Hoofdstuk 2 Economisch beleid

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Economisch beleid

Hoofdstuk 2 Conjuctuurschommelingen

Vragen??

Hoofdstuk 1

Lesdoelen

Hoe wordt conjunctuur gemeten en hoe wordt de conjunctuur beïnvloed?

BBP

BBP = Bruto Binnenlands Product

Kan berekend worden op drie manieren:

- Objectieve methode

- Subjectieve methode

- Bestedingsmethode 

Subjectieve & objectieve methode

• De objectieve methode: productie = omzet – inkoop goederen en diensten (bij andere bedrijven)
• De subjectieve methode: optelsom beloningen primaire inkomens = loon + huur + rente + pacht + winst

Twee manieren om het BBP

uit het model te berekenen

1. Als de optelsom van alle bestedingen 

Y = C + I + O + (E - M)

Dit is de bestedingsmethode ook wel de  genoemd. 

2. Als de optelsom van alle inkomens

Y = C + S + B

Dit is de subjectieve methode ook wel de inkomens methode genoemd. 

Reëel BBP

De economische groei wordt (meestal) gemeten door het reële BBP: het BBP gecorrigeerd voor de inflatie.

Het reële BBP kun je berekenen met de formule:
reëel indexcijfer = nominaal indexcijfer / prijsindexcijfer x 100

Output gap

Y - Y*  

Y = werkelijk BBP

Y* = potentieel BBP 

Y < Y * = onderbesteding, laag conjunctuur

Y > Y* = overbesteding, hoog conjunctuur

Y=Y*  = bestedingsevenwicht

Output gap en inflatie

Positieve output gap in hoogconjunctuur --> risico op inflatie

Negatieve output gap in laagconjunctuur --> weinig inflatie

Hoge bestedingsinflatie vangwege hoge bestedingen

Hoge kosteninflatie vanwege krappe arbeidsmarkt en hogere loonkosten.

Keynes: anticyclisch begrotingsbeleid

Het conjunctuurbeleid van de overheid is erop gericht de conjunctuurgolven af te zwakken.

Tijdens laagconjunctuur: gas geven, economie stimuleren

Tijdens hoogconjunctuur: op de rem trappen, economie afremmen

Groei & Stabiliteitspact (EMU)

EMU = Economische & Monetaire Unie (Eurolanden)

Regels over begroting, aan de hand van percentages van het BBP

Jaarlijks tekort (EMU-saldo) kleiner dan 3% van BBP

Staatsschuld (EMU-schuld) kleiner dan 60% van BBP

Anticyclisch begrotingsbeleid

In een periode van onderbesteding zal de overheid:

- Eigen uitgaven vergroten --> meer vraag --> meer productie nodig --> meer arbeiders nodig --> conjuncturele werkloosheid daalt. 

- Belastingen verlagen --> consumenten houden meer inkomen over --> meer vraag --> meer productie --> meer arbeiders --> daling conjuncturele werkloosheid 

Inverdieneffect

Door de extra uitgaven gaan mensen uiteindelijk meer BTW betalen over consumptie, maar ook loonbelasting. De overheid verdient dus iets terug door een eigen investering

Procyclisch begrotingsbeleid

In een periode van onderbesteding zal de overheid soms procyclische handelen als er niet genoeg geld is.

-  Belastingen verhogen

- Bezuinigen op eigen uitgaven

Risico is dat ze de laagconjunctuur verergeren.

Automatische Stabilisatoren

Automatische stabilisatoren zijn "Mechanismen in de economie die de conjunctuurbeweging automatisch afvlakken".

Er zijn 2 belangrijke vormen van automatische stabilisatoren, namelijk sociale uitkeringen en progressieve belasting.

Inzetbaarheid en effectiviteit

Het tevreden stellen van kiezers bijvoorbeeld vlak voor verkiezingen

Belastingverlagingen leiden niet altijd tot extra uitgaven

Het duurt soms lang voordat wijzigingen doorgevoerd worden

Gezamenlijk maken

2.29

Maken in de les

1.3, 1.11, 1.14

2.4, 2.8, 2.11, 2.17

Lesdoelen behaald?

Hoe wordt conjunctuur gemeten en hoe wordt de conjunctuur beïnvloed?