§7.2 en 7.3 Energie / bouwen les 5

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

§7.2 - Energie

Programma

• Huiswerk
• Leerdoelen


• Uitleg
  
• Opdracht/werkvorm
  
• Afsluiting
• Tijd over? Aan de slag
  

Huiswerk (=weektaak)

Leer §7.1; maak opdr. 12, 16, 18 (blz. 11-14).

Leer §7.2 (blz. 15); maak opdr. 2, 5 (blz. 18).

Kijk de opdrachten goed na en verbeter waar nodig met een andere kleur pen. Maak de voorbereidingsopdracht van het practicum.

Vragen over de vorige les en/of het huiswerk?

Wat heb je onthouden §7.1?

Van welke 3 dingen hangt je eetgewoonte af?

Energierijke stoffen

Bouwstoffen

Beschermende stoffen

suiker

zetmeel

vetten

eiwitten

mineralen

vitaminen

vetten

mineralen

water

Waar zijn voedingsvezels belangrijk voor?

1. voor de smaak
2. voor het kauwen
3. voor de darmen
4. voor het slikken

Conserveringsmiddelen vind je vaak terug op de verpakking als een...

1. E-nummer
2. B-nummer
3. C-nummer
4. A-nummer

Leerdoelen 7.2

Ik kan 

...uitleggen hoeveel energie je ongeveer nodig hebt. 

...het belang van de BMI toelichten

 ...vertellen waarom je matig moet zijn met vet en met suiker.

… vertellen hoeveel je van de verschillende bouwstoffen nodig hebt en waarvoor.

Gezond gewicht

• Hoeveel energie je nodig hebt, hangt van 3 dingen af;

1. Leeftijd
2. Geslacht
3. Activiteit

• Hoeveelheid energie geef je aan in kilojoule (kJ) of kilocalorie (kcal). 1 kJ = 0,23 kcal.

0

(On)gezond gewicht

Ondergewicht

Overgewicht

Suiker in voedingsmiddelen

Wat zijn de gevolgen van ongezonde voeding?

Opdracht

Zoek het tekstboek op wat de gevolgen zijn voor je lichaam van te veel suiker en te veel vet. Schrijf dit op.

Zorg dat je het uit kunt leggen aan je klasgenoten!

Typ jullie antwoord over ;-)

0

Terugblik

Ik kan uitleggen wat en hoeveel ik moet eten om voldoende energie te krijgen.

Ik kan uitleggen wat en hoeveel ik moet eten om voldoende energie te krijgen.

1. Dat kan ik!
2. Dat lukt met hulp van mijn tekstboek.
3. Ik wil extra uitleg bij KWT.
4. Ik heb geen idee waar het over gaat.

1. Wat vond je deze les het interessantste om te weten te komen?
2. Wat wil je nog weten?
3. Waar heb je nog een vraag over?

Ik vond deze les....

😒🙁😐🙂😃

Volgende les

§7.3 - Bouwen en beschermen

Aan het werk

- Werken aan de weektaak

- Begrippenlijst maken

- Samenvatten/Mindmap maken

- Oefenen op www.biologiepagina.nl

Te veel suiker

• Eet je veel zoete voedingsmiddelen? Dan heb je sneller kans op tandbederf (cariës).

• Bacteriën zetten de suikers om in een zuur.

Te veel suiker

• Poets met een tandpasta waar fluor in zit, fluor maakt het tandglazuur sterker.

• Je verwijderd ook tandplak (kleverig laagje van bacteriën en voedselresten).

Te veel vet

• Als je jarenlang veel vette producten eet, neemt het cholesterolgehalte in het bloed toe. 

• Cholesterol is een vetachtige stof.

• Wanneer je veel vet binnen krijgt, hoopt cholesterol zich op in de bloedvaten.

Cholesterol vernauwt bloedvaten

Cholesterol vernauwt bloedvaten

7. 3 Bouwstoffen

Groei  --> meer cellen

Nodig: water, eiwitten, mineralen en vetten

Herstel -->  nieuwe cellen

• Huidcel (leeft maar 14-20 dagen)
  
• Botcel: calcium + fosfor
• Bloedcel: ijzer

Waarom bouwstoffen?

Functie eiwitten:

• Opbouw weefsel
  
• Opvulling (stevigheid) tussen de organen
  
• Transport in bloed en cellen
  
• Regeling van processen

Bouwstoffen

Wat zijn eiwitten?

Bescherming tegen beschadiging of ziekte

ADH: aanbevolen dagelijkse hoeveelheid

--> ipv eenzijdig eten

Te weinig vitaminen: 

• Vit A = nachtblindheid
• Vit D = kromme botten en gewrichten

Beschermende stoffen

Een volwassene groeit niet meer. Waarom is het toch belangrijk dat hij voldoende bouwstoffen binnen krijgt?

Gebreksziekte:

ontstaat door een langdurig gebrek aan bepaalde mineralen of vitaminen. Dan kom je dus voor een langere tijd niet aan de ADH.

Er volgen nu  enkele voorbeelden:

gebreksziekte:                         gebrek aan:

- (nacht)blindheid                       vitamine A

- troebel hoornvlies

gebreksziekte:                         gebrek aan:

scheurbuik                                    vitamine C

gebreksziekte:                         gebrek aan:

rachitis (Engelse ziekte)            vitamine D

gebreksziekte:                         gebrek aan:

Beriberi                                          Vitamine B1

Afwijkend eetgedrag

Kan leiden tot eetstoornissen: 

• Anorexia nervosa: teveel willen afvallen
• Boulimia nervosa: teveel eten, maar ook weer uitspugen

Belangrijkste gevolgen = tekort aan voedingsstoffen