Module 3B; les 5 (week 11) herhaling allergische reactie + DM

Module 3B; herhaling allergische reactie en DM

Tekenbeet

• Waar leven teken?
• Waar zitten ze het liefst op een lichaam?
• Wat adviseer je bij een tekenbeet en hoe verwoord je dat?
• Wat voor adviezen geef je mee na het verwijderen van een teek?
• Hoe kun je tekenbeten als advies voorkomen?
• Wat is je vangnet?

Een teek is klein en lijkt op een spinnetje. Teken kruipen. Ze kunnen niet springen of vliegen.

Teken leven vooral in struiken en gras. Zoals in de bossen, heide, duinen, parken en tuinen.

Ze zijn vooral actief van maart tot november, als het warmer is dan 7 graden.

Teken houden van warme, vochtige plekken. Ze kunnen zich overal op je lichaam vastzetten, maar geven de voorkeur aan een plekje in je oksel, lies, knieholte, onder het randje van je onderbroek, achter je oren of rond de haargrens in je nek en vergeet ook niet de bilspleet. Controleer die plekjes dus als eerste als je in het bos of op de hei bent geweest.

Voorkomen:

• Gebruik DEET
• Blijf op de paden.
• Huid bedekkende kleding.
• Controleer zodra je thuiskomt
• Was je kleren 30 minuten of langer, als dat kan op 60 graden, of stop de kleren in de wasdroger. Wassen of drogen zorgt ervoor dat teken dood gaan.

Wat te doen bij een tekenbeet:

Binnen 24uur verwijderen is kans op ziekte van Lyme minimaal.

Haal een teek uit je huid met een puntige pincet of tekentang.

Trek de teek er rustig uit. Draai de pincet niet.

Breekt de kop van de teek af en blijft die in de huid zitten? Dat is niet erg. Het stukje komt vanzelf weer uit de huid, net als bij een splinter.

De huid kan daar wel gaan ontsteken.

Maak het wondje schoon met alcohol of jodium. Heb je dat niet, spoel het wondje dan uit met water.

Bekijk de rest van je lichaam om te zien of je nog meer teken hebt. En haal die er ook uit.

Maak het wondje daarna schoon met alcohol.

Advies voor als de teek is verwijderd:

Noteer de datum van de tekenbeet

Evt. de stad of het dorp waar je de teek gekregen hebt

de plek van je lichaam waar de teek zat

Maak een foto van de plek op je huid waar de teek zat. Zo weet je waar de teek precies zat.

Let in de eerste 3 maanden na een tekenbeet goed op of je een vlek krijgt:

een rode of blauw-rode vlek op de plek waar de teek zat (bij een lichte huid)

een donkere of paars-blauwe vlek op de plek waar de teek zat (bij een donkere huid)

zo'n vlek op een andere plek van je lichaam

Bel de huisarts in deze situaties:

als het niet lukt de teek weg te halen

als de teek misschien langer dan 24 uur in je huid heeft gezeten.

Langer dan 24 uur in de huid:

Dan kun je kiezen tussen je huid controleren of medicijnen. Bespreek dit met je huisarts.

Medicijnen: Je kunt medicijnen slikken die bacteriën doden. Dit hoeft maar 1 keer. Slik ze wel binnen 72 uur na het weghalen van de teek.

als je een vlek of ring krijgt op de plek waar de teek zat, of op een andere plek

als je je ziek gaat voelen

Het lukt niet om de teek eruit te halen.

De teek heeft al 24 uur of langer in je huid gezeten als je hem weghaalt.

Je krijgt op de plek waar de teek zat een rode of blauwige vlek of ring die in een paar dagen groter wordt.

Je krijgt ergens op je lichaam een rode of blauwige vlek of ring die groter wordt.

Je voelt je ziek, met koorts, hoofdpijn, spierpijn en moeheid.

Je krijgt 1 of meer dikke en pijnlijke gewrichten.

Je krijgt pijn, tintelingen of minder kracht in je arm, been of romp.

Je ziet opeens dubbel.

De ene helft van je gezicht is opeens verlamd.

Lyme-bacterie 

Vangnet adviezen zijn er niet voor niks gericht op een tekenbeet.

Zie hier plaatje reactie huid binnen 3 maanden ( dit hoeft niet altijd een huiduiting te zijn!)

Let in de eerste 3 maanden na een tekenbeet goed op of je een vlek krijgt:

Het lukt niet om de teek eruit te halen.

De teek heeft al 24 uur of langer in je huid gezeten als je hem weghaalt.

