Bloed Thema 3.1

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Bloed Thema 3.1

- Pak je boek en device erbij

- Login op lessonup             

Uit welke onderdelen bestaat bloed?

Over bloed

Bloed vormt het transportsysteem van ons lichaam. Het stroomt voortdurend om zuurstof en (voedings)stoffen aan weefsel te leveren en afvalproducten af te voeren. Bloed is vloeibaar en komt via de bloedvaten op alle plaatsen van het lichaam. Ook speelt het een belangrijke rol bij de afweer tegen ziekteverwekkers in het lichaam en zorgt het voor een constante lichaamstemperatuur. Bloed betekent dus letterlijk leven!

Hoeveel bloed heeft een mens?

De hoeveelheid bloed in het menselijk lichaam is 7% en dit bestaat weer voor 86% uit water. Gemiddeld heeft een volwassen vrouw 4,5 liter bloed en een volwassen man 5,6 liter bloed in het lichaam.

Dit bloed wordt rondgepompt door het hart in een systeem van slagaders, aders en haarvaten. Ook wel de bloedcirculatie genoemd.

Samenstelling van bloed

De lever regelt de samenstelling van het bloed. In deze chemische fabriek zorgt de lever ervoor dat in het bloed de stoffen voorkomen die het lichaam nodig heeft. Ook worden in de lever gifstoffen in het bloed afgebroken, zoals medicijnen en alcohol.

Je bloed bestaat voor ongeveer de helft uit plasma. Bloedplasma bestaat voornamelijk uit vocht en eiwitten. De andere helft van je bloed bestaat uit bloedcellen, namelijk: rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes.

Functies van bloed

Het bloed in je lichaam werkt als centrale verwarming en zorgt voor een constante lichaamstemperatuur en zuurgraad (ook wel pH genoemd). De verschillende stoffen in het bloed hebben verder allemaal een eigen functie.

Zo zorgen de rode bloedcellen voor het vervoer van zuurstof en kooldioxide door je lichaam. Maken de witte bloedcellen schadelijke stoffen en ziekteverwekkers herkenbaar en onschadelijk. Verzorgen bloedplaatjes de korstvorming bij een wondje.

Tot slot weet plasma de voedingsstoffen van je dunne darm naar de weefsels en organen, en ureum van de lever naar de nieren, te brengen. Ook zorgt het voor de verspreiding van hormonen door je lichaam.

Een besmetting of infectie brengt diverse risico's met zich mee voor het functioneren van het lichaam. Lees meer over een besmetting via bloed en hoe Sanquin hier mee om gaat.

Kleur van bloed

De kleur van ons bloed wordt bepaald door hemoglobine. Zuurstofrijk bloed is helderrood, zuurstofarm bloed is donkerrood. De kleur van het bloed verschilt dus tussen mensen.

Het bloed in aderen stroomt onder enkele lagen weefsel, hierdoor lijkt het bloed donkerder. Aderen ogen daarom niet rood, maar soms blauw. Hier komt de term ‘blauw bloed’ vandaan.

Kun je bloed missen?

Bloed is erg belangrijk voor ons lichaam, maar we kunnen er wat van missen. Het lichaam maakt gelukkig weer bloed aan en herstelt.

Bij een bloeddonatie geef je 500 ml bloed. Om vervolgens goed te kunnen herstellen moet er tussen twee bloeddonaties daarom minimaal 56 dagen (8 weken) zitten voor mannen; voor vrouwen is dat 122 dagen (4 maanden). De hersteltijd na een bloeddonatie is voor vrouwen namelijk langer.

Meer over bloed? Ontdek 10 interessante weetjes over bloed waar jij je voordeel mee doet.

