5 havo 7 januari

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Goedemorgen

Telefoon in je tas

Eerst het dictee, dan de rest!

1. Startklaar

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan hun welbevinden. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zijn startklaar: ingelogd in LessonUp, telefoons opgeborgen in het Zakkie, en JdW-map op tafel.

Zin 1

In 2025 mag het gaspedaal weer worden ingetrapt en schijnzelfstandigen kunnen een bezoek van de fiscus krijgen.

Zin 2

Daarnaast lanceert de goksector een proef met een andere roulettetafel waarbij de winkansen lager liggen. 

Agenda

• Dictee 
• SE 1: Mondeling literatuur
• SE 2: Leesvaardigheid

16 januari  12:45-16:15

Leesvaardigheid

Theorie: Samengevat

Oefenen: Examenbundel 

Vragen: 9 & 10 januari

Wat te verwachten?

Heeft de schrijver een boodschap?

Leg de titel van het boek uit? 

Hoeveel bladzijden heeft het boek?

Hoe heet de de moeder van de hoofdpersoon? 

Las het boek makkelijk? Waarom ...

Waren er positieve/negatieve recensies over jouw boek?

In welk personage kun je je inleven? Waarom ....

Aan de slag

1. Vul het definitieve formulier in.

Bedenk drie vragen die specifiek van toepassing zijn op jouw boek (kenmerkende titel, perspectief, boodschap, iets dat opvallend is)

2. Twijfel over spiekbriefje, laat het zien? 

Aan de slag

1. ALLE LITERAIRE WERKEN DOORGEGEVEN?

2. Maak een map aan waar je al je informatie opslaat

3. Doe research naar je boek: zoek recensies (Nexis), achtergrondinformatie over boek en schrijver.

4. Beantwoord de volgende vragen over jouw boeken:

genre, personages (karakter? voorbeelden?) verhaalstructuur, tijd/ruimte, perspectief, schrijfstijl

Subdomein E1: Literaire ontwikkeling

De kandidaat kan beargumenteerd verslag uitbrengen van zijn leeservaringen met een aantal door

 hem geselecteerde literaire werken.

* Minimumaantal: havo 8;

* De werken zijn oorspronkelijk geschreven in de Nederlandse taal. 

Mondeling

              

                                                -   2 docenten

                                                -  1 leerling

                                                - 30 minuten een gesprek over literatuur

                                                 - telt 2 x mee

                                           

Voorbereidng

1. LEES DE BOEKEN !!!

2. Je kan literaire begrippen begrijpen en hanteren

Narratologie > begrippen om over een verhaal te praten

3. Je hebt onderzoek gedaan, nagedacht, verbanden gelegd

Hoe 

1. Les: theorie &onderzoek

2. Kern theorieboek:

Hoofdstuk 1,2,3, 4 (gedichten) & 11 Het vertellen van verhalen

Betrek alles op je eigen boeken

H1 Functies van literatuur

1. Lezen ontwikkelt de taalvaardigheid  2. Lezen ontwikkelt het denken en verbeelden 3. Lezen verschaft prikkels aan het brein

4. Lezen geeft kennis en inzichten   5. Lezen traint de concentratie   6. Lezen ontwikkelt het zelfinzicht  7. Lezen leert over de ander  8. Lezen leert over mogelijke consequenties

9. Lezen geeft inzicht in normen, regels en gebruiken

10. Lezen ondersteunt de identiteitsontwikkeling

H2 Fictie en werkelijkheid

Autobiografisch? 

Eigen naam of een alter ego?

H3 Genre

Een genre is een verhaalsoort

H3 Fictie of pulp

Normatief

Wat is literatuur/kunst?

Literaire auteurs schrijven ‘beter’ (normatief!!!) omdat:

Inhoud: literatuur wil de lezer aan het denken zetten, vernieuwend zijn.

Vorm: een grotere woordenschat, vernuftigere constructie, gevarieerdere de zinsconstructie ……

Personages worden uitgediept, verhaal zit goed in elkaar, het is niet overduidelijk …..

H 11 Het vertellen van verhalen

Personages: hoe leer je 'wie' ze zijn?

Expliciete karakterisering: "Hij was een ingewikkeld figuur om mee te leven". 

Impliciete karakterisering: je ontdekt zelf het karakter.

Maakt een personage een ontwikkeling door? 

H 11 Het vertellen van verhalen II

Plot > (belangrijkste) gebeurtenis(sen) in een verhaal

Verhaalstructuur: chronologisch, flashbacks/flashforwards

Tijd: welke tijd, vertelde tijd/vertel tijd

Een zin over één jaar/Heel boek over één dag

Ruimte/setting/sfeer

Perspectief: Ik/personale verteller/alwetende verteller

Schrijfstijl: sober, ironisch, metaforisch, makkelijke/moeilijke taal

Poëzie?

Wanneer? Waarom? 

Weggaan 

                                                      Rutger Kopland

Weggaan is iets anders

dan het huis uitsluipen,

zacht de deur dichttrekken

achter je bestaan en niet terugkeren. 

Je blijft iemand op wie wordt gewacht.

Weggaan kun beschrijven als 

een soort van blijven. Niemand

wacht want je bent er nog.

Niemand neemt afscheid

want je gaat niet weg.

Poëzie H4

Strofe = alinea

Functie van een gedicht: voor de schrijver en voor jou 

Beeldspraak/metaforen/hyperbolen/cynisme

Wending in een gedicht

Ritme van een gedicht

Hoofdstuk 11

Narratologie > begrippen om over een verhaal te praten

Thema/motief (blz. 179), personages (expliciet/impliciet), tijd/ruimte, verhaalperspectief, stijl

Motieven

Wat zijn dat?

Nachtmerries-Gouden ei/muziek -Dagen van gras/dobbelsteen-De aanslag

motief

= een herhaaldelijk terugkerend element. We herkennen het  omdat het binnen hetzelfde verhaal meermalen voorkomt (bijv. een voorwerp , een lied , een kleur, een bepaalde handeling, een gevoel)

Tijd

Chronologische, flashbacks

flashforward

Een zin (verteltijd) voor een jaar (vertelde tijd)of 

een zin voor minuut (vertelde tijd)

Het leven uit een dag > één dag ...250 blz. Dus?

 

Nog wat basisbegrippen

Plot, verhaalstructuur

personages (round characters, expliciete karakterisering, impliciete karakterisering)

ruimte/setting > sfeer

Vertelperspectief

Doorloop beoordelingsformulier

Verleden: welke boeken, genres, thema's, inzichten

Heden: verhaalstructuur, personage's, thema, genre, tijd en ruimte

Toekomst: voorlopige titels, verwachtingen

Aan de slag met je boek

Wat is het thema van je boek?

Genre?

Wie zijn de personages? Impliciet/expliciet

Hoe zit het met tijd, ruimte en perspectief?

Oefenen

We kijken een korte film

Let goed op: 

- het genre
- de tijd
- het thema
- de motieven

GRATIS

Film Gratis, Merijn Scholte Albers & Tobias Smeets, 8 minuten

Bekijken van de film in zijn geheel.

Kun je in 1 zin vertellen waar deze film over gaat?

Hoeveel tijd verstrijkt er?

Wat is het genre?

Wat is het thema?
Wat zijn motieven?

Samenvatting van het verhaal

Laat leerlingen het verhaal van Gratis in eigen woorden samenvatten. 

Spannend

Slangen Aaien -Mirjam Boelsum

De held -Jessica Durlacher

Hex- Thomas Olde Heuvelt

Het duister dat ons scheidt- Renate Dorrestein

Saskia Noort- De eetclub

Simone van der Vlugt-De reünie