• Als je een vlek of ring krijgt op de plek waar de teek zat, of op een andere plek
• Als je je ziek gaat voelen
• Je krijgt op de plek waar de teek zat een rode of blauwige vlek of ring die in een paar dagen groter wordt.
• Je krijgt ergens op je lichaam een rode of blauwige vlek of ring die groter wordt.
• Je voelt je ziek, met koorts, hoofdpijn, spierpijn en moeheid.
• Je krijgt 1 of meer dikke en pijnlijke gewrichten.
• Je krijgt pijn, tintelingen of minder kracht in je arm, been of romp.
• Je ziet opeens dubbel.
• De ene helft van je gezicht is opeens verlamd.

Anafylactische shock

Acute levensbedreigende allergische reactie. In korte tijd ontstaan algemene (shock)verschijnselen: overal jeuk, uitslag over het hele lichaam, opgezette oogleden en lippen, braken en diarree, hartkloppingen, bloeddrukdaling, benauwdheid of bewusteloosheid.

 De gevolgen kunnen binnen enkele seconde tot uiterst vaak binnen 2 uur zichtbaar worden.

Het is een heftige allergische reactie. 

Welke reacties weet  je te benoemen 

Een allergische reactie is een overdreven reactie van de afweer binnen 2uur. Zo’n reactie kan komen door:

• Voeding (zoals koemelk, ei, pinda, noten, tarwe of ander eten)
• Medicijnen (zoals pijnstillers, antibiotica of andere medicijnen)
• Beet/steek van een insect (bijvoorbeeld door een wesp, bij of hommel

Epipen voor uitstel van de klachten 

Adrenaline (Epipen) moet snel worden toegediend:

• Adrenaline vernauwt de bloedvaten en verhoogt de bloeddruk.
• Hierdoor komt het bloed weer voldoende in uw hersenen, zodat de duizeligheid en het gevoel van flauwvallen overgaat.
• Ook verwijdt het de luchtwegen, waardoor de benauwdheid vermindert.

Angio- Quincke oedeem: 

zwelling van de oppervlakkige en diepere huidlagen. Denk hierbij ook aan zwelling slijmvliezen. 

Denk bv. aan zwellingen in het gezicht, in de mond of/en keelholte. Het kan zijn dat het hele gezicht opzwelt.

Uitingen

• Vaak binnen enkele seconden tot 2 uur
• Moeilijk of piepend ademhalen en/of flink hoesten
  
• De tong en keel worden dikker
  
• Hese stem
  
• Gevoel van dikke keel
  
• Rode vlekken of bulten op de huid
  
• Overgeven of diarree
  
• Duizelig worden en/of flauwvallen
  
• Bleek en suf worden

Angio-Quincke's oedeem

Epipen

• Wat doet dit precies?
• Hoe adviseer je dit aan te telefoon?

Adrenaline (Epipen) moet snel worden toegediend->

Adrenaline vernauwt de bloedvaten en verhoogt de bloeddruk.

Hierdoor komt het bloed weer voldoende in uw hersenen, zodat de duizeligheid en het gevoel van flauwvallen overgaat.

Ook verwijdt het de luchtwegen, waardoor de benauwdheid vermindert.

Hoe adviseer je dit:

Prik in de bovenbeen-spier van uw kind (in de buitenkant van de dij).

De klachten moeten binnen een paar minuten minder worden. Na 5 minuten geen verbetering nogmaals herhalen

Is dat niet zo, dan prikt u met de 2e pen in het bovenbeen van uw kind.

Bel daarna altijd met spoed 112 of de huisartsenpost.

Triagewijzer

We nemen dit nu nog kort door:

• Begrijp je de urgenties?
• Begrijp je de vragen gelinkt aan uitingen?

Marieke is 18 jaar. Ze belt naar de praktijk .
Ze is gestoken door een insect.
Ze heeft een rood bultje dat jeukt en ook pijn doet.
Wat ga je haar vragen?

Kortademig? Snel ontstaan?

Symptomen van anafylaxie?

Bekend met allergie?

Waar gestoken?

Moeite met slikken?

Hoe ziet het er nu uit? Reactie laten omschrijven. .hoe heftig? 

Het antwoord van Marieke: 

Ze is niet kortademig; niet misselijk ; geen jeuk over het lichaam; geen hartkloppingen

Niet bekend met een allergie , ze is gestoken in de onderarm

rood bultje dat jeukt en ook een klein beetje pijn doet (pijnscore 4)

Wat wordt  je beleid? 

U5 - advies- wat adviseer je? 