Lesplanning: 80 min

Opstart (5 min)	Spullen pakken/ Opstart vraag
Planning bespreken 3 min)	Lesplanning
Leerdoel (2 min)	3.1 bloed
Uitleg (10 min)	3.1 bloed
Oefenen klasikaal (15 min)	3.1 bloed (lessonup)
Invulopdracht (10 min)	Schema onderdelen bloed
Zelfstandig werken (20 min)	Opgave 3.1 of mindmap maken
Filmpje (5 min)	Bloedbank
Blooket (10 min)	3.1 Bloed

Leerdoel:

Je kan de bestanddelen van bloed noemen met hun kenmerken en functies.  

samenstelling bloed

Samenstelling van het bloed

- 5/6 liter bloed

- transporteren van stoffen

rode bloedcellen

• Rode bloedcellen zijn rond van vorm met een klein deukje in het midden.
   Ze hebben geen celkern. 
  
  
• Functie: De rode bloedcellen vervoeren zuurstof.

• Hemoglobine zit in rode bloedcellen en hiermee bindt zuurstof zich makkelijk aan de rode bloedcel en krijgt bloed een rode kleur.

Bloedplaatjes

• Bloedplaatjes spelen een rolbij bloedstolling
• Bij een korstje werken je bloedplaatjes en je bloedplasma (fibrinogeen) samen
• delen van uiteengvallen cellen

Bloedplaatjes

Witte bloedcellen 

• Hebben wel een celkern.
• Hebben geen vaste vorm.
• 2 type witten bloedcellen:

       *Witte bloedcellen die         

        ziekteverwekkers
insluiten.

      *Witte bloedcellen die     

        antistoffen produceren. 

Bloedplasma

• Bloed bestaat voor 55% uit bloedplasma --> vervoert voeding- en afvalstoffen
• 91% water 
• 7% plasma-eiwitten (fibrinogeen)
• 2% opgeloste stoffen


• Fibrinogeen heeft met bloedstolling te maken 

Wat is de functie van bloedplasma?

1. Ziekteverwekkers bestrijden
2. Afvalstoffen vervoeren
3. Bloedstolling bij wondjes.
4. Voedingsstoffen vervoeren.

Is deel Q een bloedplaatje?

1. ja
2. nee

Wat doen witte bloedcellen?

1. vervoeren zuurstof
2. vervoeren afvalstoffen
3. doen niks
4. maken ziekteverwekkende stoffen onschadelijk

Rode bloedcellen hebben een celkern

1. Waar
2. Niet waar

Wat doen rode bloedcellen?

1. Ze vervoeren zuurstof
2. Ze vervoeren suikers
3. Ze maken ziekteverwekkers dood
4. Ze geven bloed een witte kleur

Wat doen de bloedplaatjes

1. Helpen bij de bloedstolling
2. Zorgen ervoor dat je bloed zuurstof kan vervoeren
3. Vervoeren bepaalde vetten
4. Bloedplaatjes zijn onnodig

Waar bestaat bloedplasma uit?

1. water en zout
2. water en opgeloste stoffen
3. water en eiwitten en opgeloste stoffen
4. water en zout en eiwitten

Hebben bloedplaatjes een celkern?

1. ja
2. nee

Opdracht: Neem het schema over en vul het in. 

Werk in tweetallen.

	Rode bloedcellen	Witte bloedcellen	Bloedplaatjes	Bloedplasma
Is er een celkern aanwezig?
Wat is de functie?
Hoeveel procent (%) van het bloed bestaat hieruit?

Klaar? Maak 75% van de opgave óf maak een mindmap van 3.1

Uitdaging? Teken de stappen van wondheling

Antwoorden: kijk voor jezelf na.

	Rode bloedcellen	Witte bloedcellen	Bloedplaatjes	Bloedplasma
Is er een celkern aanwezig?	Nee	Ja	Nee	N.V.T
Wat is de functie?	Zuurstof en koolstofdioxide vervoeren	Ziektenverwerkers onschadelijk maken	Stollen van bloed bij een wondje	Transport van stoffen
Hoeveel procent (%) van het bloed bestaat hieruit?	41%	1%	3%	55%

Filmpje

Kijk naar het filmpje.

Wat wist je nog niet?

Wat vind je nog lastig van deze paragraaf?

Wat gaat al goed? 

Blooket

Pak je device en log in