slide 3 - Slide

Slide 4 - Slide

PPA of PPP?

terrenti
A
PPA
B
PPP

Slide 5 - Quiz

PPA of PPP?

dicto
A
PPA
B
PPP

Slide 6 - Quiz

PPA of PPP?

audientis
A
PPA
B
PPP

Slide 7 - Quiz

PPA of PPP?

complexis
A
PPA
B
PPP

Slide 8 - Quiz

PPA of PPP?

missos
A
PPA
B
PPP

Slide 9 - Quiz

Slide 10 - Slide

Soorten vertalingen van het participium
Zelfstandig, bijvoeglijk en predicatief

Slide 11 - Slide

Standaard vertaling
vocans --> roepend (ppa)

vocatus --> geroepen hebbend (ppp)

vocaturus --> zullende roepen (pfa)

Slide 12 - Slide

Vertaling 1: bijvoeglijk

Hoe vertaal je: puella vocans

Slide 13 - Open question

Soorten vertalingen
1. Bijvoeglijk

Puella vocans: het roepende meisje

ook goed: het meisje, die roept

Slide 14 - Slide

Vertaling 2: zelfstandig

Hoe vertaal je: puella fugientem vocat

Slide 15 - Open question

Soorten vertalingen
2. Zelfstandig

puella fugientem vocat: het meisje roept de vluchtende

NB. het participium is zelfstandig gebruikt als het niet congrueert

Slide 16 - Slide

Vertaling 3: predicatief

Hoe vertaal je: vocans puer intrat

Slide 17 - Open question

Soorten vertalingen
3. Predicatief

Vocans puer intrat: roepend komt de jongen binnen

Slide 18 - Slide

De predicatieve vertaling
Het participium wordt meestal predicatief (= dubbelverbonden) gebruikt, d.w.z. dat het participium een bepaling is zowel bij het werkwoord als bij het zelfstandig naamwoord, waarbij het in geslacht, getal en naamval hoort, bijv.

Slide 19 - Slide

De predicatieve vertaling

Vocans puer intrat: roepend komt de jongen binnen

vocans congrueert met puer (nom. ev. m.), de jongen is dus aan het roepen
vocans zegt ook iets over het binnenkomen; dat gebeurt 'roepend'

Slide 20 - Slide

Predicatieve vertaling in de bijzin
Gelijktijdig (terwijl), voortijdig (nadat) en andere mogelijkheden

Slide 21 - Slide

Vertaling met bijzin
Soms is een letterlijke vertaling niet mogelijk, of levert geen mooie vertaling op:

Caesari, dubitanti inter bellum ac pacem, ostentum factum est

Voor Caesar, aarzelend tussen oorlog en vrede, verscheen een voorteken

Slide 22 - Slide

Vertaling met bijzin
Een vertaling met bijzin kan dan mooier zijn:

Caesari, dubitanti inter bellum ac pacem, ostentum factum est

Terwijl Caesar tussen oorlog en vrede aarzelde, verscheen voor hem een voorteken

Slide 23 - Slide

Andere voegwoorden
Het voegwoord terwijl (of nadat) geeft een bijzin van tijd weer.

Het voegwoord omdat geeft een bijzin van reden weer.

Het voegwoord hoewel geeft een bijzin van toegeving weer.

Het voegwoord als geeft een bijzin van voorwaarde weer.

Slide 24 - Slide

Slide 25 - Slide

Opdracht
Vertaal de volgende zinnetjes:

1. Domum rediens occisus est.
2. Cantum audientes milites tacuerunt.
3. E templo ardente fugit.
4. Ei dubitanti dona multa promisi.
timer
5:00
Tip
Gebruik de woordenlijst van het hulpboek van Fortuna 3

Slide 26 - Slide

Gelijktijdig en voortijdig
Een participium praesens (ppa) een handeling weer die op hetzelfde moment plaatsvindt als de handeling van de persoonsvorm, d.w.z. de handelingen vinden gelijktijdig plaats, bijv.:

Caesar et Pompeius, ingentes copias ducentes, pugnaverunt

Caesar en Pompejus hebben gevochten, terwijl ze geweldige legers aanvoerden

Slide 27 - Slide

Gelijktijdig en voortijdig
De handeling van het participium perfectum (ppp) vindt echter eerder plaats dan de persoonsvorm, d.w.z. vóórtijdig. We vertalen het dan meestal met het voegwoord nadat. Bijv.:

 Rex pervictus in Nilo periit

 Nadat de koning was overwonnen, verdronk hij in de Nijl

Slide 28 - Slide

Slide 29 - Slide

Opdracht
Vertaal de volgende zinnetjes:

1. Aquam a patre datam bibunt.
2. Hostes victi a nostris militibus occisi sunt.
3. Pompeius victus fugere temptavit.

timer
5:00
Tip
Gebruik de woordenlijst van het hulpboek van Fortuna 3

Slide 30 - Slide

Vertaling PFA
Standaard vertaling: vocaturus --> zullende roepen

Het PFA wordt vaak met of zonder pv. van esse gebruikt. Het gaat dan om een handeling waarvan men 'op het punt staat' deze uit te voeren:

Viri pugnaturi sunt     Mannen staan op het punt te vechten
viri fugituri                   Mannen die op het punt staan te vluchten

Slide 31 - Slide

Ablativus absolutus

Slide 32 - Slide

Slide 33 - Slide

Stappenplan abl. abs.


1. Als je een abl.abs. hebt herkend, kijk je eerst naar de tijd van het participium.
2. Bij een participium praesens kies je eerst als voegwoord terwijl, en het participium vertaal je actief.
3. Bij een participium perfectum kies je eerst als voegwoord nadat, en je vertaalt eerst letterlijk (dus passief) en daarna bekijk je of het zinsverband een actieve vertaling toelaat.
4. Denk eraan: een abl.abs. mag je nooit met een betrekkelijke bijzin vertalen!
5. Als je de hele zin hebt vertaald en de context begrijpt, kun je eventueel een ander voegwoord (omdat, hoewel of als) kiezen.

Slide 34 - Slide

Opdracht
Vertaal de volgende zinnetjes:

1. Deis adiuvantibus vicimus.
2. Urbe capta hostes domos omnes incendebant.
3. Imperatore dubitante hostes fugere potuerunt.

timer
5:00
Tip
Gebruik de woordenlijst van het hulpboek van Fortuna 3

Slide 35 - Slide