Zoek dit op in je boek/wijzer of op thuisarts.nl.

Mw de Vries is net gestoken door een wesp. Zij is bekend met een allergische reactie in het verleden. Ze voelt nu eigenlijk ook al dat ze niet lekker is. Ze heeft slikklachten, hartkloppingen, duizelig en ze is helemaal niet lekker.

1. een U5 Ze heeft een heftige lokale reactie
2. een U2, Ze heeft een zwelling in de mond/keel, vandaar de slikklachten
3. een U1, je stuurt een ambulance, dit kan snel verergeren
4. U4 je geeft haar advies rustig te blijven en nu even wat kouds te drinken.

Wat is een U1-vraag bij een allergische reactie?

1. Heeft u een snelle ademhaling en hoe snel is het ontstaan?
2. Waar bent u gestoken?
3. Heeft u moeite met slikken?
4. Heeft u last van een heftige reactie (pijn/jeuk)?

Bij welke waarde spreken we van hypoglykemie?

1. lager dan 7,5 mmol/l
2. lager dan 5 mmol/l
3. lager dan 2 mmol/l
4. lager van 3,5 mmol/l

Bij welke waarde spreken we van hyperglykemie?

1. tussen 4 en 12 mmol/l
2. tussen 10 en 15 mmol/l
3. vanaf 12 mmol/l
4. vanaf 15 mmol/l

Bij een ontregelde diabetes weet je niet altijd of het een hypo of een hyper is. Waar moet je dan vanuit gaan?

Behandelen als een hypo en dus suiker toedienen...

bleek het een hypo, dan zal de patiënt opknappen.

bleek het toch een hyper, dan zal het extra toegediende suiker niet zo veel uitmaken

Waarom is het van belang om te weten of de bloedsuiker net gemeten is?

Jannie belt over haar man Gerard. Gerard heeft DM type I. Hij heeft sinds gisteravond wel 4 of 5 keer overgegeven. Welk beleid is juist?

1. Als hij er niet kortademig bij is mag hij het nog even aanzien. Goed de suiker in de gaten blijven houden
2. Hij mag binnen een uur even gezien worden door de arts
3. Hij mag met een U4 urgentie een afspraak maken bij de arts
4. Hij mag binnen 3 uur even beoordeeld worden door de arts

U3 urgentie - braken

Dit is niet aanhoudend braken 

Maar wel te vaak om af te doen met advies

Als hij vaker gaat braken en/of kortademig wordt eerder contact opnemen

In welk van onderstaande gevallen zet je en U1 in? (bij diabetes)

1. Kortademig en glucose >15 mmol/L
2. Aanhoudend braken
3. Braken en kortademig en gebruik insuline
4. Apathisch

C - kortademigheid en braken bij een diabeet die afhankelijk is van insuline is een zeer ernstig toestandsbeeld en kan levensbedreigend zijn (Keto-acidose - aceton adem - lichaam is vet aan het verbranden en verzuurt)

Hoe zou je een verhoogd bloedsuiker kunnen verlagen? Wat kun je adviseren? 

Je wilt het suiker gehalte verlagen!

Veel drinken - water (je plast dan overschot aan suiker uit)

Veel bewegen (door inspanning verbruikt je lichaam glucose)

Bij gebruik insuline: extra insuline spuiten

(2-4-6 regel komen we zo op)

Hoe zou je een te laag bloedsuiker gehalte omhoog kunnen krijgen? Wat kun je adviseren? 

(patiënt is nog wel bij bewustzijn)

Korte termijn 'snelle suikers' 

Water met suiker drinken of sterke ranja

Snelle druivensuikers (dextrose 6-8 tabletten) 

Daarna -> koolhydraten - boterham met jam

Blijf bij de patiënt en blijf suiker contoleren (na 15-30 minuten) 

Maaike belt, ze heeft pas sinds kort te horen gekregen dat ze DM heeft en is wat onzeker. Ze heeft nu een suiker van 4,3 mmol/L. Ze heeft verder geen klachten. Wat adviseer je haar?

Eet of drink iets zoets, zoals druivensuiker, een boterham met jam of vla met limonadesiroop. 

 Zoek of blijf in gezelschap van anderen. Controleer na een halfuur opnieuw de glucosewaarde. 

 Bij verbetering: controleer de glucosewaarde later nog eens. 

Contact opnemen als glucose <3,5 mmol/L komt 

Wat is het advies bij een U5 patient hyperglykemie zonder klachten?

Wat is het advies bij een U5 patient hyperglykemie met klachten?